H Βundesbank αλλάζει ρότα για το γερμανικό φρένο χρέους.
Όπως αναφέρει η εφημερίδα “Καθημερινή” μοιάζει σαν να επίκειται κοσμοϊστορική εξέλιξη, αν και αφορά ένα θέσφατο μεν της γερμανικής δημοσιονομικής πειθαρχίας αλλά που έχει ιστορία μόνο 15 ετών.
Υπήρξε μέτρο αυτοσυγκράτησης, καθώς θεσπίστηκε εν τω μέσω της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης για να αποτρέψει πάση θυσία την υπερχρέωση της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας, περιορίζοντας τον δανεισμό της Γερμανίας στο 0,35% του ΑΕΠ της ετησίως. Ο λόγος για το λεγόμενο «φρένο χρέους», που έχει ενσωματωθεί στο σύνταγμα της Γερμανίας από το 2009, έχει αποτελέσει επανειλημμένως αντικείμενο πολιτικής διαμάχης και ως ένα βαθμό ευθύνεται για την πρόσφατη κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού του οποίου ηγούνταν οι Σοσιαλδημοκράτες του Όλαφ Σολτς. Και τώρα, ενόψει των εκλογών του Φεβρουαρίου κι ενώ η γερμανική οικονομία βρίσκεται εδώ και τουλάχιστον ενάμιση χρόνο σε ένα παρατεταμένο φλερτ με την ύφεση, πολλές γερμανικές βιομηχανίες έχουν γονατίσει από το δυσβάσταχτο κόστος της ενέργειας και έχουν χάσει την ανταγωνιστικότητά τους, ξαφνικά ζητάει τη χαλάρωσή του ο επικεφαλής της Bundesbank, Γιοακίμ Νάγκελ. Το τελευταίο πρόσωπο από το οποίο θα περίμενε κάποιος κάτι τέτοιο, καθώς πρόκειται για έναν φανατικό υπέρμαχο των αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων, για έναν σκληρό υποστηρικτή της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής, όπως, άλλωστε, είναι συνήθως και όλοι οι προκάτοχοί του στο τιμόνι της ομοσπονδιακής γερμανικής τράπεζας.
Σε συνέντευξή του στους Financial Times, ο Νάγκελ τάσσεται υπέρ της χαλάρωσης του φρένου χρέους επικαλούμενος την αναιμική εικόνα της γερμανικής οικονομίας, αλλά και την «περίπλοκη» κατάσταση την οποία αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια. Εκφράζει μάλιστα την άποψη πως θα είναι «πολύ έξυπνη κίνηση» να διευρύνει η Γερμανία τα περιθώριά της και να δανειστεί περισσότερο, προκειμένου να προχωρήσει σε δαπάνες που θα επιτρέψουν τον εκσυγχρονισμό των απηρχαιωμένων υποδομών. Σε αυτό, δηλαδή, που της συνιστά το ΔΝΤ εδώ και περίπου 15 χρόνια αλλά το Βερολίνο κωφεύει. Επισημαίνει επίσης πως με την αύξηση του δανεισμού το Βερολίνο θα μπορεί να προχωρήσει σε αύξηση των αμυντικών δαπανών της Γερμανίας. Καλεί μάλιστα τη νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές του Φεβρουαρίου να προχωρήσει στην κίνηση αυτή και δικαιολογεί τη θέση του υπογραμμίζοντας ότι σήμερα η κατάσταση είναι «πολύ πιο περίπλοκη» από εκείνη στις αρχές του 21ου αιώνα. Όπως τονίζει, η ανεργία ήταν σε πολύ υψηλότερα επίπεδα τότε, αλλά «δεν υπήρχε ο γεωπολιτικός κατακερματισμός του κόσμου και το παγκόσμιο εμπόριο αναπτυσσόταν σταθερά».
Για τον δανεισμό
Στις πιέσεις που αναμένεται να δεχθεί, άλλωστε, η Γερμανία στο εγγύς μέλλον προστίθενται οι απειλές του Ντόναλντ Τραμπ ότι μόλις αναλάβει πρόεδρος των ΗΠΑ, τον Ιανουάριο, θα επιβάλει οριζόντιους δασμούς 20% σε όλες τις εισαγωγές, πλήττοντας βέβαια τις γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει, εξάλλου, επανειλημμένως πιέσει τους εταίρους της υπερδύναμης στη Βορειοατλαντική Συμμαχία να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες και να μη βασίζονται πλέον στην προστασία της υπερδύναμης. Όπως επισημαίνει, όμως, ο επικεφαλής της Bundesbank, η γερμανική οικονομία μάλλον θα αποδυναμωθεί περαιτέρω αν ο Τραμπ επιβάλει τελικά τους δασμούς που απειλεί και προσθέτει πως «ακόμη και η γερμανική αγορά εργασίας μάλλον θα παρουσιάσει μεγαλύτερα προβλήματα». Η ανεργία στη Γερμανία βρίσκεται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, καθώς τα τελευταία στοιχεία της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Απασχόλησης την υπολογίζουν στο 6,1%. Σε μεγάλο βαθμό, όμως, αυτό οφείλεται στην πληθώρα των κακοπληρωμένων θέσεων εργασίας κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών, ενώ την ίδια στιγμή απουσιάζουν οι καλοπληρωμένες θέσεις στον κλάδο της μεταποίησης.
Για τον πληθωρισμό της Γερμανίας
Η Bundesbank αναμένεται να αναθεωρήσει τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας στο τέλος Δεκεμβρίου και έως τώρα εκτιμά πως το επόμενο έτος η γερμανική οικονομία θα σημειώσει ανάπτυξη 0,4%. Σύμφωνα με τον Νάγκελ, ωστόσο, το 2025 θα είναι «μία ακόμη χρονιά αναιμικής ανάπτυξης» της γερμανικής οικονομίας. Ο επικεφαλής της Bundesbank δηλώνει πάντως αισιόδοξος καθώς προβλέπει ότι η χώρα του θα υπερβεί και πάλι όποια κρίση κι αν χρειαστεί να αντιμετωπίσει, επειδή «η εμπειρία μας από το παρελθόν μας έχει διδάξει πως όταν η Γερμανία υποφέρει, αποφασίζει να αλλάξει και αλλάζει». Προτείνει επιπλέον τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να χειριστεί το θέμα του φρένου χρέους η επόμενη κυβέρνηση, αφού θα μπορούσε «να κάνει μια διάκριση ανάμεσα στις δαπάνες που στοχεύουν σε αύξηση της κατανάλωσης και στις επενδύσεις».
Για τους μετανάστες
Στη συνέντευξή του στους Financial Times επικαλείται τη μείωση που έχει καταγραφεί στο χρέος της Γερμανίας και στο γεγονός ότι αυτό πλησιάζει στο 60% του ΑΕΠ της όπως προβλέπουν οι δημοσιονομικοί κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας. Η τοποθέτηση του προέδρου της κεντρικής τράπεζας πιθανότατα αντανακλούν μια υπό διαμόρφωση συναίνεση για τη χαλάρωση του φρένου χρέους. Ο επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου συντηρητικού κόμματος, Φρίντριχ Μερτς, έχει ήδη ταχθεί υπέρ κάποιων συγκρατημένων αλλαγών στο φρένο χρέους.
στο 