Εκτός του νέου τρόπου υπολογισμού μένουν οι παλιές -ήδη καταβαλλόμενες- συντάξεις του ΟΓΑ. Οι σχεδόν 627.000 αγροτικές συντάξεις που χορηγούνται ήδη ή πρόκειται να χορηγηθούν σε αγρότες που συνταξιοδοτούνται εντός του 2016 (μέχρι 31/12/2016) είναι οι μόνες παλιές κύριες συντάξεις που ξεφεύγουν από τη βάσανο του επανυπολογισμού και από τον μηχανισμό της «προσωπικής διαφοράς».
Οπως ρητά ορίζουν τα άρθρα 14 και 33 του πρόσφατου ασφαλιστικού νόμου, όλες οι συντάξεις που χορηγούν τα Ταμεία κύριας ασφάλισης -ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΝΑΤ, ΕΤΑΠ / ΜΜΕ, Δημόσιο- μπαίνουν στη διαδικασία του επανυπολογισμού σύμφωνα με τη νέα εξίσωση και τους καινούργιους συντελεστές αναπλήρωσης. Οι μόνοι που εξαιρούνται από την τιτάνια αυτή διαδικασία, η οποία πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2017, είναι οι αγρότες.
Ειδικοί εξηγούν πως δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, καθώς οι σημερινές αγροτικές συντάξεις ενσωματώνουν μεγάλο κομμάτι προνοιακής παροχής (βασική σύνταξη) που δεν αντιστοιχεί σε πληρωμένες εισφορές, ενώ η μεγάλη τους πλειονότητα είναι κατά κανόνα μικρές συντάξεις.
Υπενθυμίζεται πως ο κλάδος κύριας ασφάλισης, ο οποίος προβλέπει καταβολή εισφορών, ιδρύθηκε το 1997, ενώ 10 χρόνια πριν από αυτόν (1988-1997) λειτουργούσε ο κλάδος πρόσθετης ασφάλισης.
Μόλις 450 ευρώ
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΓΑ, η μέση αγροτική σύνταξη είναι σήμερα μόλις 450 ευρώ. Ο Οργανισμός πληρώνει 626.757 συνταξιούχους αγρότες (στοιχεία Οκτωβρίου), χωρίς να συνυπολογίζονται οι ανασφάλιστοι υπερήλικες. Από αυτούς οι 114.936 εισπράττουν μόνο τη βασική σύνταξη (ποσό από 360 ευρώ και κάτω). Αλλοι 129.707 παίρνουν ένα ποσό που είναι το άθροισμα βασικής και πρόσθετης (είχαν δηλαδή ασφαλιστεί στον κλάδο πρόσθετης ασφάλισης τη 10ετία 1988-1997). Μόλις 13.707 συνταξιούχοι εισπράττουν ποσό που προέρχεται μόνο από τον κλάδο πρόσθετης ασφάλισης (δεκαετία 1988-1997) και παίρνουν πενιχρές συντάξεις μέχρι 100 ευρώ. Οι περισσότεροι-327.926 συνταξιούχοι- εισπράττουν τμήμα της βασικής και το ποσό που τους αντιστοιχεί από τις εισφορές που έχουν πληρώσει στους κλάδους Πρόσθετης και Κύριας Ασφάλισης. Τέλος, 26.914 βγήκαν με ποσά μόνο από την πρόσθετη και την κύρια ασφάλιση (δεν δικαιούνταν βασικής σύνταξης).
Ολες αυτές οι συντάξεις μένουν ως έχουν καθώς εξαιρούνται από τη διαδικασία του νέου νόμου, ο οποίος προβλέπει πως όλες οι κύριες συντάξεις -πλην ΟΓΑ- υπολογίζονται από την αρχή με βάση τον νέο τύπο: Εθνική σύνταξη (384 ευρώ για όσους έφυγαν τουλάχιστον με 20ετία) και Ανταποδοτική σύνταξη με βάση τα έτη ασφάλισης, τις συντάξιμες αποδοχές με τις οποίες υπολογίστηκε η παλιά σύνταξη και τους νέους συντελεστές αναπλήρωσης. Ο νόμος προβλέπει πως μέχρι 31/12/2018 οι παλιές κύριες συντάξεις συνεχίζουν να καταβάλλονται στο ύψος που είχαν στις 31/12/2014, εξαιρουμένης της νέας εισφοράς υγείας που ψηφίστηκε το καλοκαίρι του 2015 με το τρίτο Μνημόνιο. Από 1/1/2019 όλες οι συντάξεις μπαίνουν στον μηχανισμό της «προσωπικής διαφοράς». Αν δηλαδή η σύνταξη με τον νέο τρόπο υπολογισμού είναι μικρότερη από την παλιά -πράγμα που συμβαίνει στην πλειονότητα των περιπτώσεων και ειδικά σε όσους έφυγαν με πολλά χρόνια ασφάλισης και υψηλούς μισθούς-, τότε η διαφορά ανάμεσα στην παλιά και τη νέα σύνταξη καταβάλλεται στον δικαιούχο ως «προσωπική διαφορά». Αυτό το «μπόνους» συμψηφίζεται κάθε χρόνο με τις αυξήσεις που θα παίρνουν οι νέες συντάξεις, μέχρι να εξαφανιστεί πλήρως. Οι αγρότες, ωστόσο, που κατά κανόνα παίρνουν χαμηλές συντάξεις εξαιρούνται από αυτόν τον μηχανισμό.
Μετά το 2017
Οι νέες αγροτικές συντάξεις, για όσους δηλαδή συνταξιοδοτούνται από το 2017 και μετά, μπαίνουν, σύμφωνα με το Έθνος, σε μια 13ετή μεταβατική περίοδο (2017-2030) ώστε να προσαρμοστούν στο νέο μοντέλο. Οσοι φύγουν εντός του 2017 θα πάρουν κατά 93,8% το ποσό που προκύπτει με βάση τις παλιές διατάξεις του ΟΓΑ και κατά ποσοστό 6,20% το άθροισμα της Εθνικής και της Ανταποδοτικής σύνταξης. Τα ποσοστά αυτά διαφοροποιούνται κάθε χρόνο μέχρι και το 2030, ώστε από το 2031 όλοι να παίρνουν το σύνολο της Εθνικής και της Ανταποδοτικής σύνταξης, όπως συμβαίνει ήδη με τους ασφαλισμένους των άλλων Ταμείων (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ) που καταθέτουν αιτήσεις συνταξιοδότησης από 13/5/2016 και μετά. Η μεταβατική περίοδος κλιμακώνεται ως εξής: Για τις αιτήσεις συνταξιοδότησης που θα κατατεθούν από 1.1.2018 έως 31.12.2030 το ποσό της Εθνικής και της Ανταποδοτικής σύνταξης διαμορφώνεται σταδιακά κατ’ έτος σε ποσοστό 12,90%, 19,60%, 26,30%, 33%, 39,70%, 46,40%, 53,10%, 59,80%, 66,50%, 73,20%, 79,90%, 86,60%, 93,30% αντίστοιχα. Το ποσό που προκύπτει με βάση τις παλιές διατάξεις του ΟΓΑ, όπως αυτές ίσχυαν πριν από την ψήφιση του νόμου, διαμορφώνεται σταδιακά κατ’ έτος σε ποσοστό 87,10%, 80,40%, 73,70%, 67,00%, 60,30%, 53,60%, 46,90% 40,20% 33,50%, 26,80%, 20,10%, 13,40% και 6,70%, αντίστοιχα. Συνεπώς διαμορφώνονται διαφορετικές ταχύτητες ανάλογα με την ημερομηνία εξόδου.