Έναν οδηγό για τα χρέη στο Δημόσιο δημοσιεύει η Realnews. Ανάσα από το «πάγωμα» των επιτοκίων για ένα έτος. Σε ποιες περιπτώσεις προβλέπεται διαγραφή οφειλών. Τι αλλάζουν κυβέρνηση και τράπεζες στον εξωδικαστικό μηχανισμό για να ενθαρρύνουν την ένταξη περισσότερων οφειλετών.
Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΙΣΤΟΥΛΙΑ
Ανάσα σε δεκάδες χιλιάδες οφειλέτες, με χρέη 134 δισ. ευρώ προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία, έδωσε το οικονομικό επιτελείο με δύο κινήσεις: το «πάγωμα» των επιτοκίων για ένα έτος και το άνοιγμα των δόσεων στις 24 και υπό προϋποθέσεις στις 48.
Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), σύμφωνα με τα οποία 4.176.249 οφειλέτες έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη στην εφορία (ένας στους δύο), με 1.395.510 εξ αυτών να έχουν έρθει αντιμέτωποι με αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, δηλαδή κατασχέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς στην περίπτωση που η ληξιπρόθεσμη οφειλή ξεπερνά τα 500 ευρώ για χρονικό διάστημα άνω των τριών μηνών. Εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου ζητούν να υπάρξει μια νέα γενναία ρύθμιση οφειλών σε 100 ή 120 δόσεις, προκειμένου το 2023 να μην αυξηθούν ακόμη περισσότερο οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο.
Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης προχώρησε πριν από λίγες ημέρες στην αύξηση των δόσεων της πάγιας ρύθμισης για οφειλές στον e-ΕΦΚΑ από τις 12 στις 24 (όσες ισχύουν και για τα χρέη στην εφορία) και ταυτόχρονα «πάγωσε» για ένα έτος τα επιτόκια με βάση τα οποία υπολογίζονται οι τόκοι που επιβαρύνουν τους φορολογούμενους κάθε φορά που καθυστερούν να πληρώσουν κάποιο φόρο, κόντρα στο ρεύμα της αύξησης των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Εφορία
Να ρυθμίσουν τις οφειλές τους σε έως 48 δόσεις έχουν τη δυνατότητα οι φορολογούμενοι, ακόμη και όταν αυτές δεν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες. Ειδικότερα, σε έως 24 μηνιαίες δόσεις μπορούν να ρυθμιστούν οφειλές που προέρχονται από φόρο εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ και άλλους φόρους και σε έως 48 μηνιαίες δόσεις για οφειλές που προέρχονται από έκτακτη αιτία, δηλαδή από φόρο κληρονομιάς, φορολογικά ή τελωνειακά πρόστιμα. Το ελάχιστο ποσό κάθε μηνιαίας δόσης είναι 30 ευρώ, ενώ όσοι οφειλέτες είναι συνεπείς, κατά την καταβολή της τελευταίας δόσης, θα απαλλάσσονται από την πληρωμή ποσού που ισούται με το 25% των τόκων που έχουν επιβαρύνει συνολικά το ποσό της ρυθμιζόμενης οφειλής.
Ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέπει να είναι οι οφειλέτες πριν επιλέξουν τον αριθμό των δόσεων που επιθυμούν, καθώς θα πρέπει να γνωρίζουν ότι το επιτόκιο αυξάνεται αν η ρύθμιση της οφειλής γίνει από 13 έως 24 δόσεις. Αναλυτικότερα, το επιτόκιο ανέρχεται στο 4,37% για όσους εξοφλήσουν τις φορολογικές τους οφειλές σε 12 δόσεις και σε 5,87% σε όσους επιλέξουν τις 24 δόσεις. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που η καταβολή του φόρου γίνει εκπρόθεσμα, τότε η δόση επιβαρύνεται με τόκο 0,73% για κάθε μήνα καθυστέρησης ή 8,76% ετησίως. Για μέχρι 12 μηνιαίες δόσεις, ο τόκος υπολογίζεται µε βάση το τελευταίο δημοσιευμένο μέσο ετήσιο επιτόκιο δανείων σε ευρώ, που δημοσιεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος, πλέον 0,25% και προσαυξάνεται αναλόγως του αριθμού των δόσεων της ρύθμισης. Για περισσότερες από 12 μηνιαίες δόσεις, το επιπλέον είναι 1,5%. Αντίστοιχα, αν κάποιος έχει εντάξει τις οφειλές τους στη ρύθμιση των 120 δόσεων, το επιτόκιο ανέρχεται στο 3%, ενώ για τα χρέη που δημιουργήθηκαν την περίοδο της πανδημίας και τα οποία μπορούσαν να ρυθμιστούν σε έως και 72 δόσεις, το επιτόκιο ανέρχεται σε 2,5% για όσους έχουν επιλέξει παραπάνω από 36 μηνιαίες δόσεις.
Με δεδομένο ότι αναπροσαρμογή των επιτοκίων αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας συμπαρασύρει τις επιβαρύνσεις που σχετίζονται άμεσα με τον υπολογισμό των τόκων και των προσαυξήσεων στις ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών αποφάσισε να «παγώσει» τα επιτόκια που επιβαρύνουν τις ρυθμίσεις στην εφορία μέχρι τις 2 Νοεμβρίου του 2023. Υπενθυμίζεται ότι η ρύθμιση χάνεται σε περίπτωση που δεν πληρωθούν δύο συνεχόμενες δόσεις ή στην περίπτωση που δημιουργηθεί νέα οφειλή.
Όπως όλα δείχνουν, το 2023 οι φορολογούμενοι θα έχουν ακόμη ένα κίνητρο για να ρυθμίσουν τις οφειλές τους, καθώς σχεδιάζεται να ενεργοποιηθεί από την ΑΑΔΕ η προοδευτική αύξηση του ακατάσχετου λογαριασμού για φορολογούμενους με ληξιπρόθεσμα χρέη, οι οποίοι έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους και είναι συνεπείς στην εξυπηρέτησή τους.
Στόχος είναι η σχετική διάταξη, που έχει ψηφιστεί από τον Μάιο του 2019 αλλά έμεινε στα χαρτιά, να τεθεί το συντομότερο δυνατό σε εφαρμογή. Έτσι, εφόσον ένας οφειλέτης ενταχθεί στην πάγια ρύθμιση οφειλών και εξυπηρετεί τις υποχρεώσεις του, τότε θα αποδεσμεύεται κάθε μήνα σημαντικό τμήμα από τον λογαριασμό του.
Το σημερινό όριο των 1.250 ευρώ αναμένεται να αυξηθεί, ενώ το νέο όριο θα προσαυξάνεται κατά το άθροισμα των ποσών των δύο τελευταίων μηνιαίων δόσεων που εξοφλήθηκαν, αφού πολλαπλασιαστεί με συγκεκριμένους συντελεστές.
Ασφαλιστικά ταμεία
Σε έως 24 δόσεις μπορούν να ρυθμιστούν από τις 25 Νοεμβρίου οι οφειλές στον e-ΕΦΚΑ, σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στο μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο, ενώ οφειλές που βεβαιώνονται μετά από έλεγχο δύνανται να ρυθμίζονται σε έως 48 μηνιαίες δόσεις. Οπως ισχύει και στη ρύθμιση για τις οφειλές στην εφορία, έτσι και στα ασφαλιστικά ταμεία τα επιτόκια έχουν «παγώσει», σύμφωνα με τροπολογία, για έναν χρόνο.
