Καλό… Απρίλιο θα αρχίσει η επιδότηση από τις τράπεζες για το μισό της επιβάρυνσης στις δόσεις των δανείων ευάλωτων νοικοκυριών, η οποία προέκυψε από τις αλλεπάλληλες αυξήσεις των επιτοκίων. Η πλατφόρμα για τις αιτήσεις από όσους επιθυμούν να ενισχυθούν άνοιξε, με την περίμετρο των δικαιούχων ωστόσο να είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Την ίδια ώρα το «ράλι» των επιτοκίων συνεχίζεται, όταν τα σχετικά στοιχεία δείχνουν πως η επιβάρυνση στις δόσεις ξεπερνά ακόμη και το 25%!
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
Η πλατφόρμα η οποία θα υποδεχθεί τα αιτήματα των δανειοληπτών που θέλουν να επιδοτηθούν λόγω των αυξήσεων στις δόσεις τους ενεργοποιήθηκε. Οι δικαιούχοι μπορούν να υποβάλουν τις αιτήσεις τους στη πλατφόρμα https://www.gov.gr/ipiresies/periousia-kai-phorologia/diakheirise-opheilon/bebaiose-eualotou-opheilete), προκειμένου να τύχουν της σχετικής στήριξης.
Ποιοι είναι οι δικαιούχοι της στήριξης
Πρώτο βήμα είναι η έκδοση σχετικής βεβαίωσης ευαλώτου δανειολήπτη μέσω του πληροφοριακού συστήματος της Ειδικής Γραμματείας Ιδιωτικού Χρέους. Το σχέδιο προβλέπει την επιδότηση ποσοστού 50% της αύξησης του επιτοκίου (με ημερομηνία αναφοράς για τον υπολογισμό της αύξησης την 30.6.2022) για διάστημα 12 μηνών, ενώ τα αναλογούντα ποσά εκτιμάται πως θα ξεκινήσουν να πιστώνονται στους λογαριασμούς των δικαιούχων τον Απρίλιο.
Με τις τράπεζες να αποδέχονται να αναλάβουν αποκλειστικά το κόστος ενίσχυσης των δανειοληπτών αλλά σε … πολύ «στενό κύκλο» (εκτιμάται ότι η δράση αφορά σχεδόν 30.000 νοικοκυριά), δικαιούχοι θεωρούνται όσοι πληρούν τα εξής κριτήρια:
- το συνολικό εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού και έως του ποσού των 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
- η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 120.000 για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.
Άλμα στις δόσεις εξυπηρέτησης δανείων και… έχει και συνέχεια
Άλμα πάντως εξακολουθούν να κάνουν μήνα με το μήνα οι δόσεις εξυπηρέτησης στεγαστικών δανείων στην ευρωζώνη καθώς οι εμπορικές τράπεζες σπεύδουν να αναπροσαρμόσουν χωρίς καθυστέρηση τα επιτόκια των δανείων με κάθε αύξηση που πραγματοποιεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Τα νέα, πιο πρόσφατα, στοιχεία που βλέπουν τώρα το φως της δημοσιότητας από την ΕΚΤ, δείχνουν ότι τα μέσα επιτόκια στεγαστικών το Νοέμβριο του 2022 διαμορφώθηκαν σε εύρος από 2,55% έως 3,3% -από εύρος 1,32% με 1,48% που ήταν το Νοέμβριο του 2021. Πρόκειται για τα υψηλότερα επίπεδα επιτοκίων στεγαστικών των τελευταίων τουλάχιστον επτά ετών. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι πρόκειται για μέσους όρους στη ζώνη του ενιαίου νομίσματος -και ως εκ τούτου σε αρκετές χώρες, όπως στην Ελλάδα, τα επιτόκια αυτά ακόμη πιο υψηλά ξεπερνώντας αυτή τη στιγμή ακόμη και το 3%.
Επιβαρύνσεις στις δόσεις που ξεπερνούν ακόμη και το 25%
Όλα αυτά σημαίνουν πρακτικά ότι οι δανειολήπτες καλούνται να πληρώνουν πολύ υψηλότερα επιτόκια για στεγαστικά που έχουν λάβει με κυμαινόμενο επιτόκιο. Επίσης, σε υψηλότερα επίπεδα κινούνται και τα επιτόκια των νέων στεγαστικών που θέλει να συνάψει τώρα ένα νοικοκυριό, έστω και με αρχική περίοδο ορισμένων ετών με «κλειδωμένο» επιτόκιο.
Ως περίοδος κλειδώματος ορίζεται αυτή που συμφωνείται μεταξύ τράπεζας και δανειολήπτη κατά την οποία δεν μπορεί να αλλάξει το επιτόκιο.
Μετά την τελευταία αύξηση επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης από την ΕΚΤ, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ αυξήθηκαν σε 2,50%, 2,75% και 2% αντίστοιχα.
