Της Άννας Κανδύλη
Συνταγματική και νόμιμη είναι η από 1-1- 2013 κατάργηση των δώρων Χριστουγέννων- Πάσχα καθώς και του επιδόματος άδειας στους συνταξιούχους του Δημοσίου τομέα σύμφωνα με την εισήγηση του Επιτρόπου Επικρατείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου Αντώνιου Νικητάκη, προς τη μείζονα Ολομέλεια του Ανωτάτου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου.
Η υπόθεση που παραπέμφθηκε από το Γ´ τμήμα λόγω μείζονος σπουδαιότητας και συζητήθηκε σήμερα, αφορά αίτημα συνταξιούχων που ζητούν να αναγνωριστεί η υποχρέωση του Ελληνικού Δημοσίου να καταβάλλει αποζημίωση, με τον νόμιμο τόκο του 6%, για αποκατάσταση της ζημίας την οποία υπέστησαν , κατά το χρονικό διάστημα από 1.1.2013 έως 31.12.2018, εξαιτίας της κατάργησης των δώρων εορτών και του επιδόματος αδείας, κατ’ εφαρμογή του νόμου 4093/2012.
Οι συνταξιούχοι ζητούν επιπλέον να τους επιδικαστεί σε κάθε έναν από τους προσφεύγοντες και το ποσό των 5.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, που υπέστησαν από το αποτέλεσμα των νομοθετικών μνημονιακών ρυθμίσεων.
Να σημειωθεί ότι το τρίτο Τμήμα του Ελεγκτικού από όπου παραπέμφθηκε η υπόθεση, είχε κρίνει κατά πλειοψηφία, ότι παρανόμως δεν καταβλήθηκαν κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα τα επιδόματα εορτών και αδείας, δεδομένου ότι «οι διατάξεις της υποπαραγράφου Β.4 της παραγράφου Β του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012, με τις οποίες καταργήθηκαν οι εν λόγω συνταξιοδοτικές παροχές, καθώς και οι διατάξεις του ν. 4387/2016, με τις οποίες διατηρήθηκε σε ισχύ η ως άνω κατάργηση, αντίκεινται στο Σύνταγμα».
Μειοψήφησαν, ο τότε πρόεδρος του Τμήματος, αντιπρόεδρος Ιωάννης Σαρμάς (και σημερινός πρόεδρος του Ε.Σ.) και ο εισηγητής πάρεδρος Θεόδωρος Μαυροβουνιώτης.
Τι υποστηρίζουν
Οι προσφεύγοντες υποστηρίζουν ότι οι επίμαχες περικοπές αντίκειται σε σωρεία διατάξεων του Συντάγματος καθώς και στο άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α. λόγω του ότι:
α) οδηγούν σε σημαντική επιβάρυνση των περιουσιακών δικαιωμάτων των συνταξιούχων, επιβάλλοντάς τους ένα δυσανάλογο βάρος (μείωση κατά 20% περίπου των ετήσιων συντάξιμων αποδοχών του, οι οποίες είχαν ήδη υποστεί σημαντικές μειώσεις και με προγενέστερους μνημονιακούς νόμους),
β) το εισόδημά τους συρρικνώθηκε ουσιωδώς με μειώσεις άνω του 35% του μερίσματός τους από το Μετοχικό Ταμείο Στρατού και της επικουρικής σύνταξής του (από 3.727 σε 2.138 ευρώ κατ’ έτος) σε συνδυασμό με τα γενικής φύσεως οικονομικά φορολογικά μέτρα που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση του δημοσιονομικού προβλήματος της χώρας και
γ) ανήκουν σε ευάλωτη ομάδα πληθυσμού, ως υπερήλικες, με σοβαρά προβλήματα υγείας και με μοναδικό ατομικό εισόδημα τη σύνταξή τους που δεν μπορεί να αναπληρωθεί με άλλο τρόπο, με αποτέλεσμα να θίγεται το επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης τους.
Τα επιχειρήματα των δύο πλευρών
Κατά την σημερινή ακροαματική διαδικασία, ο εισηγητής Α.Νικητάκης επισήμανε ότι δεν είναι αντισυνταγματική ούτε δυσανάλογη ή υπέρμετρη η περικοπή των δώρων στις συντάξεις που επιβλήθηκε με τον νόμο 4093/2012 και πως αυτή έγινε για λόγους γενικότερου δημοσίου συμφέροντος.
Ο συνήγορος δε του Ελληνικού Δημοσίου (ΝΣΚ) υποστήριξε ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο πρέπει να ταχθεί με την άποψη της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε συνταγματική και νόμιμη την κατάργηση των τριών δώρων (13ος και 14ος μισθός) στους εν ενεργεία δημοσίους υπαλλήλους.
Από την πλευρά του δικηγόρου των παρεμβαινόντων υπέρ της επαναφοράς των δώρων- επιδόματος, επισημάνθηκε ότι με τις περικοπές επέρχεται κατάργηση περιουσιακού δικαιώματος των απόμαχων της εργασίας και παράλληλα παραβιάζεται η συνταγματική αρχή της αναλογικότητας. Πρόσθεσε επίσης ότι οι συνταξιούχοι όταν εξήλθαν της ενεργού υπηρεσίας τους ξεκίνησαν με 14 συντάξεις και σήμερα μαζί με τις έμμεσες περικοπές που έχουν γίνει, κατά την μνημονιακή περίοδο, λαμβάνουν ουσιαστικά 10, υποβάθμιση που για το 40% των συνταξιούχων του Δημοσίου αγγίζει το κατώτερο όριο της φτώχειας.
Η δημοσίευση της απόφασης επί του θέματος από τη μείζονα Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου αναμένεται να δημοσιευθεί μετά το Πάσχα. Κατόπιν αυτού η υπόθεση θα αναπεμφθεί και πάλι στο τρίτο Τμήμα για να επιλυθούν και άλλα νομικά θέματα που έχουν τεθεί.