Αναλυτικότερα, εδώ και λίγες ημέρες δίδεται η δυνατότητα αύξησης των δόσεων ρύθμισης οφειλής προς τα ασφαλιστικά ταμεία σε 24 από 12 δόσεις. Υπενθυμίζεται ότι όπως και στην εφορία έτσι και για οφειλές στα ταμεία η ρύθμιση χάνεται όταν δεν πληρωθούν δύο συνεχόμενες δόσεις, με τη διαφορά ότι στον ΕΦΚΑ δεν μπορεί να επανενταχθεί ο οφειλέτης στη ρύθμιση. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της ρύθμισης, επιτρέπεται η καθυστέρηση πληρωμής μίας δόσης ανά δωδεκάμηνο και η καταβολή αυτής γίνεται υποχρεωτικά μέχρι την ημερομηνία καταβολής της επόμενης δόσης με προσαύξηση εκπρόθεσμης καταβολής, η οποία ανέρχεται σε ποσοστό 15%.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή, «παγώνουν» αναδρομικά από τις 13 Σεπτεμβρίου και μέχρι τον επόμενο Σεπτέμβριο τα επιτόκια με τα οποία επιβαρύνονται οφειλές προς ασφαλιστικά ταμεία.
Στόχος της διάταξης -που έρχεται σε συνέχεια αντίστοιχης ρύθμισης του υπουργείου Οικονομικών για τα επιτόκια των ρυθμίσεων προς την εφορία- είναι να αποτραπεί η επιπλέον επιβάρυνση των πολιτών που έχουν οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία και επιθυμούν να τις ρυθμίσουν.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με δεδομένο ότι το επιτόκιο που επιβαρύνει ένα πλάνο ρύθμισης καθορίζεται κατά τη χρονική στιγμή της αίτησης ρύθμισης και ότι η αύξηση του πληθωρισμού έχει οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια, οι οφειλέτες που επιθυμούν να ρυθμίσουν κατά την τρέχουσα περίοδο τις οφειλές τους προς τον e-ΕΦΚΑ θα βρίσκονταν αντιμέτωποι με ιδιαίτερα υψηλά επιτόκια.
Προκειμένου, λοιπόν, να μην υπάρχει υπέρμετρη επιβάρυνση των ρυθμίσεων οφειλών εφεξής και αυτό να μην αποτελέσει αντικίνητρο για τους πολίτες ώστε να ρυθμίσουν τις οφειλές τους, τα επιτόκια «παγώνουν» και παραμένουν για ένα έτος στο ύψος που διαμορφώθηκαν στις 13 Σεπτεμβρίου. Σημειώνεται ότι τα επιτόκια των ήδη ενεργών ρυθμίσεων, πριν από τον Σεπτέμβριο του 2022, είναι σταθερά και δεν επηρεάζονται ούτε από τις ενέργειες της ΕΚΤ. Μετά τη νέα διάταξη που προωθεί το υπουργείο Εργασίας, «παγώνει» για έναν χρόνο το επιτόκιο με το οποίο επιβαρύνονται οι ρυθμισμένες οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία στο 5,5%.
Εφόσον η οφειλή ενταχθεί σε ρύθμιση, προβλέπεται και η παύση της ποινικής δίωξης σε βάρος του οφειλέτη.
Με βάση την τελευταία διαθέσιμη έκθεση του ΚΕΑΟ, στο τέλος Σεπτεμβρίου, το συνολικό χρέος ήταν 45,46 δισ. ευρώ. Επίσης, οι συνολικές ενεργές ρυθμίσεις ήταν 356.208 και το ρυθμισμένο ποσό ξεπερνούσε τα 4,2 δισ. ευρώ. Ειδικά στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων είχαν καταγραφεί 97.559 ενεργοί οφειλέτες που κατέβαλλαν κανονικά τις μηνιαίες δόσεις τους, με το συνολικά ρυθμισμένο ποσό να ανέρχεται στα 578,4 εκατ. ευρώ. Μέσα σε ένα τρίμηνο, το χρέος είχε αυξηθεί κατά 2,06 δισ. ευρώ, αποκλειστικά από την αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που είχε ξεκινήσει από τον περασμένο Ιούλιο.
