Του Τάσου Δασόπουλου
Ένα πολυετές οικογενειακό μνημόνιο θα περάσουν οι κάτοχοι του 60% «κόκκινων» στεγαστικών δανείων που τυγχάνουν μερικής ή ολικής προστασίας από πλειστηριασμούς με βάση τις πρόσφατες ψηφισθείσες διατάξεις.
Το γιατί περιγράφει η πράξη της Τράπεζας της Ελλάδας η οποία θέτει τα κριτήρια για τον προσδιορισμό της ελάχιστης δόσης αλλά και του μέγιστου ποσοστού αποπληρωμής στεγαστικού δανείου που βρίσκεται σε καθυστέρηση πάνω από 90 ημέρες.
Βάση υπολογισμού για την ελάχιστη δόση θα είναι το ετήσιο εισόδημα του δανειολήπτη αν από αυτό αφαιρεθούν οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης για το συγκεκριμένο νοικοκυριό.
Ως εύλογες δαπάνες διαβίωσης ορίζονται τα χρήματα που είναι απαραίτητα για σίτιση, εστίαση, ένδυση, υπόδηση, μεταφορές, μόρφωση, υγεία, χρήση τηλεφωνίας, διαρκή αγαθά, φόρους.
Τα τελικά ποσά, θα υπολογίζονται κατά το χρόνο συζήτησης της αίτησης του δανειολήπτη για υπαγωγή στον ν. 3869/2010, ενώ θα τεκμηριώνονται από τα έγγραφα και δικαιολογητικά που θα έχει καταθέσει στη Γραμματεία του δικαστηρίου με την αίτηση.
Εκτός από την αρχική δόση θα υπάρχει πρόβλεψη και για την μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη. Αυτό θα προσδιορίζεται από την τρέχουσα ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη σε καταρχήν σταδιακή προσαύξηση ποσοστού 5% ανά πενταετία.
Το ποσοστό μπορεί να αλλάζει τόσο στην περίπτωση που βασίζεται σε προσδοκία μελλοντικής αύξησης ή σε εκτίμηση μελλοντικής μείωσης του εισοδήματος του οφειλέτη από οποιαδήποτε αιτία, εφόσον αυτή τεκμηριώνεται επαρκώς όσο και στην περίπτωση που βασίζεται σε οικειοθελή δέσμευση του οφειλέτη να μειώσει τις δαπάνες διαβίωσης του ιδίου και των προστατευόμενων μελών της οικογένειάς του, εφόσον δεν συντρέχουν άλλοι προφανείς λόγοι που καθιστούν μη ρεαλιστική την προοπτική μείωσης των δαπανών διαβίωσης.
Για την εκτίμηση θα λαμβάνονται ενδεικτικά υπόψη:
• το τρέχον επίπεδο δαπανών σε σχέση με τις εύλογες δαπάνες,
• η ηλικία του οφειλέτη,
• ο αριθμός και ηλικία των προστατευόμενων μελών της οικογένειάς του,
• τυχόν προβλήματα υγείας του οφειλέτη και των προστατευόμενων μελών της οικογένειάς του,
• οι συνθήκες της αγοράς ή του κλάδου δραστηριότητας του οφειλέτη ή του εργοδότη αυτού.
Το ανώτατο όριο αποπληρωμής της Τράπεζας έναντι της αρχικής αξίας του ακινήτου με δάνειο σε καθυστέρηση θα προκύπτει από εκτίμηση ειδικού ανεξάρτητου εκτιμητή που θα προσκομίζει στο δικαστήριο και θα λαμβάνει την σημερινή εμπορική αξία του ακινήτου αλλά και το τίμημα που θα πετύχαινε αν προχωρούσε σε αναγκαστική εκποίηση.
Από το ποσό αυτό θα αφαιρούνται τα έξοδα του πλειστηριασμού. Ο Οφειλέτης θα έχει την δυνατότητα να μπορεί να προσκομίζει αντίστοιχη δική του εκτίμηση για την αξία μετά την αναγκαστική εκποίηση. Σε περίπτωση μεγάλης απόκλισης των δύο εκτιμήσεων το δικαστήριο θα ορίσει ανεξάρτητο εκτιμητή η αμοιβή του οποίου θα επιβαρύνει τον οφειλέτη και θα μεταφέρεται ως δικαστικά έξοδα στην Τράπεζα αν ο πρώτος κερδίσει την δίκη.
Η Τράπεζα της Ελλάδας θα ελέγχει δειγματοληπτικά τα στοιχεία που θα προσκομίζουν και οι δύο πλευρές.
Πότε επιδοτείται η δόση
Τα κριτήρια και το ύψος της κρατικής «επιδότησης» προσδιορίζονται με απόφαση των υπουργών Ανάπτυξης και Οικονομικών, κκ Γ. Σταθάκη και Ε. Τσακαλώτου, η οποία αφορά στη δευτερεύουσα νομοθεσία που απαιτούνταν για να τεθεί σε ισχύ από 1.1.2016 ο αναθεωρημένος ν.3869/2010.
