Εμπορικές αξίες με σύστημα αυτόματης αναπροσαρμογής, υψηλότερο ΕΝΦΙΑ στα αγροτεμάχια και τα ακίνητα εκτός σχεδίου και αναπροσαρμογή σε δωρεές, γονικές παροχές και κληρονομιές είναι η τρεις βασικές αλλαγές στην φορολογία ακινήτων που φέρνει το 2017.
Η δυσκολία στην δημιουργία ενός τέτοιου συστήματος είναι ότι το υπουργείο οικονομικών εγκλωβισμένο για χρόνια στο παρωχημένο σύστημα των «αντικειμενικών αξιών» δεν έχει καμία βάση δεδομένων για να μπορεί να ορίσει εμπορικές τιμές.
Συνεπώς είναι ένα σύστημα που θα ξεκινήσει από λευκό χαρτί και θα πρέπει να είναι έτοιμο μέχρι και τον Ιούνιο.
Λόγο του περιορισμένου χρόνου πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι τελικά και το 2017 θα πληρώσουμε ΕΝΦΙΑ, ίδιο με αυτόν που πληρώσαμε και το 2016.
Πάντως ο σχεδιασμός για την δημιουργία του νέου συστήματος αξιών θα έχει τρία στάδια.
Μέχρι και το τέλος Μαρτίου να γίνει επαναπροσδιορισμός των τιμών ζώνης αλλά και των συντελεστών εμπορικότητας όλων των εμπορικών ακινήτων σε όλη την χώρα.
Θα ακολουθήσει έλεγχος των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης (Ε9) και ειδικά στο τμήμα που αφορά τα αγροτεμάχια, αφού πάνω στην φορολόγησή τους θα βασιστεί και ο αναμορφωμένος ΕΝΦΙΑ.
Ο έλεγχος θα γίνει με ευθύνη των φορολογούμενων οι οποίοι θα πρέπει να κάνουν όπου χρειάζεται τις απαραίτητες διορθώσεις.
Με βάση την σχετική μνημονιακή δέσμευση μέχρι και το τέλος Ιουνίου το υφιστάμενο σύστημα των αντικειμενικών αξιών θα πρέπει να αναμορφωθεί πλήρως αντικατοπτρίζοντας όσο το δυνατό πιο πιστά τις τιμές της αγοράς.
Οι αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ
Εκ των πραγμάτων οι αλλαγές των αξιών θα φέρουν αναπροσαρμογές και στον ΕΝΦΙΑ, ο οποίος όμως θα συνεχίσει να έχει ως εισπρακτικό στόχο τα 2,65 δισ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή υπάρχει μια διάθεση ελαφρύνσεων του ΕΝΦΙΑ.
Μάλιστα ο Πρωθυπουργός έχει εξαγγείλει ελαφρύνσεις για τους μικροϊδιοκτήτες με το πιθανότερο σενάριο να φέρνει πλήρη απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, για όσους σήμερα έχουν εισοδήματα κάτω από 9.000 ευρώ με αποτέλεσμα να δικαιούνται έκπτωση της τάξεως του 50%.
Το δημοσιονομικό κόστος αγγίζει τα 80-85 εκατ. ευρώ με τον αριθμό των ενδιαφερομένων να ξεπερνά το 1 εκατομμύριο.
Το κόστος της επέκτασης της έκπτωσης, θα καλυφθεί με την επιβολή του συμπληρωματικού φόρου στα αγροτεμάχια.
Οι ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων είναι περίπου 3,7 εκατ. άτομα. Από αυτούς όμως, λιγότεροι από 200.000 κινδυνεύουν να ενταχθούν στον συμπληρωματικό φόρο ή να πληρώσουν περισσότερο συμπληρωματικό φόρο με το που θα συνυπολογιστούν στην περιουσία και τα αγροτεμάχια και τα ακίνητα εκτός των σχεδίων πόλεων που σήμερα έχουν ευνοϊκή φορολόγηση με στόχο έσοδα περίπου 300 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, το υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη επεξεργαστεί σενάρια εφαρμογής μειωτικών συντελεστών προκειμένου να αποφύγει τις υπερβολικές φορολογήσεις μερικών δεκάδων χιλιάδων ιδιοκτητών με μεγάλη ακίνητη περιουσίας.
Υπάρχουν περιπτώσεις οι οποίοι αντί για 500-1000 ευρώ που θα πληρώσουν το 2016, θα βρεθούν αντιμέτωποι με εκκαθαριστικά της τάξεως των 15-20.000 ευρώ αν εφαρμοστεί πλήρως το μέτρο.
Εξετάζεται, η αξία των αγροτεμαχίων να μην λαμβάνεται στο σύνολό της υπόψη, αλλά σε ένα ποσοστό (π.χ 30%) ώστε να αποφευχθούν ακραία φαινόμενα.
Παράλληλα βέβαια για να υπάρχει εξισορρόπηση λόγω της μείωσης των αντικειμενικών αξιών, θα αναπροσαρμοστούν τα αφορολόγητα και ίσως και οι συντελεστές για κληρονομιές, γονικές παροχές και δωρεές.
Πάντως από το υπουργείο οικονομικών τονίζουν ότι οι αυξήσεις θα είναι λογικές ώστε να ανακοπεί η τάση του κύματος των αποποιήσεων κληρονομιάς από όσους δεν μπορούν να καταβάλλουν έστω και την ελάχιστη φορολογία για την κτήση των ακινήτων και να αντιμετωπίσουν τα μελλοντικά βάρη τους.