Το απόλυτο χάος επικρατεί στο εργασιακό πεδίο χιλιάδων εργαζομένων που αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών, ενώ πανικός επικρατεί και στα λογιστήρια των επιχειρήσεων, που δεν γνωρίζουν, παρότι εντός των ημερών οφείλουν να καταθέσουν στις τράπεζες τις μισθοδοσίες, τι πρέπει να παρακρατηθεί ως εισφορά για την κύρια ασφάλιση, αλλά και για υγεία, πρόνοια και επικούρηση.
Εν μέσω της σύγχυσης που προκαλούν οι εγκύκλιοι του υπουργείου Εργασίας, δεν είναι λίγοι οι εργοδότες που ασκούν πιέσεις στους εργαζομένους για μείωση των μισθών, πατώντας στις «γκρίζες ζώνες» του νόμου.
Το νέο σύστημα που εισάγεται, όπως προκύπτει και από τις εγκυκλίους, είναι πολύπλοκο, ενώ τα θολά του σημεία είναι τόσο πολλά που πιθανότατα δεν θα φωτιστούν ούτε με την αποστολή των ειδοποιητηρίων για τις εισφορές.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι το νέο σύστημα που προβλέπει την υποχρεωτική συμμετοχή του εργοδότη – αντισυμβαλλομένου στην πληρωμή εισφορών, σε περίπτωση που ο εργαζόμενος είναι ελεύθερος επαγγελματίας (προσοχή όχι μισθωτός) και αμείβεται με δελτίο παροχής υπηρεσιών από 1 ή το πολύ 2 εργοδότες, «πετάει το μπαλάκι» στον ασφαλισμένο.
Αυτός οφείλει να εκδώσει δελτίο παροχής υπηρεσιών (ΔΠΥ) και να αναγράψει σε αυτό ότι υπάγεται στην ευνοϊκή ρύθμιση. Αν δεν τον πράξει, ο εργοδότης του δεν θα έχει υποχρέωση να καταβάλλει τις αναλογούσες εργοδοτικές εισφορές, παρά την πρόβλεψη του νόμου. Αν βέβαια, οι δύο πλευρές αποφασίσουν από κοινού, παρά την πρόβλεψη του νόμου, να μην το κάνουν, ήτοι ο εργαζόμενος να καλύψει εξολοκλήρου τις εισφορές, ο νόμος δεν προβλέπει καμία διαδικασία ελέγχου.
Ακόμη κι αν η εργασιακή σχέση «διαρραγεί» σε κάποια μελλοντική στιγμή, δεν υπάρχει κάποια νομική φόρμουλα ώστε ο εργαζόμενος να ζητήσει εκ των υστέρων την αναδρομική καταβολή των εργοδοτικών εισφορών. Το πιθανότερο βέβαια είναι η εργασιακή σχέση να «κλονιστεί», είτε μέσω της λύσης της συνεργασίας των δύο πλευρών είτε στην καλύτερη περίπτωση μέσω της καθολικής επιβάρυνσης του εργαζομένου (έμμεση μείωση αμοιβής).
Παράλληλα, έγκριτοι νομικοί επισημαίνουν ότι υπάρχει θέμα άνισης μεταχείρισης μεταξύ των μισθωτών με παράλληλη απασχόληση σε έναν εργοδότη για την οποία αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών και θα αντιμετωπίζονται ως προς το θέμα των εισφορών ως ελεύθεροι επαγγελματίες και των ελεύθερων επαγγελματιών με έως δύο εργοδότες που αμείβονται με δελτίο και θα πληρώνουν εισφορές ως μισθωτοί. Τονίζουν δε ότι θα πρέπει να διευκρινιστεί πώς θα γίνεται ο διαχωρισμός της διαρκούς επαγγελματικής δραστηριότητας από την ευκαιριακή, καθώς αποτελεί βασικό κριτήριο μαζί με τον αριθμό των εργοδοτών για το πώς θα αντιμετωπιστούν (ως προς τις εισφορές) οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Κομβικής σημασίας θέμα είναι και το τι σημαίνει «έως δύο εργοδότες».
Συγκεκριμένα, οι ειδικοί σημειώνουν ότι πρέπει να διευκρινιστεί εάν οι δύο εργοδότες θα πρέπει να υπάρχουν εντός του έτους, παράλληλα ή ακόμη και μεμονωμένα.
Υπάρχουν βέβαια και δεκάδες άλλα, τεχνικά θέματα, που μένουν να διευκρινιστούν. Για παράδειγμα, από τις εγκυκλίους που έχουν συνολικά εκδοθεί από το υπουργείο Εργασίας και τον ΕΦΚΑ δεν ξεκαθαρίζεται τι θα γίνει σχετικά με τις εκπτώσεις στους ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ κατά την περίοδο 2017-2021. Ο νόμος ορίζει ότι αυτές εφαρμόζονται στους ασφαλισμένους που υπάγονται στο άρθρο 39, δηλαδή, πρακτικά, στους ελεύθερους επαγγελματίες.
Ομως το άρθρο 39 στην παράγραφο 9 ορίζει ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες – αυτοαπασχολούμενοι με έως δύο εργοδότες υπάγονται στο άρθρο 38. Αυτό, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορεί να οδηγήσει χιλιάδες δικαιούχους της έκπτωσης των εισφορών εκτός της ευνοϊκής μεταβατικής περιόδου… Ακόμη κι αν προβλέπεται μείωση εισφορών για τη συγκεκριμένη ομάδα επιστημόνων (με πάνω από 5 χρόνια ασφάλισης), μένει να διευκρινιστεί ποιος θα την καρπωθεί. Οι ασφαλισμένοι, οι εργοδότες ή θα επιμερίζεται και πώς;
Στις περιπτώσεις που το ποσό του δελτίου παροχής υπηρεσιών υπολείπεται της ελάχιστης βάσης υπολογισμού των εισφορών (586,08 ευρώ), η εγκύκλιος ορίζει ότι ο ασφαλισμένος, κατά την ετήσια εκκαθάριση, θα πρέπει να καταβάλει τις εισφορές που υπολείπονται του ελάχιστου ποσού. Δεν αναφέρεται πουθενά εάν κάτι τέτοιο υποχρεούται να κάνει και ο εργοδότης – αντισυμβαλλόμενος.
Τέλος, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι πρέπει να δοθούν διευκρινίσεις για τις περιπτώσεις κοινοπραξιών και αν αυτές θεωρούνται ένας αντισυμβαλλόμενος ή όχι, καθώς στην εγκύκλιο σημειώνεται ότι αντισυμβαλλόμενοι λογίζονται και ένα ή περισσότερα νομικά πρόσωπα τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με κοινή επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από τη νομική μορφή της άσκησης αυτής.
Πηγή: Καθημερινή