Δεκαετής παραγραφή
Μειώνεται σε 10 χρόνια από 20 ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του ο e-ΕΦΚΑ προκειμένου να βεβαιώσει και να εισπράξει απαιτήσεις από ασφαλιστικές εισφορές που δεν καταβλήθηκαν. Εάν η απαίτηση του e-ΕΦΚΑ δεν βεβαιωθεί και δεν κοινοποιηθεί στον ασφαλισμένο η οφειλή μέσα σε αυτό το διάστημα, οι οφειλές παραγράφονται. Η διάταξη αφορά όλες τις κατηγορίες οφειλετών ασφαλιστικών εισφορών (εργοδότες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενοι, αγρότες). Μάλιστα, οι οφειλές που δημιουργούνται από το 2026 και μετά θα παραγράφονται στα πέντε χρόνια, ώστε οι χρόνοι παραγραφής των ασφαλιστικών οφειλών να προσεγγίζουν αυτές των φορολογικών. Προσοχή όμως: Η παραγραφή θα διακόπτεται όταν ο ΕΦΚΑ ή το ΚΕΑΟ ειδοποιήσει με οποιονδήποτε τρόπο τον ασφαλισμένο για την οφειλή: με δικαστικό επιμελητή-κλητήρα, επιστολή, ηλεκτρονική ειδοποίηση ή λάβει μέτρο διοικητικής εκτέλεσης για την είσπραξή της (κοινοποίηση ατομικής βεβαίωσης, κατάσχεση, πλειστηριασμός κ.λπ.). Παράλληλα, προβλέπεται ότι για οφειλές εργοδοτών της περιόδου 2006-2011, που έχουν βάσει της νέας διάταξης παραγραφεί, οι εργαζόμενοι δεν χάνουν τα ασφαλιστικά δικαιώματά τους.
Η διαδικασία της δεκαετούς παραγραφής οφειλών προς τον ΕΦΚΑ, που θεσμοθετείται με ειδική διάταξη στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, θα διακόπτεται κάθε φορά που ο ασφαλισμένος θα ειδοποιείται για το χρέος του. Σε μια τέτοια περίπτωση, το χρονικό διάστημα των 10 ετών θα ξεκινά εκ νέου από την ειδοποίηση και μετά.
Σε αυτή τη διευκρίνιση προέβη το υπουργείο Εργασίας, για να γίνει πιο σαφής ο χρόνος της αξιοποίησης της εν λόγω διαδικασίας από τους ασφαλισμένους που επιθυμούν κάτι τέτοιο.
Τέλη κυκλοφορίας: Παράταση πληρωμής έως τις 28 Φεβρουαρίου
Παρατείνεται η προθεσμία για την πληρωμή των τελών κυκλοφορίας του 2023, καθώς και για την ακινησία των οχημάτων, έως τις 28 Φεβρουαρίου. Σύμφωνα με τον αρμόδιο υφυπουργό Οικονομικών Απόστολο Βεσυρόπουλο, «προχωράμε σε δίμηνη παράταση για την καταβολή των τελών κυκλοφορίας του 2023 και για τη θέση των οχημάτων σε εκούσια ακινησία, ώστε να έχουν όλοι τη δυνατότητα να εκπληρώσουν αυτή την υποχρέωση». Σημειώνεται ότι, στην περίπτωση που δεν πληρωθούν τα τέλη κυκλοφορίας μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου, οι ιδιοκτήτες των οχημάτων θα πρέπει να πληρώσουν διπλάσια τέλη. Επίσης, όσοι διαθέτουν πιστωτική κάρτα και τους δίνεται η δυνατότητα από την τράπεζα μπορούν να αποπληρώσουν τα τέλη κυκλοφορίας σε 12 άτοκες δόσεις.