Με… φόντο τις αγροτικές κινητοποιήσεις θα πραγματοποιηθεί η Έκτακτη Σύνοδος των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες. Εκατοντάδες τρακτέρ και χιλιάδες αγρότες από το Βέλγιο και άλλες χώρες αναμένεται να “πολιορκήσουν” το κτίριο, όπου διεξάγεται η Σύνοδος. Βασικό αίτημά τους είναι η χαλάρωση των μέτρων της Πράσινης Συμφωνίας και η διόρθωση στρεβλώσεων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Τα μέτρα αναμένεται να είναι δρακόντεια κατά την άφιξη των Ευρωπαίων ηγετών, οι οποίοι καλούνται να συμφωνήσουν στην αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) της περιόδου 2021-2027 που συμπεριλαμβάνει τη μακροοικονομική οικονομική βοήθεια ύψους 50 δισ. ευρώ για την Ουκρανία.
Για να ληφθεί απόφαση που χρειάζεται ομοφωνία, τα 26 κράτη-μέλη της ΕΕ, πλην Ουγγαρίας, είναι σύμφωνα για τη μακροοικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία (17 δισεκατομμύρια ευρώ ως επιχορηγήσεις, 33 δισ. ευρώ ως δάνεια) την περίοδο 2024-2027. Παρά τις εντατικές διαπραγματεύσεις με την Ουγγαρία, που μεσολάβησαν από το τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου μέχρι σήμερα για να αρθεί το βέτο του Βίκτορ Όρμπαν, ο Μαγυάρος πρωθυπουργός εξακολουθεί να θέτει δικούς του όρους για να πει το «ναι» στη «Διευκόλυνση για την Ουκρανία», υπονομεύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο όλο το πακέτο αναθεώρησης του προϋπολογισμού της ΕΕ. Η Ουγγαρία έχει προτείνει αξιολόγηση της οικονομικής ενίσχυσης της Ουκρανίας σε ετήσια βάση, με ομοφωνία, κάτι που δεν γίνεται αποδεκτό από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη γιατί θα έδινε τη δυνατότητα στον Βίκτορ Όρμπαν να ασκεί κάθε χρόνο το δικαίωμα της αρνησικυρίας.
Ως συμβιβαστική λύση, η ΕΕ αντιπροτείνει να διεξάγεται συζήτηση ετησίως σε επίπεδο ευρωπαίων ηγετών για την οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία, χωρίς να χρειάζεται ομοφωνία.
Ωστόσο οι ως τώρα συζητήσεις μεταξύ των κρατών-μελών σε επίπεδο πρεσβευτών δεν έχουν δείξει την παραμικρή ένδειξη ευελιξίας από πλευράς Βουδαπέστης, κάτι το οποίο προκαλεί οργή στις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
«Η διασφάλιση της συμφωνίας είναι ζωτικής σημασίας για την αξιοπιστία μας – και κυρίως για τη δέσμευσή μας να παρέχουμε σταθερή υποστήριξη στην Ουκρανία. Το βάρος πέφτει αποκλειστικά σ’ εμάς να βρούμε λύση και να υλοποιήσουμε τις δεσμεύσεις μας», τονίζει στην επιστολή του προς τους Ευρωπαίους ηγέτες ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
«Στην τελευταία συνάντησή μας τον Δεκέμβριο, 26 ηγέτες υποστήριξαν σθεναρά ισορροπημένο διαπραγματευτικό πλαίσιο το οποίο έλαβε υπόψη σαφές σύνολο βασικών προτεραιοτήτων – υποστήριξη στην Ουκρανία, διαχείριση της μετανάστευσης και της εξωτερικής της διάστασης, υποστήριξη στα Δυτικά Βαλκάνια και την απάντησή μας σε φυσικές καταστροφές. Αυτό το διαπραγματευτικό πλαίσιο θέτει τις βάσεις για την οριστικοποίηση συμφωνίας μεταξύ των 27».
Πέραν αυτών, οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν σχετικά με τη στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία.
Το προσχέδιο
Σύμφωνα με προσχέδιο του κειμένου συμπερασμάτων, αναμένεται να επαναλάβουν την αποφασιστικότητα της ΕΕ και των κρατών μελών της να συνεχίσουν να παρέχουν «έγκαιρη, προβλέψιμη και βιώσιμη» στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία, ιδίως μέσω του «Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη» (ΕΜΕ) και της εκπαιδευτικής αποστολής της ΕΕ, αλλά και μέσω άμεσης διμερούς υποστήριξης. Οι 27 θα συζητήσουν για την πρόοδο στη μεταρρύθμιση του ΕΜΕ, που πρέπει να περάσει από «λογική αποθεμάτων» σε «λογική κοινών προμηθειών». Αν γίνει αποδεκτό από όλα τα κράτη-μέλη, θα μπορούσε στα συμπεράσματα να αναφέρεται η αύξηση του συνολικού δημοσιονομικού ανώτατου ορίου του ΕΜΕ κατά 5 δισ. ευρώ. Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων αναμένεται να καλέσουν το Συμβούλιο να καταλήξει σε ταχεία συμφωνία για τη μεταρρύθμιση του ΕΜΕ έως τον Μάρτιο.
Οι Eυρωπαίοι ηγέτες αναμένεται επίσης να επαναλάβουν την επείγουσα ανάγκη να επιταχυνθεί η παράδοση πυρομαχικών και πυραύλων στην Ουκρανία, ιδίως ενόψει της δέσμευσης να διατεθούν στο Κίεβο ένα εκατομμύριο οβίδες πυροβολικού μέχρι το Μάρτιο του 2024 – ο στόχος αυτός δεν θα επιτευχθεί, παραδέχτηκαν χθες οι υπουργοί Άμυνας της ΕΕ, που συνεδρίασαν στις Βρυξέλλες.
