Με αυξήσεις έως και 115% τρέχουν οι χονδρικές τιμές των λαχανικών και έως 85% των φρούτων σε σχέση με πέρυσι, παρά την αποκλιμάκωση που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα στο κόστος παραγωγής. Άλλωστε, όπως προκύπτει και από τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον δείκτη τιμών καταναλωτή, τα είδη διατροφής, κυρίως το ελαιόλαδο και τα οπωροκηπευτικά, είναι αυτά που τροφοδοτούν τον πληθωρισμό και φουσκώνουν τους λογαριασμούς των νοικοκυριών.
Εκπρόσωποι του πρωτογενούς τομέα αποδίδουν την άνοδο των τιμών σε φρούτα και λαχανικά στην κλιματική κρίση, η οποία δημιουργεί προβλήματα στην παραγωγή, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο. «Οι συχνές βροχοπτώσεις και οι υψηλές θερμοκρασίες, ιδίως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, μειώνουν τις αποδόσεις των καλλιεργειών, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ελλείψεις στην αγορά, ενώ η ζήτηση είναι πολύ αυξημένη», αναφέρει στον «Ελεύθερο Τύπο» της Κυριακής ο πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ), Παύλος Σατολιάς. Ακόμη ένας παράγοντας που επιβαρύνει τις τιμές είναι η έλλειψη εργατών γης, με το μεροκάματο να έχει ανέβει στα 40-45 ευρώ, όταν πέρυσι ήταν στα 25-30 ευρώ.
Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ), οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις καταγράφονται στο κουνουπίδι, η χονδρική τιμή του οποίου εκτοξεύτηκε κατά 114,3% από τα 0,70 πέρυσι στα 1,5 ευρώ φέτος, αλλά και στα κολοκύθια, που πωλούνται στη διπλάσια τιμή (+100%), από το 1 στα 2 ευρώ το κιλό. Κατά 91,7% ακριβότερα διατίθεται στη χονδρική και το μπρόκολο, στα 2,3 από 1,2 ευρώ το κιλό τον Δεκέμβριο του 2022, και ακολουθούν τα ντοματίνια με αύξηση κατά 66,7% στα 2,5 ευρώ το κιλό.
Χαμηλότερες, αλλά ιδιαίτερα επιβαρυντικές για τις τσέπες των καταναλωτών, είναι οι αυξήσεις στα φρέσκα κρεμμυδάκια, με την τιμή τους να διαμορφώνεται σε 1,3 από 0,90 ευρώ το κιλό (+44,4%), καθώς και στα φασολάκια (τσαουλιά), που πωλούνται στη χονδρική στα 2,80 ευρώ από 2 ευρώ πριν από έναν χρόνο (+40%).
Τα 0,85 ευρώ το κιλό αγγίζουν οι χονδρικές τιμές των κρεμμυδιών (+37,1%), τα 0,75 ευρώ τα καρότα (+36,4%), ενώ κατά 33,3% ακριβότερα στα 0,40 ευρώ διατίθενται το λάχανο και το μαρούλι.
Αυξήσεις από 20% έως 30% μέσα σε έναν χρόνο παρατηρούνται, επίσης, στις φλάσκες μελιτζάνες (1,30 ευρώ το κιλό), στα σκόρδα (0,38 ευρώ το τεμάχιο), στις χονδρές πιπεριές και το σπανάκι (1 ευρώ το κιλό), καθώς και στις ντομάτες (1,20 ευρώ το κιλό).
«Αλμυρά» τα μήλα
Μεγάλες ανατιμήσεις, που αγγίζουν ακόμα και το 85%, καταγράφονται και στα φρούτα, με τα ηνία να κρατούν τα μήλα, ως αποτέλεσμα, κυρίως, των μεγάλων καταστροφών που προκάλεσε η κακοκαιρία «Daniel» στη Θεσσαλία. Ενδεικτικά, η τιμή των μήλων ποικιλίας Γκράνι Σμιθ εκτινάχθηκε στο 1,2 ευρώ από 0,65 ευρώ το κιλό πέρυσι (+84,6%), ενώ τα Στάρκιν Ντελίσιους και τα Γκόλντεν Ντελίσιους πωλούνται στη χονδρική ακριβότερα κατά 71,4% και 50% αντίστοιχα.
Αυξημένες κατά 40% είναι και οι τιμές των ακτινιδίων και των αχλαδιών σε 1,4 ευρώ το κιλό, καθώς και των πορτοκαλιών και των ροδιών. Μικρότερες είναι οι ανατιμήσεις σε κάστανα και μανταρίνια, με τις τιμές τους να διαμορφώνονται σε 4 και 0,80 ευρώ το κιλό αντίστοιχα.
Δεδομένου ότι οι αυξήσεις των χονδρικών τιμών περνούν σε μεγάλο βαθμό και στο ράφι, οι καταναλωτές αγοράζουν πολύ μικρότερες ποσότητες σε σχέση με το παρελθόν ή επισκέπτονται τις λαϊκές αγορές κατά τις μεσημεριανές ώρες για να πετύχουν χαμηλότερες τιμές.