“Ο μεγάλος νικητής θα μπορούσε τώρα να είναι η Λέγκα του Βορρά” γράφει στο άρθρο του στην Welt ο Thomas Schmid, αναλύοντας τις τελευταίες εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό της Ιταλίας.
Η συμμαχία μεταξύ του κινήματος των Πέντε Αστέρων και της δεξιάς εθνικιστικής Λέγκας του Βορρά δεν υλοποιήθηκε. Ο αρχηγός της Λέγκας Σαλβίνι δεν έχει δώσει ποτέ μια πιθανότητα για το σχηματισμό κυβέρνησης από τα δύο βασικά ασυμβίβαστα μεταξύ τους κόμματα. Τώρα πιθανότατα η Ιταλία οδεύει για νέες εκλογές.
Φαίνεται ότι η κυβέρνηση Ντι Μάιο -Σαλβίνι απέτυχε επειδή ο Πρόεδρος Σέρτζιο Ματαρέλα – ο οποίος θεσμικά μπορεί να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει με τον διορισμό του κάθε υπουργού – δεν ήταν πρόθυμος να διορίσει τον υπουργό Οικονομικών Πάολο Σαβόνα. Ωστόσο, το γεγονός ότι ο Σαβόνα δεν βγήκε από τη συζήτηση μέχρι το τέλος δείχνει ένα πράγμα πάνω από όλα. Σε αντίθεση με το κινημα των Πέντε Αστέρων, η Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι θέλει ρητά τη σύγκρουση με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η κυβέρνηση που επρόκειτο να συγκροτηθεί στην Ιταλία θα συνιστούσε ούτως ή άλλως ένα σημαντικό πολιτικό κίνδυνο. Το τεράστιο δημόσιο χρέος δεν φάνηκε να ενδιαφέρει τους δυο εταίρους στις διαπραγματεύσεις τους. Αντίθετα, αυτή η κυβέρνηση θα είχε ωθήσει το χρέος της χώρας σε νέα και αδιανόητα ύψη, εισάγοντας έναν ενιαίο φόρο, ένα εγγυημένο βασικό εισόδημα και άλλες κοινωνικές δαπάνες.
Μια χαμένη ευκαιρία
Η Ιταλία ήταν στην ευρωπαϊκή πρωτοπορία όταν το 1994 ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι έγινε για πρώτη φορά πρωθυπουργός της χώρας. Με επικεφαλής το Δημοκρατικό Κόμμα, πολλοί πολιτικοί έχουν δοκιμάσει πολλά πράγματα για να αντιμετωπίσουν την αντι-ελίτ μανία. Για μια στιγμή, φάνηκε πως ο Ματέο Ρεντσι, ο φιλελεύθερος ανανεωτής του πρώην κομμουνιστικού κόμματος, θα πετύχαινε. Τελικά, όμως, απέτυχε – πιθανότατα επειδή η δυσπιστία των Ιταλών εναντίον των παλαιών κομμάτων και της ελίτ είναι πλέον ανυπολόγιστη.
Μετά τις βουλευτικές εκλογές της 4ης Μαρτίου, υπήρχε μια εναλλακτική λύση για μια συμμαχία του κινήματος των Πέντε αστέρων με το Δημοκρατικό Κόμμα του Ρέντσι. Τελικά αυτό απορρίφθηκε.
Αν ο σχηματισμός κυβέρνησης στην Ιταλία αποτύχει πραγματικά, θα υπάρξει ένας νικητής εκτός από αρκετούς ηττημένους: η Λέγκα. Ο ηγέτης της Ματέο Σαλβίνι είναι ένας έμπειρος πολιτικός. Διστακτικά, βλέποντας τον εαυτό του ως τον ηγέτη του ιταλικού λαϊκισμού, ξεκίνησε μια συμμαχία με το Κίνημα των Πέντε Αστέρων. Έπρεπε να το κάνει αυτό επειδή το κόμμα του ειχε παρει μόλις πάνω από τις μισές ψήφους από το ποσοστό που τα Πεντε Αστέρια ειχαν συγκεντρώσει.
Μια κυβέρνηση από τα δύο βασικά ασυμβίβαστα κόμματα πιθανότατα δεν έδινε ποτέ την ευκαιρία να ηγηθεί στον αρχηγό της Λέγκα. Τώρα μάλλον η χώρα κατευθύνεται σε νέες εκλογές, από τις οποίες ο Σαλβίνι ελπίζει να βγει νικητής ο ίδιος και το κόμμα του. Ο Πρόεδρος Ματαρέλα διορίζει έναν τεχνοκράτη πρωθυπουργό, ο διορισμός του οποίου θα τροφοδοτήσει πάλι τη λαϊκιστική υποψία ότι οι ελίτ έκαναν τα πράγματα μόνες τους, ανεξάρτητα από τον λαό.
Η Ιταλία είναι, για να το θέσω ήπια, σε αδιέξοδο. Αλλά η πολιτική είναι επίσης η τέχνη της αποφυγής φαινομενικά απελπιστικών καταστάσεων με έναν τρίτο τρόπο.