Όπως αναφέρεται στην ΚΥΑ δικαιούχος της συμμετοχής του δημοσίου είναι ο οφειλέτης για τον οποίο έχει εκδοθεί οριστική δικαστική απόφαση που καθορίζει σχέδιο διευθέτησης οφειλών (σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου Κατσέλη) και κρίνει ότι πληρεί σωρευτικά τις εξής προϋποθέσεις:
-το συγκεκριμένο ακίνητο χρησιμεύει ως κύρια κατοικία του,
-το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό του εισόδημα υπολείπεται ή είναι ίσο των ευλόγων δαπανών διαβίωσης
-η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας του κατά το χρόνο συζήτησης της αίτησης δεν υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο και κατά 20.000 ευρώ ανά παιδί (μέχρι τρία παιδιά).
-είναι συνεργάσιμος δανειολήπτης, βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών, όπου αυτός εφαρμόζεται και
-βρίσκεται σε πραγματική αδυναμία πληρωμής των μηνιαίων καταβολών.
Από την πλευρά του ο οφειλέτης πρέπει να καταβάλει το μέγιστο της δυνατότητας αποπληρωμής του και σε κάθε περίπτωση υποχρεούται στην καταβολή ελάχιστης συνεισφοράς.
Στην περίπτωση που το διαθέσιμο εισόδημα είναι μικρότερο ή ίσο των 8.000 ευρώ η ετήσια ελάχιστη συνεισφορά υπολογίζεται σε 5% επί του διαθέσιμου εισοδήματος (δηλαδή 400 ευρώ), ενώ αν υπερβαίνει τις 8.000 ευρώ, επί του υπερβάλλοντος ποσού υπολογίζεται επιπλέον συνεισφορά 10%.
Αν κάποιος έχει οικογένεια με τρία παιδιά και το εισόδημα του φτάνει τα 13000 ευρώ το χρόνο η μηνιαία δόση θα διαμορφώνεται αν υπολογίσει ότι θα δίνει 400 ευρώ το χρόνο για τα πρώτα 8000 ευρώ και 500 ευρώ για τα υπόλοιπα 5000 ευρώ .
Συνολικά το χρόνο θα διαθέτει για την αποπληρωμή του δανείου του 900 ευρώ που αντιστοιχεί σε μηνιαία δόση 75 ευρώ.
Η συνεισφορά του δημοσίου θα καλύπτει μέχρι και το 100% της δόσης αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις ένδειας του οφειλέτη είναι τριετής και διακόπτεται, εφόσον ο οφειλέτης δεν καταβάλει τρεις μηνιαίες δόσεις.
Η ελάχιστη συνεισφορά του οφειλέτη επανεξετάζεται στο τέλος κάθε οικονομικού έτους, για τυχόν μεταβολή του διαθέσιμου εισοδήματος του αιτούντος.
Η συμμετοχή του δημοσίου περιορίζεται στις οφειλές που προκύπτουν από στεγαστικό δάνειο πρώτης κατοικίας και όχι τυχόν άλλες οφειλές σε καταναλωτικά δάνεια που έχει ο οφειλέτης.
Η καταβολή της συμμετοχής, εκτελείται μετά την καταβολή μέρους της δόσης από τον οφειλέτη, είναι μηνιαία και πραγματοποιείται απευθείας προς τους πιστωτές, με κατάθεση στο τραπεζικό λογαριασμό που συνδέεται με το δάνειο.
Με την έκδοση της εγκριτικής απόφασης ο οφειλέτης απαλλάσσεται κατά το ισόποσο της συμμετοχής του Δημοσίου έναντι του πιστωτή.
Τα δικαιολογητικά
Η αίτηση για επιδότηση δόσης δανείου υποβάλλεται ηλεκτρονικά και είναι προσβάσιμη από ηλεκτρονική εφαρμογή προσαρτημένη στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή.
Η πρόσβαση στην ηλεκτρονική αίτηση γίνεται με τη χρήση των κωδικών του δικαιούχου στο σύστημα TAXISnet του Υπουργείου Οικονομικών.
Σε αυτήν θα συμπληρώνονται από τον δικαιούχο:
α. Στοιχεία επικοινωνίας
β. Τα πεδία που αφορούν στην δικαστική απόφαση η οποία ορίζει το σχέδιο διευθέτησης οφειλών (αριθμός και έτος απόφασης, δικαστήριο έκδοσης απόφασης, οριζόμενο ποσό μηνιαίας δόσης).
γ. Σε περίπτωση μεταβολής οποιοδήποτε στοιχείου που δηλώνεται στην αίτηση, αυτή μπορεί να μεταβληθεί με ευθύνη και ενέργεια του δικαιούχου.
δ. Δήλωση ότι ο αιτών συναινεί στην καταβολή της ελάχιστης συνεισφοράς.
ε. Τα στοιχεία της δανειακής σύμβασης.
στ. Δήλωση ότι τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην αίτηση είναι απολύτως ακριβή.
στο 