Προβληματισμό προκαλεί η ραγδαία αύξηση του κόστους στέγασης στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στους νέους. Οι νέοι έχουν αντιληφθεί ότι η δυνατότητα να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι είτε μέσω αγοράς, είτε μέσω ενοικίασης, αποτελεί «όνειρο θερινής νυκτός».
Η συνολική αύξηση των ενοικίων για ακίνητα κατάλληλα για νέους από το 2017 έως και σήμερα, κυμάνθηκε στο 53% στην Αττική και στο 49,2% στην Πάτρα η οποία κατέχει τη δεύτερη θέση στη λίστα των αυξήσεων.
Πλέον, το κόστος στέγασης για ακίνητα μικρής επιφάνειας κυμαίνεται από 60% έως και 70% του μηνιαίου εισοδήματος.
7 στους 10 νέους ηλικίας 18-34 ετών στην Ελλάδα ζουν στο παιδικό δωμάτιο
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Eurostat, το 72,9% των νέων ηλικίας 18-34 ετών ζουν με τους γονείς τους, στο παιδικό τους δωμάτιο. Η Ελλάδα κατατάσσεται 2η στη λίστα των 26 χωρών της Ε.Ε, όταν ο μέσος όρος δεν ξεπερνά το 49,4%.
Το ποσοστό των νέων (18-34 ετών) που ζουν με τους γονείς τους, αυξήθηκε κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες από το 2019 έως το 2021.
«Το ποσοστό των νέων που θα γυρίσουν στο πατρικό τους, στο παιδικό τους δωμάτιο θα αυξηθεί ραγδαία τα επόμενα χρόνια. Ο βασικός λόγος δεν είναι άλλος από τη μονομερή αύξηση του κόστους στέγασης και από τη διατήρηση των εισοδημάτων σε χαμηλά επίπεδα σε συνάρτηση με τις ανάγκες του σήμερα», όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου, E– Real Estates, Θεμιστοκλής Μπάκας.
Το ποσοστό των νέων που ζουν με τους γονείς τους ανά ηλικιακή ομάδα
Το ποσοστό των νέων που διαμένει στο παιδικό του δωμάτιο, παραμένει υψηλό όταν επικεντρωνόμαστε στις ηλικίες 25-34, τη στιγμή που σε άλλες χώρες της Ευρώπης περιορίζεται αισθητά, κάτι που σηματοδοτεί μια σημαντική αναβολή στην ομαλή στεγαστική πορεία των νέων ανθρώπων στην Ελλάδα. Η αύξηση του κόστους στέγασης, φαίνεται να οδήγησε πολλούς νέους φοιτητές στο να επιλέξουν πανεπιστημιακές σχολές πλησίον της οικογενειακής κατοικίας. Το 91% των νέων 18-24 ετών διαμένουν στο παιδικό τους δωμάτιο σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Είναι μη λογικό και λυπηρό, εν έτει 2023, τα ακαδημαϊκά όνειρα ενός νέου να είναι άμεσα εξαρτώμενα από το αν η σχολή βρίσκεται στην πόλη της οικογενειακής κατοικίας.
Άνω των 500 ευρώ ενοίκιο σε 6 στα 10 ακίνητα κατάλληλα για νέους
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον παραπάνω πίνακα, γίνεται κατανοητό ότι το κόστος μίσθωσης μιας κατοικίας έως 50 τ.μ., άνω του 1ου ορόφου κυμαίνεται άνω των 400 ευρώ στις περιοχές του κέντρου για το 70% των διαθεσίμων προς μίσθωση κατοικιών.
Στις περιοχές των Νοτίων Προαστίων της Αττικής, το 72% των διαθέσιμων προς μίσθωση ακινήτων έχουν ζητούμενο μίσθωμα άνω των 500 ευρώ, ενώ στα Βόρεια Προάστια το 86%.
Ακόμη και στον Πειραιά που πριν από λίγα χρόνια συγκαταλεγόταν στις οικονομικές περιοχές, πλέον, το 62% των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών έχουν ζητούμενο μίσθωμα άνω των 500 ευρώ. Μόνη «οικονομική» λύση, αποτελούν τα Δυτικά Προάστια όπου το 45% των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών έχουν ζητούμενο μίσθωμα έως 400 ευρώ.
Στο σύνολο των περιοχών της Αττικής, το 65% των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών άνω του 1ου ορόφου έως 50 τ.μ., έχουν ζητούμενο μίσθωμα άνω των 500 ευρώ.
Το κόστος στέγασης αγγίζει το 60%-70% του μέσου μηνιαίου εισοδήματος, όταν σύμφωνα με τη Eurostat ανεκτό όριο θεωρείται όταν οι στεγαστικές δαπάνες δεν ξεπερνούν το 30% του εισοδήματος.
Παραδείγματα οικονομικών ακινήτων έως 400 ευρώ κατάλληλα για νέους
Η διαθεσιμότητα οικονομικών ακινήτων επικεντρώνεται κυρίως στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας. Το μεγαλύτερο μέρος των ακινήτων επιφάνειας 40τμ-50τμ με ζητούμενο μίσθωμα έως 400 ευρώ, είναι μη ανακαινισμένα, ακίνητα κατασκευής 1970-1975. Τα νεότερα ηλικιακά ακίνητα ή/και τα πλήρως ανακαινισμένα με ζητούμενο μίσθωμα έως 400 ευρώ, είναι ακίνητα 25 τ.μ. – 35 τ.μ.
Στη χώρα μας, ο πληθωρισμός, η αύξηση του κόστους κατασκευής που πιέζει αυξητικά τις τιμές πώλησης, η αύξηση των επιτοκίων στεγαστικών δανείων, η ραγδαία αύξηση των ενοικίων, το κόστος ενέργειας και γενικότερα η αύξηση του κόστους διαβίωσης, συρρικνώνουν τα διαθέσιμα εισοδήματα.
Σύμφωνα με τον κ. Μπάκα, «απαιτείται να λάβουμε σοβαρά υπόψη και να κατανοήσουμε ότι το προσαυξημένο κόστος στέγασης δεν αφορά πλέον αποκλειστικά στα κατώτερα οικονομικά στρώματα που βρίσκονται κοντά στον κίνδυνο φτώχειας ή/τα ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά ή μόνο τους νέους ηλικιακά. Πλήττει και άτομα των οποίων τα εισοδήματα είναι, αφενός υψηλότερα, αφετέρου όμως, πολύ χαμηλά για να μπορούν να στεγαστούν υπό τις συνθήκες της ιδιωτικής αγοράς».
Οι οικονομικές προκλήσεις στην παγκόσμια κοινότητα καθώς και στη χώρα μας είναι πολλές και απαιτούνται άμεσα διευρυμένες πολιτικές στέγασης, πολιτικές με διεύρυνση των δικαιούχων, με στόχο την αναχαίτιση του κόστους την επόμενη ημέρα και την προσβασιμότητα σε αγορά κατοικίας. Χρειάζονται παράλληλα και πολιτικές με ορίζοντα υλοποίησης 2-3 ετών, που θα στοχεύουν στην εξάλειψη των στρεβλώσεων στο μέλλον καθώς και μέτρα που θα «προστατεύουν» την ιδιοκτησία υπό συνθήκες μη υγιούς οικονομικού περιβάλλοντος. Η παροχή της στέγης αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας και υπάγεται στον τομέα της κρατικής κοινωνικής πολιτικής» προσθέτει ο κ. Μπάκας.