Εξάλλου, «τα δραματικά γεγονότα στη Μέση Ανατολή που απαιτούν τη μέγιστη εστίασή μας» θα απασχολήσουν τη Σύνοδο Κορυφής, όπως αναφέρει στην επιστολή του ο Σαρλ Μισέλ, ο οποίος επισημαίνει παράλληλα ότι «υπό το πρίσμα των ανησυχητικών περιφερειακών εξελίξεων, πρέπει να αντιμετωπίσουμε ζητήματα ασφάλειας, να συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε την αυτοσυγκράτηση και να συζητήσουμε μέτρα για την αποτροπή περαιτέρω περιφερειακής κλιμάκωσης, ειδικά στην Ερυθρά Θάλασσα».
Σύμφωνα με τον Σαρλ Μισέλ, οι ευρωπαίοι ηγέτες απαιτείται να συζητήσουν επίσης την αναβίωση της πολιτικής διαδικασίας για τη λύση των δύο κρατών στο Μεσανατολικό, «τη μόνη βιώσιμη επιλογή που μπορεί να φέρει βιώσιμη ειρήνη τόσο για τους Ισραηλινούς όσο και για τους Παλαιστίνιους και ενισχυμένη περιφερειακή ασφάλεια».
Το αγροτικό ζήτημα δεν περιλαμβάνεται επισήμως στην ημερήσια διάταξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Θεωρείται όμως βέβαιο από Ευρωπαίους διπλωμάτες ότι είτε στο περιθώριο, είτε στο τραπέζι της Συνόδου, θα τεθεί προς συζήτηση από ευρωπαίους ηγέτες, καθώς βρίσκονται σε εξέλιξη κινητοποιήσεις των αγροτών σε αρκετές χώρες μέλη της ΕΕ.
Η παρέμβαση της Κομισιόν
Μάλιστα η Κομισιόν επιχειρεί πυροσβεστική παρέμβαση εν όψει της σημερινής Συνόδου Κορυφής, καθώς εντείνονται οι κινητοποιήσεις των αγροτών σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Μεταξύ άλλων, προτείνει μέτρα για τον περιορισμό των εισαγωγών γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία, αλλά και να επιτραπεί στους αγρότες να παρεκκλίνουν για έναν χρόνο από κάποιους κοινοτικούς κανόνες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να παραταθούν κατά 1 χρόνο οι εξαιρέσεις σε δασμούς που αφορούν σε αγροτικά ουκρανικά προϊόντα, όπως φρούτα και λαχανικά, θέτοντας ταυτόχρονα ένα είδους φρένο σε περίπτωση που παρατηρηθεί αλόγιστη εισαγωγή σε πουλερικά, αυγά και ζάχαρη. Ωστόσο, αυτό ήταν ένα μέτρο το οποίο δεν χαροποίησε ιδιαίτερα μια μερίδα κρατών μελών – μεταξύ των οποίων και η Γαλλία.
Πάντως, το ζήτημα των αγροτικών κινητοποιήσεων προστέθηκε στις υποθέσεις της ατζέντας της Συνόδου την ώρα που εκατοντάδες τρακτέρ αναμένεται να κατακλύσουν τις Βρυξέλλες και να παραλύσουν την ευρωπαϊκή πρωτεύουσα την ημέρα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, σύμφωνα με τα όσα μεταδίδουν τα βελγικά μέσα ενημέρωσης.
Τα πρώτα κονβόι τρακτέρ άρχισαν από χθες το βράδυ να καταφθάνουν στις Βρυξέλλες, ενώ η πλειοψηφία των τρακτέρ αναμένεται να κατευθυνθεί γύρω στις 10:00 το πρωί (τοπική ώρα) κοντά στην πλατεία Σουμάν όπου βρίσκονται τα κτήρια της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, καθώς και προς την πλατεία Λουξεμβούργου (Place du Luxembourg) έξω από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου θα πραγματοποιηθούν συμβολικές δράσεις και ομιλίες.
Οι αγρότες καταγγέλλουν μεταξύ άλλων «την ασυνέπεια των ευρωπαϊκών πολιτικών», τη συσσώρευση περίπλοκων περιβαλλοντικών κανόνων, τον αθέμιτο ανταγωνισμό από το εξωτερικό και τα χαμηλά εισοδήματά τους. Στην μεγάλης κλίμακας διαδήλωση των Βρυξελλών έχουν δηλώσει συμμετοχή αγροτικά σωματεία από την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία για να ενώσουν τις φωνές τους με αυτές των Βέλγων αγροτών.
Ο «γενικός αποκλεισμός» των Βρυξελλών, όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος της FJA, αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι τις 5:00 το απόγευμα. Ωστόσο, οι πρόεδροι της FJA και της αγροτικής ομοσπονδίας Fugea προειδοποιούν ότι εάν οι αγρότες δεν κερδίσουν αυτά που ζητούν κατά τη διάρκεια της Πέμπτης, οι ενέργειές τους θα συνεχιστούν και την επόμενη μέρα στην ευρωπαϊκή πρωτεύουσα.
Εν τω μεταξύ οι αστυνομικές αρχές της πρωτεύουσας των Βρυξελλών προειδοποιούν για σοβαρά προβλήματα στην κυκλοφορία τόσο στο κέντρο όσο και στα περίχωρα της πόλης, και συνιστούν στους κατοίκους να αποφεύγουν τις μετακινήσεις με τα αυτοκίνητα και να προτιμούν το μετρό ως μέσο μαζικής μεταφοράς.