Χερσαίες επιθέσεις εναντίον των προπυργίων του, μπαράζ αεροπορικών επιδρομών εναντίον των βάσεών του, αποδεκατισμός των μαχητών του: το «χαλιφάτο» του Ισλαμικού Κράτους υπέστη στη διάρκεια του 2016 τις σημαντικότερες ήττες του, όμως παραμένει παγκόσμια απειλή.
Οι τζιχαντιστές έχουν πλέον υπό τον έλεγχό τους το μισό έδαφος από αυτό που είχαν καταλάβει το 2014 στο Ιράκ και τη Συρία και έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες ήττες τους φέτος απέναντι σε μια πληθώρα δυνάμεων και χωρών που συνασπίστηκαν εναντίον τους.
«Σχεδόν 3 εκατομμύρια άνθρωποι και περισσότερα από 44.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα έχουν απελευθερωθεί» από τον ζυγό του ΙΚ το 2016, ανακοίνωσε την Τετάρτη ο Αμερικανός στρατηγός Στιβ Τάουνσεντ, που ηγείται του διεθνούς συνασπισμού κατά των τζιχαντιστών.
Συγκεκριμένα οι τζιχαντιστές έχουν χάσει τη Φαλούτζα στο Ιράκ και την Ντάμπικ στη Συρία. Εκδιώχθηκαν επίσης από τη Ραμάντι, πρωτεύουσα της μεγάλης δυτικής επαρχίας αλ Άνμπαρ στο Ιράκ, και από τη Μίνμπεζ στη Συρία, δύο πόλεις που είναι στρατηγικής σημασίας για την εδαφική συνέχεια του «χαλιφάτου».
Το ΙΚ αναγκάστηκε επίσης να εγκαταλείψει στις αρχές Δεκεμβρίου τη Σύρτη, το προπύργιό της στη Λιβύη, μια χώρα που ήταν η βάση της οργάνωσης για την επέκτασή της εκτός Μέσης Ανατολής.
Πλέον προτεραιότητά της είναι η προάσπιση της Μοσούλης, της μεγάλης πόλης του βόρειου Ιράκ, απ’ όπου ο Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι είχε ανακοινώσει το 2014 την ίδρυση του «χαλιφάτου» της οργάνωσης.
Τον Οκτώβριο ξεκίνησε μια ευρεία επιχείρηση των ιρακινών δυνάμεων ασφαλείας για την ανακατάληψη της πόλης αυτής, με την υποστήριξη από αέρος του διεθνούς συνασπισμού κατά του ΙΚ.
Η προέλαση του ιρακινού στρατού είναι αργή εξαιτίας των βομβών, των παγιδευμένων αυτοκινήτων, των βομβιστών αυτοκτονίας και των ελεύθερων σκοπευτών του ΙΚ. Παρόλα αυτά αν και το χρονοδιάγραμμα για την ανακατάληψη της Μοσούλης δεν είναι σαφές, τελικά εκτός απροόπτου οι ιρακινές δυνάμεις αναμένεται να κερδίσουν τη μάχη.
Μόλις πέσει η Μοσούλη, η μόνη μεγάλη πόλη που θα παραμένει υπό τον έλεγχο του ΙΚ θα είναι η Ράκα στη Συρία.
Ήδη όμως έχει ξεκινήσει η μάχη για την ανακατάληψή της και ενδέχεται να είναι η τελευταία τόσο μεγάλη μάχη εναντίον του ΙΚ, σύμφωνα με τον Ματιέ Γκιντέρ ειδικό σε τζιχαντιστικές οργανώσεις.
«Η απώλεια της Ράκας θα σημάνει το τέλος του σχεδίου δημιουργίας ενός κράτους για το ΙΚ και θα αφήσει την οργάνωση χωρίς εδαφικό σύμβολο για να δικαιολογήσει το όνομά της, Ισλαμικό Κράτος», πρόσθεσε.
Το ΙΚ είναι πλέον περικυκλωμένο.
Σύμφωνα με το Πεντάγωνο, τουλάχιστον 50.000 από τους μαχητές του έχουν σκοτωθεί από το 2014, δηλαδή δύο φορές ο αριθμός των τζιχαντιστών που είχε η οργάνωση το 2014, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του συνασπισμού.
Παρά τα καλά αποτελέσματα, ο συντονισμός μεταξύ των διάφορων δυνάμεων που μάχονται κατά του ΙΚ, και οι οποίες είναι πολλές φορές αντίπαλες, παραμένει δύσκολος και οι τζιχαντιστές έχουν αποδείξει ότι δεν παραδίδονται εύκολα.
Οι τακτικές ανταρτοπόλεμου που χρησιμοποιεί και κυρίως η φαινομενικά ανεξάντλητη πηγή βομβιστών αυτοκτονίας που διαθέτει, βοηθά το ΙΚ να αντιμετωπίσει ακόμη και τις πιο καλά εκπαιδευμένες και εξοπλισμένες δυνάμεις.
Εξάλλου η σουνιτική οργάνωση χρησιμοποιεί και τον αντιπερισπασμό για να επιφέρει πλήγματα στους αντιπάλους της, αλλά και για να μπορεί να ισχυρίζεται ότι διατηρεί την πρωτοβουλία των ενεργειών.
«Το 2016 ήταν η χρονιά της παρακμής του ΙΚ», εκτιμά ο Γκιντέρ. Όμως ο ίδιος τονίζει ότι η οργάνωση «εξακολουθεί να έχει μεγάλη επιρροή διότι δεν διαφαίνεται καμία πολιτική λύση στον ορίζοντα (…) κυρίως για τους σουνίτες στο Ιράκ και τη Συρία».
Αν αναγκαστεί να υποχωρήσει και να περιοριστεί στον ανταρτοπόλεμο εξαπολύοντας επιθέσεις για να σπείρει τον τρόμο, το ΙΚ θα μπορούσε να γίνει μια απειλή που θα είναι ακόμη πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί.
Η επιστροφή στις πατρίδες τους των μαχητών είναι επίσης ένα θέμα που προκαλεί μεγάλη ανησυχία στη Δύση, έπειτα από τις επιθέσεις που εμπνεύστηκαν από την οργάνωση ή εκτελέστηκαν από μέλη της στις ΗΠΑ, τη Γαλλία και το Βέλγιο.
«Η οργάνωση έχει προετομάσει το έδαφος, αναμένοντας τις ήττες της και παρουσιάζοντας την απώλεια εδαφών ως απλώς προσωρινή υποχώρηση στο Ιράκ και τη Συρία», σημειώνει σε έκθεσή του το Soufan Group.