Την ίδια στιγμή ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ εξακολουθεί σε ιστορικά υψηλά, φτάνοντας σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurostat το 10% το Νοέμβριο σε ετήσια βάση, κάτι που αναμένεται να οδηγήσει σε νέες αυξήσεις στο κόστος δανεισμού από την ΕΚΤ –και κατά συνέπεια στα επιτόκια εξυπηρέτησης δανείων.
Οι αυξήσεις αυτές πρακτικά σημαίνουν πολύ υψηλότερες δόσεις –ακόμη και πάνω από 20%- σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του Νοεμβρίου του 2022.
Είναι ενδεικτικό ότι ένας νέος δανειολήπτης που θέλει να πάρει στεγαστικό με εξασφαλισμένο σταθερό κόστος δανεισμού για τα πρώτα 5 με 10 χρόνια από τράπεζα της Ευρωζώνης, καλείται να πληρώσει κατά μέσο όρο για αυτό επιτόκιο 3,3% σύμφωνα με τα στοιχεία του Νοεμβρίου 2022, από μόλις 1,3% το Νοέμβριο του 2021.
Με βάση τη διαφορά αυτή, ένας δανειολήπτης που πριν από ένα χρόνο θα πλήρωνε μηνιαία δόση 396,19 ευρώ για στεγαστικό ύψους 100.000 ευρώ με διάρκεια αποπληρωμής 25 έτη και κλειδωμένο επιτόκιο για τα πρώτα 5 με 10 χρόνια, τώρα για να συνάψει το ίδιο δάνειο πρέπει να καταβάλλει δόση 496,34 ευρώ για τα πρώτα αυτά χρόνια.
Πρόκειται ουσιαστικά για αύξηση στη δόση που ξεπερνά ούτε λίγο ούτε πολύ το 25%. Επιβαρύνεται, πρακτικά με επιπλέον 100 ευρώ το μήνα, ή με 1.200 ολόκληρα ευρώ το χρόνο.
Για το ίδιο στεγαστικό δάνειο αλλά με περίοδο κλειδώματος επιτοκίου για το πρώτο μόνο έτος, η μέση μηνιαία δόση στην ευρωζώνη πλέον ανέρχεται σε 476,82 ευρώ από 397,12 ευρώ το Νοέμβριο του 2021. Πρόκειται για διαφορά σχεδόν 80 ευρώ το μήνα ή σχεδόν 980 ευρώ το χρόνο.
Ανοίγει η ψαλίδα στα επιτόκια δανείων και καταθέσεων στην χώρα μας
Στην Ελλάδα η ΤτΕ για το Νοέμβριο του 2022 ανακοίνωσε πως τα μέσα σταθμισμένα επιτόκια των νέων καταθέσεων και δανείων διαμορφώθηκαν στο 0,06% και 4,89% αντίστοιχα.
Αυτό δείχνει ξεκάθαρα τη μεγάλη ψαλίδα που υπάρχει ανάμεσα σε επιτόκια προθεσμιακών και μη καταθέσεων και σε δάνεια.
Επίσης το περιθώριο επιτοκίου μεταξύ των νέων καταθέσεων και δανείων διαμορφώθηκε στις 4,83 εκατοστιαίες μονάδες.
Η ΤτΕ σημειώνει ακόμη ότι «σχεδόν αμετάβλητο στο 0,05% παρέμεινε το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των υφιστάμενων καταθέσεων, ενώ το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των υφιστάμενων δανείων αυξήθηκε στο 4,58%». Επιπλέον, το περιθώριο επιτοκίου μεταξύ των υφιστάμενων καταθέσεων και δανείων αυξήθηκε στις 4,53 εκατοστιαίες μονάδες.
Σύμφωνα με την ΤτΕ, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των υφιστάμενων δανείων αυξήθηκε κατά 31 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 4,58%.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Ας δούμε όμως πως αλλάζουν οι μέσες δόσεις στην Ευρωζώνη από την αύξηση των επιτοκίων για στεγαστικά δάνεια, με βάση τα μέσα στοιχεία όλης της ευρωζώνης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
Για νέο στεγαστικό δάνειο 100.000 ευρώ και διάρκεια 25 έτη
Με κλειδωμένο επιτόκιο για τα πρώτα 5 με 10 χρόνια
Δόση Νοεμβρίου 2021: 396,19 ευρώ
Δόση Νοεμβρίου 2022: 496,34 ευρώ
Αύξηση στη μηνιαία δόση: 100,15 ευρώ ή 25,27%
Με κλειδωμένο επιτόκιο για το πρώτο έτος
Δόση Νοεμβρίου 2021: 397,12 ευρώ
Δόση Νοεμβρίου 2022: 476,82 ευρώ
Αύξηση στη μηνιαία δόση: 79,7 ευρώ ή 20%
Με κλειδωμένο επιτόκιο για τα πρώτα 1 με 5 χρόνια
Δόση Νοεμβρίου 2021: 404,65 ευρώ
Δόση Νοεμβρίου 2022: 482,58 ευρώ
Αύξηση στη μηνιαία δόση: 77,93 ευρώ ή 19,25%
στο 