Από την 1η Ιουνίου και για το διάστημα 3 ετών θα λαμβάνουν κάθε μήνα ως βασικό εισόδημα 1.200 ευρώ και χωρίς καμία υποχρέωση συνολικά 122 πολίτες της Γερμανίας, στο πλαίσιο της εφαρμογής ενός πιλοτικού προγράμματος που ως στόχο έχει τη διερεύνηση της επίδρασης ενός άνευ όρων βασικού εισοδήματος στα άτομα που το λαμβάνουν.
Για το πρόγραμμα μιλά ο επικεφαλής της πρωτοποριακής έρευνας από το Γερμανικό Ινστιτούτο Oικονομικών Ερευνών, Γιούργκεν Σουπ.
Όπως σημειώνει: «Ερευνούμε, για την ώρα σε πρώτη φάση, τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα ενός εισοδήματος άνευ όρων. Διαθέτουν μια οικονομική ασφάλεια για δύο χρόνια ύψους 1.200 ευρώ. Τι θα κάνουν με αυτά τα χρήματα; Θα τα ξοδέψουν ή θα βάλουν κάτι στην άκρη γιατί στη ζωή πάντα μπορεί κάτι να συμβεί και πρέπει να έχουν μια οικονομική κάλυψη;»
Δεν έχουν καμία υποχρέωση οι συμμετέχοντες του προγράμματος
Οι συμμετέχοντες δεν χρειάζεται να αποδείξουν τίποτα για την προσωπική και οικονομική τους κατάσταση και μπορούν να εργάζονται όσο θέλουν κατά τη διάρκεια του πειράματος. Όπως αναφέρει η επίσημη ιστοσελίδα του προγράμματος μοναδική τους υποχρέωση είναι «να συμπληρώσουν online επτά ερωτηματολόγια κατά τη διάρκεια των 3 ετών της έρευνας» και τα χρήματα αυτά προέρχονται από 150.000 ιδιώτες δωρητές και δεν φορολογούνται.
Η όλη ιδέα ξεκίνησε από το μη κερδοσκοπικό σωματείο «Το βασικό εισόδημά μου» με έδρα στο Βερολίνο. Τα μέλη του είναι πεπεισμένα ότι ένα τέτοιο βασικό εισόδημα σε όλους τους πολίτες θα μπορούσε να λύσει πολλά από τα προβλήματα της σύγχρονης ζωής. Ο Σουπ αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ίσως θα είχα περισσότερο θάρρος να πάρω κάποιες αποφάσεις, να γίνω ελεύθερος επαγγελματίας, να αλλάξω επάγγελμα ή να αποκτήσω νέες δεξιότητες».
Ρεαλιστική προσπάθεια ή ουτοπία;
Η συζήτηση για ένα βασικό εισόδημα για όλους είναι παλιά και έχει λάβει, όπως αναμενόταν, έντονο ιδεολογικό χαρακτήρα. Οι πολέμιοι της ιδέας ενός βασικού εισοδήματος θεωρούν ότι πρόκειται για μια «ουτοπία» ή κάνουν λόγο για «αριστερές φαντασιώσεις». Πάντως και ο Μίχαελ Μπομάιερ από το σωματείο «Το βασικό εισόδημά μου» παραδέχεται ότι τα αποτελέσματα του πειράματος παραμένουν ανοιχτά και ακόμη ασαφή. «Είμαι κάπως ανήσυχος γιατί φυσικά από αυτό το πιλοτικό πρόγραμμα μπορεί να προκύψει ότι το βασικό εισόδημα δεν έχει τελικά την επιτυχία, που εμείς στην έρευνά μας θεωρούμε ότι μπορεί να έχει» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μπρόμαιερ.
Όπως συμπληρώνει και ο Σουπ σίγουρα με αυτό το πείραμα δεν λύνονται όλα τα προβλήματα, ωστόσο βοηθά στο να δοθούν κάποιες απαντήσεις σχετικά με το τι κάνουν οι άνθρωποι με τα χρήματα που διαθέτουν. Αξίζει να σημειωθεί ότι αντίστοιχο πείραμα έχει διεξαχθεί και στη Φιλανδία, με τα συμπεράσματά του όμως να παραμένουν διφορούμενα. Αντίστοιχη έρευνα, χρηματοδοτούμενη μάλιστα με δημόσιο χρήμα, διεξήχθη και στον Καναδά, διακόπηκε όμως γρήγορα για πολιτικούς λόγους. Στη Γερμανία μέχρι στιγμής κανένα μεγάλο κόμμα δεν στηρίζει την ιδέα ενός άνευ όρων βασικού εισοδήματος.