του Ερίκ Νουνές *
Η αποχή είναι άραγε το πρώτο κόμμα στις προτιμήσεις της γαλλικής νεολαίας; Ένα μήνα πριν από τον πρώτο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών, το ποσοστό των πολιτών ηλικίας 18-25 ετών που προτίθενται να ψηφίσουν είναι μόλις 52%, ενώ κατεβαίνει στο 50% για όσους ψηφίσουν για πρώτη φορά. Στο σύνολο των Γάλλων, το αντίστοιχο ποσοστό είναι 71%.
Αυτό δείχνει έρευνα του ινστιτούτου IFOP που δημοσιεύτηκε κατ’αποκλειστικότητα στη Le Monde.
Γιατί τόσο μικρό ενδιαφέρον των νέων γι’αυτές τις εκλογές; Η πιο συχνή απάντηση (29%) είναι ότι «κανείς από τους υποψηφίους δεν υπερασπίζεται ή εκπροσωπεί τις ιδέες μου». Όπως επισημαίνει ο Φρεντερίκ Νταμπί, αναπληρωτής γενικός διευθυντής του IFOP, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι νέοι είναι πεισμένοι ότι οι εκλογές δεν θα αλλάξουν τίποτα, ούτε για το κοινωνικό σύνολο ούτε για τους ίδιους. Το 2012, η αποχή των νέων ήταν γύρω στο 30%.
Ποιον θα ψηφίσουν οι νέοι κάτω των 25 ετών που δηλώνουν ότι θα προσέλθουν στις κάλπες; Η Μαρίν Λεπέν έρχεται πρώτη με 29% (έναντι 26,5% για το σύνολο των Γάλλων). Ανάλογο ποσοστό έπαιρνε και πριν από ένα χρόνο, και μόνο ο Αλέν Ζιπέ έμοιαζε ικανός να την απειλήσει. Τώρα, στη δεύτερη θέση είναι ο Εμανουέλ Μακρόν (28%), πολύ μπροστά από τον Μπενουά Αμόν (15%) και τον Ζαν-Λικ Μελανσόν (14,5%). Οσο για τον Φρανσουά Φιγιόν, καταποντίζεται στο 11%, έναντι 19% στο σύνολο του πληθυσμού.
«Το κακό ποσοστό του Φρανσουά Φιγιόν συνιστά αποδοκιμασία της υποψηφιότητάς του», τονίζει ο Ματιέ Καν, αναπληρωτής δήμαρχος του Στρασβούργου. «Οι νέοι απαιτούν ήθος και εντιμότητα από τους πολιτικούς». Δεν φαίνεται να έχουν βέβαια την ίδια απαίτηση από τη Μαρίν Λεπέν, που είναι επίσης μπλεγμένη σε πολιτικο-οικονομικά σκάνδαλα…
Η εγκατάσταση της Μαρίν Λεπέν και του Εμανουέλ Μακρόν στις δύο πρώτες θέσεις συνοδεύεται από μια ικανοποιητική κινητοποίηση των ψηφοφόρων τους. Μετά την πενταετία Ολάντ, η συμμετοχή των νέων που πρόσκεινται στο Σοσιαλιστικό Κόμμα και τους οικολόγους έχει καταρρεύσει: μόλις 53% και 49% αντιστοίχως. Για τη Λεπέν και τον Μακρόν, αντίθετα, ο δείκτης συμμετοχής είναι 62% και 61% αντιστοίχως. Η υποψήφια του Εθνικού Μετώπου έχει όμως κι ένα πιο σίγουρο κοινό: το 84% όσων λένε ότι θα την ψηφίσουν δηλώνουν βέβαιοι για την ψήφο τους, ποσοστό κατά 35 ποσοστιαίες μονάδες μεγαλύτερο από εκείνο για τον Φιγιόν (49%) και 41 μονάδες μεγαλύτερο από εκείνο του Μακρόν (43%). Οι νέοι που δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν τον τελευταίο χαρακτηρίζονται από ακόμη μεγαλύτερη ρευστότητα, καθώς το 54% δηλώνει ότι μπορεί να αλλάξει γνώμη.
Αν οι νέοι φέρνουν τη Μαρίν Λεπέν πρώτη στον πρώτο γύρο, αναδεικνύουν κατηγορηματικά τον Μακρόν νικητή στον δεύτερο (63% έναντι 37%). Ο ηγέτης του «Μπροστά!» επικρατεί στους νέους των αστικών κέντρων, που είναι κοσμοπολίτες και κοινωνικά ενσωματωμένοι, ενώ η Λεπέν επικρατεί στους νέους της εργατικής τάξης (54%).
Τα θέματα που δηλώνουν οι νέοι ότι τους ενδιαφέρουν, και κατά συνέπεια θα καθορίσουν την ψήφο τους, είναι η απασχόληση, η αγοραστική δύναμη, το κόστος της διαβίωσης και της εκπαίδευσης. Το περίεργο είναι ότι οι προτάσεις των υποψηφίων συναντούν πολύ μικρή απήχηση στους νέους.
Η επέκταση του δικαιώματος ψήφου στους κάτω των 16 ετών, την οποία προτείνουν οι Μελανσόν και ο Φιγιόν, αποδοκιμάζεται από το 71% των νέων. Η νομιμοποίηση της κάνναβης, που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα του Αμόν και του Μελανσόν, από το 52%. Οσο για τη θέσπιση οικουμενικού εισοδήματος για τους κάτω των 18 ετών, υποστηρίζεται μόλις από το 52%.
Αντίθετα, οι κάτω των 25 ετών συμφωνούν σε ποσοστό 73% με την προστασία της Γαλλίας από χώρες με φτηνή εργατική δύναμη και σε ποσοστό 64% με τη θέσπιση υποχρεωτικής θητείας και την παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Με άλλα λόγια, αυτό που ζητούν οι νέοι από τον μελλοντικό αρχηγό του κράτους είναι πρώτα απ’όλα προστασία.
* Ο Ερίκ Νουνές είναι δημοσιογράφος της Le Monde
Πηγή: Le Monde, ΑΠΕ-ΜΠΕ