Η Τράπεζα της Ελλάδος και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς «γράφουν» την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για τις προϋποθέσεις και τους όρους επανέναρξης των χρηματιστηριακών συναλλαγών και θα αποστείλουν τις προτάσεις τους στο Υπουργείο Οικονομικών, προκειμένου να εκδοθεί υπουργική απόφαση για το άνοιγμα του Χ.Α.
Το πότε θα επαναλειτουργήσει το Χ.Α και με ποιους όρους, είναι καθαρά πολιτική απόφαση και θα γίνει με υπουργική απόφαση.
Οι εκκρεμότητες για την επαναλειτουργία του Χ.Α να είναι ακόμη αρκετές.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι το όριο που θα έχουν οι Έλληνες επενδυτές να χρησιμοποιούν τις υφιστάμενες τραπεζικές τους καταθέσεις για τοποθετήσεις στην εγχώρια αγορά.
Όπως όλα δείχνουν, το άνοιγμα του Χρηματιστηρίου θα γίνει με σημαντικούς περιορισμούς για τους Έλληνες επενδυτές, καθώς σύμφωνα με την ΤτΕ υπάρχει κίνδυνος να μεταφερθούν σημαντικά ποσά από τις τραπεζικές καταθέσεις προς το Χρηματιστήριο.
Παράγοντες της χρηματιστηριακής αγοράς τονίζουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι πιθανή απελευθέρωση των διαθεσίμων των Ελλήνων για επενδύσεις στην ελληνική αγορά δεν θα έχει τόσο μεγάλες συνέπειες για τις τραπεζικές καταθέσεις, καθώς οι τοποθετήσεις στο χρηματιστήριο, τουλάχιστον στην αρχή επαναλειτουργίας του, δεν αναμένονται να είναι μεγάλες, λόγω του υψηλού επενδυτικού ρίσκου, όπως σημειώνουν.
Όπως τονίζουν η μέση αξία των συναλλαγών κυμαίνεται στα 100 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 30 εκατ. ευρώ αφορούν τους Έλληνες επενδυτές. Και αυτά με βάση την εικόνα της αγοράς πριν κλείσει. Με την επαναλειτουργία του Χ.Α οι συναλλαγές αναμένονται να υποχωρήσουν, κάτι που δείχνει ότι οι απώλειες για τις τράπεζες από καταθέσεις δεν θα είναι μεγάλες.
Οι χρηματιστές εκτιμούν ότι οι εκροές καταθέσεων, μέσα σε ένα μήνα, δεν πρόκειται να ξεπεράσουν τα 300 εκατ. ευρώ.
Οι αρμόδιοι φορείς φαίνεται να έχουν κάνει αποδεκτό το αίτημα των χρηματιστών για ελεύθερη χρήση των πιστωτικών υπολοίπων των πελατών στις χρηματιστηριακές, ποσό που κινείται μόλις στα 30 εκατ. ευρώ, ενώ αναζητείται λύση στο ζήτημα της ελεύθερης χρήσης των υπολοίπων των τραπεζικών λογαριασμών για αγορά μετοχών.
Στην ουσία οι Έλληνες επενδυτές θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν κατά κύριο λόγο «φρέσκο» χρήμα για να αγοράσουν μετοχές, ενώ οι ξένοι επενδυτές θα έχουν απόλυτη ελευθερία κινήσεων και θα μπορούν να πωλούν μετοχές και τα κεφάλαιά τους να πιστώνονται στους λογαριασμούς τους στο εξωτερικό.
Στο τραπέζι έχει πέσει πρόταση να μην είναι ολική η απαγόρευση, αλλά να υπάρχει δυνατότητα χρήσης ενός μικρού ποσοστού αρχικά (10% π.χ.) ή και ενός ορίου (π.χ. 5.000 ευρώ) των υπαρχόντων.
Πέραν αυτού του ποσού οι Έλληνες επενδυτές θα μπορούν να αγοράζουν μετοχές μέσω κατάθεσης μετρητών, μέσω πώλησης μετοχών που έχει ήδη στο χαρτοφυλάκιό του και μέσω μεταφοράς κεφαλαίων από το εξωτερικό.
Για να πληρώσει κάποιος αγορά μετοχών θα πρέπει ο τραπεζικός λογαριασμός που είναι συνδεδεμένος με τη μερίδα του, να πιστωθεί είτε μέσω κατάθεσης, είτε μέσω εμβάσματος από το εξωτερικό, είτε μέσω πώλησης μετοχών στην οργανωμένη αγορά.
