Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον ανακοίνωσε σήμερα πρωτοφανή μέτρα για την καταπολέμηση της εισροής βρώμικου χρήματος στην αγορά ακινήτων στη χώρα του, την ώρα που το Λονδίνο φιλοξενεί τη σύνοδο κατά της διαφθοράς.
Αρχηγοί κρατών, ανάμεσά τους οι πρόεδροι του Αφγανιστάν και της Νιγηρίας, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι, η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Κριστίν Λαγκάρντ και ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Τζιμ Γιονγκ Κιμ, μεταξύ άλλων, αναμένεται να υπογράψουν διακήρυξη που υπόσχεται την ανάληψη νέων δράσεων.
“Η διαφθορά είναι ένας καρκίνος που πλήττει τον πυρήνα τόσων πολλών προβλημάτων στον κόσμο σήμερα. Καταστρέφει θέσεις εργασίας και σταματά την ανάπτυξη, στερώντας από την παγκόσμια οικονομία δισεκατομμύρια στερλίνες κάθε χρόνο”, έγραψε στην εφημερίδα Guardian ο Κάμερον, ο οποίος αναμένεται να κλείσει τις εργασίες της συνόδου το απόγευμα.
Ωστόσο, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις και ακτιβιστές κατά της διαφθοράς αναμένουν κυρίως τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων, έναν μήνα μετά τις αποκαλύψεις των “Panama Papers”, που έφεραν στο φως την χρήση σε ευρεία κλίμακα υπεράκτιων εταιριών για την τοποθέτηση περιουσιακών στοιχείων σε εδάφη με φορολογική αδιαφάνεια.
Ώρες πριν από την έναρξη της συνόδου κορυφής, ο Ντέιβιντ Κάμερον δήλωσε ότι “οι ξένες εταιρίες που κατέχουν ή θέλουν να αγοράσουν ακίνητα στη Βρετανία θα πρέπει στο εξής να αποκαλύπτουν το όνομα του πραγματικού ιδιοκτήτη”.
Το πολυαναμενόμενο μέτρο στοχεύει τις περίπου 100.000 κατοικίες στην Αγγλία και την Ουαλία, οι 44.000 μεταξύ αυτών είναι μόνο στο Λονδίνο σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, τις οποίες κατέχουν σήμερα υπεράκτιες εταιρίες χωρίς να είναι γνωστή η πραγματική ταυτότητα των δικαιούχων.
Καταφύγιο κλεμμένων χρημάτων από όλο τον κόσμο
Χωρίς να είναι παράνομη, η πρακτική αυτή έχει μετατρέψει τη λονδρέζικη αγορά ακινήτων σε “καταφύγιο κλεμμένων χρημάτων από όλο τον κόσμο”, σύμφωνα με τη Διεθνή Διαφάνεια. Μεταξύ 2004 και 2014, ακίνητη περιουσία συνολικής αξίας 180 εκατομμυρίων στερλινών αποτέλεσε αντικείμενο αστυνομικών ερευνών για διαφθορά. Η Διεθνής Διαφάνεια εκτιμά ότι εδώ πρόκειται για την “κορυφή του παγόβουνου”.
“Το νέο μητρώο για τις ξένες εταιρίες σημαίνει ότι διεφθαρμένα πρόσωπα και χώρες δεν θα μπορούν πλέον να διακινούν, να ξεπλένουν και να κρύβουν βρώμικο χρήμα μέσω της λονδρέζικης αγοράς ακινήτων”, δήλωσε ο Ντάουνινγκ Στριτ.
Ο Ρόμπερτ Πάλμερ, της μκο Global Witness, χαιρέτισε αυτό το “βήμα προς τα εμπρός”.
“Ωστόσο το μεγαλύτερο κομμάτι του παζλ εξακολουθεί να λείπει ακόμη: οι φορολογικοί παράδεισοι πρέπει να δείξουν τα διαπιστευτήρια τους”, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Η βρετανική κυβέρνηση πρόσθεσε ότι “η Γαλλία, η Ολλανδία, η Νιγηρία και το Αφγανιστάν θα ακολουθήσουν την ηγεσία της Βρετανίας δίνοντας τη δέσμευση να δημιουργήσουν δικά τους δημόσια μητρώα για τους πραγματικούς δικαιούχους των υπεράκτιων εταιριών”.
Διάταγμα για την ίδρυση ενός τέτοιου μητρώου δημοσιεύθηκε χθες στη Γαλλία. Αναμένεται να συμπεριλάβει “16.000 οντότητες σήμερα στη Γαλλία των οποίων οι ιδιοκτήτες ή οι δικαιούχοι δεν είναι γνωστοί”, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μισέλ Σαπέν. Σε συνέντευξή του χθες στην Guardian ο Σαπέν εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Βρετανία θέλει “ειλικρινά να τεθεί τέλος σε ορισμένες πρακτικές”.
Επιείκεια
Εκτός από την αγορά ακινήτων, το Λονδίνο ανακοίνωσε την καθιέρωση αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών για τα μητρώα με ορισμένα από τα υπερπόντια εδάφη και κτήσεις της Βρετανίας, χωρίς να διευκρινίζει ποια.
Η αξιοπιστία του Ντέιβιντ Κάμερον ως οικοδεσπότη της συνόδου επισκιάστηκε από το γεγονός ότι ο ίδιος ενεπλάκη στο σκάνδαλο των “Panama Papers”. Κατά τη διάρκεια μιας ομολογίας, ιδιαίτερα επώδυνης για την εικόνα του, ο Κάμερον παραδέχτηκε ότι είχε μετοχές της υπεράκτιας εταιρίας του πατέρα του ‘Ιαν, ο οποίος πέθανε το 2010.
Η Βρετανία έχει επικριθεί επίσης για την επιείκειά της απέναντι στα λιγότερα “έντιμα” υπερπόντια εδάφη της: περίπου από τις 214.000 εταιρίες που εκπροσωπούνταν από το παναμαϊκό δικηγορικό γραφείο Mossack Fonseca, περισσότερες από τις μισές έχουν την έδρα τους Βρετανικές Παρθένες Νήσους. Αυτές δεν θα εκπροσωπούνται στο Λονδίνο, ούτε πλέον στον Παναμά.
“Αν θέλετε να εμφανίζεστε ως ηγέτης, πρέπει πρώτα να σκουπίσετε μπροστά στην πόρτα σας”, υπογράμμισε ο Τζον Κρίστενσεν, στέλεχος της μκο Tax Justice Network, ειδικός στη φορολογική δικαιοσύνη, με αφορμή τις δηλώσεις Κάμερον και τη βούληση του πρωθυπουργού να δώσει το παράδειγμα στην καταπολέμηση της διαφθοράς.
Σύμφωνα με τον Ζοζέ Ουγκάζ, τον πρόεδρο της μκο Διεθνής Διαφάνεια, “η καταπολέμηση πρέπει να γίνει σε συνεννόηση μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών. “Χρειάζονται δύο για να χορέψουν τανγκό”, δήλωσε.
στο 