Ο φόβος της διεθνούς απομόνωσης του Χ.Α
Οι χρηματιστηριακές αρχές επιθυμούν την άμεση επαναλειτουργία της αγοράς καθώς φοβούνται ότι θα πληγεί η διεθνής εικόνα του Χ.Α εάν οι ελληνικές μετοχές υποβαθμιστούν ή διαγραφούν από τους διεθνείς δείκτες MSCI και FTSE.
Υπάρχει ο φόβος μήπως το Χ.Α οδηγηθεί σε ουσιαστική απομόνωση, γεγονός που θα απομακρύνει τους ξένους θεσμικούς επενδυτές οι οποίοι τον Ιούνιο κατείχαν το 58,4% της συνολικής κεφαλαιοποίησης του Χρηματιστηρίου, ενώ πραγματοποιούν πάνω από το 60% της συνολικής ημερήσιας αξίας των συναλλαγών.
Τελευταία ημέρα διαπραγμάτευσης του ελληνικού χρηματιστηρίου ήταν η Παρασκευή 26 Ιουνίου. Από εκείνη την ημέρα και μετά “πάγωσαν” κεφάλαια ύψους 49 δισ. ευρώ, όση είναι η χρηματιστηριακή αξία των ελληνικών μετοχών με βάση το κλείσιμο της 26ης Ιουνίου και το μεγαλύτερο μέρος τους ανήκει σε ξένους επενδυτές.
Οι ανησυχίες του ΣΜΕΧΑ
Αυτό που ανησυχεί τους παράγοντες της αγοράς είναι ότι εάν η λειτουργία της αγοράς ξεκινήσει μέσα σε αυτό το πλαίσιο, πιθανόν να λειτουργήσει υπέρ των πωλητών και ιδιαίτερα υπέρ των ξένων επενδυτών.
Αυτό που φοβούνται οι χρηματιστές είναι μήπως μέσα από το πλαίσιο επαναλειτουργίας της αγοράς οι πωλήσεις είναι ελεύθερες, ενώ οι αγορές θα περνούν μέσα από το «φίλτρο» των capital controls, γεγονός που θα οδηγούσε τις τιμές των μετοχών σε σημαντική πτώση.
Οι χρηματιστές τονίζουν ότι η επαναλειτουργία του Χρηματιστηρίου θα πρέπει να διασφαλίζει την ίση μεταχείριση αγοραστών και πωλητών, η οποία και αποτελεί τη θεμελιώδη αρχή λειτουργίας του χρηματιστηριακού θεσμού.
Σε κάθε άλλη περίπτωση, η χρηματιστηριακή αγορά θα πληγεί ανεπανόρθωτα λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας, με ότι αυτό συνεπάγεται για την εύρυθμη λειτουργία της, την αποτελεσματική διαμόρφωση των τιμών των μετοχών, τη διεθνή της αξιολόγηση και τις μακροχρόνιες προοπτικές της.
Σύμφωνα με τον ΣΜΕΧΑ στην περίπτωση που η επαναλειτουργία του ΧΑ συνδυασθεί με περιορισμό της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων από τραπεζικούς λογαριασμούς, μερικώς ή ολικώς, ο περιορισμός αυτός θα μειώσει την αγοραστική δύναμη των επενδυτών και θα αποθαρρύνει την συμμετοχή τους, προσβάλλοντας την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς με ότι αυτό συνεπάγεται για την πορεία των τιμών των μετοχών, τη συνέχιση της λειτουργίας της αγοράς και την αξιοπιστία του ΧΑ γενικότερα.
Ο ΣΜΕΧΑ υπογραμμίζει ότι είναι αντίθετος σε οποιουδήποτε είδους περιορισμούς στη λειτουργία του Χρηματιστηρίου, οι οποίοι θα επιφέρουν αρνητικές επιπτώσεις στην πορεία των τιμών των εισηγμένων εταιριών, στην αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων του ΤΧΣ και των ασφαλιστικών ταμείων όπου ένα μέρος της περιουσίας τους είναι επενδυμένο σε εισηγμένους τίτλους, καθώς και στο σύνολο της αξιοπιστίας του εγχώριου χρηματοοικονομικού μοντέλου.
Ταυτόχρονα, οι λίγες εναπομένουσες εισηγμένες εταιρίες με διεθνή προσανατολισμό θα αναζητήσουν άλλες αγορές στο εξωτερικό όπου διασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία, για να εισάγουν τους τίτλους τους.
στο 