Οι ηγέτες της Τουρκίας, της Ρωσίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας συναντώνται σήμερα στην Κωνσταντινούπολη για μια άνευ προηγουμένου σύνοδο κορυφής για τη Συρία που αποσκοπεί στην παγίωση της εύθραυστης εκεχειρίας στην επαρχία Ιντλίμπ και στην επίτευξη προόδου προς την κατεύθυνση μιας πολιτικής μετάβασης στη Συρία.
Η σύνοδος κορυφής ανάμεσα στους προέδρους της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και την καγκελάριο της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ θα φέρει για πρώτη φορά στο ίδιο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από τις 16:00 ώρα Ελλάδος υποστηρικτές αντίπαλων πρωτοβουλιών.
Η Τουρκία και η Ρωσία αποτελούν μαζί και με το Ιράν μια ανυπέρβλητη τριάδα στο πεδίο, όπου επέτρεψαν μια σχετική σιγή των όπλων υπέρ της λεγόμενης διαδικασίας της Αστάνα. Η Γαλλία και η Γερμανία από την άλλη ανήκουν στην “μικρή ομάδα” για τη Συρία που απαρτίζεται και από άλλες πέντε χώρες, μεταξύ των οποίων βρίσκονται και οι ΗΠΑ.
“Ο βασικός στόχος της συνόδου αυτής κορυφής είναι να εξεταστούν οι νέες φόρμουλες που μπορούν να βρεθούν προκειμένου να δοθεί μια πολιτική λύση” στην περίπλοκη αυτή σύγκρουση που έχει προκαλέσει περισσότερους από 360.000 θανάτους από το 2011, δήλωσε χθες Παρασκευή ο εκπρόσωπος του Ερντογάν Ιμπραχίμ Καλίν.
Σε αυτό το χρονικό σημείο, ο σχηματισμός υπό την αιγίδα του ΟΗΕ μιας Συνταγματικής Συνέλευσης που θα επιφορτιστεί με την επεξεργασία ενός νέου Συντάγματος προαναγγέλλεται ως μια από τις βασικές προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν οι συνομιλητές σήμερα εξαιτίας του αποκλεισμού της από τις συριακές αρχές.
Ο απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία Στάφαν ντε Μιστούρα, ο οποίος, μετά τις άκαρπες συζητήσεις που είχε στη Δαμασκό αυτήν την εβδομάδα, εξέφρασε χθες τη λύπη του για την παράλυση του σχεδίου του ΟΗΕ, θα είναι επίσης παρών στην σύνοδο κορυφής της Κωνσταντινούπολης.
Το άλλο σημαντικό ζήτημα που θα εξεταστεί θα είναι η κατάπαυση του πυρός στην ανταρτική επαρχία Ιντλίμπ (στη βορειοδυτική Συρία), την οποία διαπραγματεύτηκαν την τελευταία στιγμή τον περασμένο μήνα ο Ερντογάν και ο Πούτιν, ενώ φαινόταν να επίκειται μια επίθεση των κυβερνητικών δυνάμεων της Συρίας που θα ήταν συνώνυμη με ανθρωπιστική καταστροφή.
Η συμφωνία αυτή ανάμεσα στη Μόσχα, σύμμαχο της συριακής κυβέρνησης, και την Άγκυρα, υποστηρίκτρια των ανταρτών, προβλέπει κυρίως τη δημιουργία μιας “αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης” εύρους 15 ως 20 χιλιομέτρων για να χωρίζει τα εδάφη στην Ιντλίμπ που ελέγχουν οι αντάρτες από τις περιοχές που τελούν υπό κυβερνητικό έλεγχο.
“Ιντλίμπ: Μια πυριτιδαποθήκη”
Ωστόσο όσο πλησίαζε η σύνοδος κορυφής της Κωνσταντινούπολης, η εκεχειρία αυτή φαινόταν όλο και πιο εύθραυστη: πολλές αψιμαχίες σημειώθηκαν τις τελευταίες ημέρες και 7 άμαχοι σκοτώθηκαν χθες Παρασκευή από βομβαρδισμούς των κυβερνητικών δυνάμεων στην Ιντλίμπ, με τον απολογισμό αυτόν να είναι ο υψηλότερος από τότε που τέθηκε σε ισχύ η ρωσοτουρκική συμφωνία.
Η Γαλλία “θέλει να θεσπιστεί η παράταση της κατάπαυσης του πυρός στην Ιντλίμπ και να υπάρξουν εγγυήσεις για την πρόσβαση των ανθρωπιστικών αυτοκινητοπομπών”, σύμφωνα με τη γαλλική προεδρία.
Αν δεν υπάρξει καμία σημαντική ανακοίνωση στο τέλος της συνόδου κορυφής –η γαλλική προεδρία λέει ότι έχει “μέτριες προσδοκίες” και το Κρεμλίνο ζητεί να είμαστε “ρεαλιστές”– αυτή η συνάντηση με την άνευ προηγουμένου σύσταση θα προσφέρει τουλάχιστον την ευκαιρία στους τέσσερις ηγέτες να αναζητήσουν έδαφος συνεννόησης.
“Υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Ωστόσο χονδρικά όλος ο κόσμος εύχεται όπως είναι φυσικό να υπάρξει μια πολιτική ρύθμιση για τη Συρία’, υπογράμμισε χθες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.
“Διαφορές όσον αφορά τα μέσα και την τακτική μπορεί να υπάρχουν. Ακριβώς για να θιγούν τα θέματα αυτά και να εναρμονιστούν οι θέσεις” είναι που διοργανώθηκε αυτή η σύνοδος κορυφής, πρόσθεσε.
Δύο σημαντικοί παράγοντες της σύγκρουσης στη Συρία, το Ιράν και οι ΗΠΑ, οι σχέσεις των οποίων είναι τεταμένες, θα είναι απόντες σήμερα. Ωστόσο ο Μακρόν συζήτησε την Πέμπτη με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για να συντονίσουν τις θέσεις τους.
“Συσχετισμός δυνάμεων”
Αν και οι πρωτοβουλίες της ομάδας Ρωσίας-Τουρκίας-Ιράν έχουν σε μεγάλο βαθμό επισκιάσει τις προσπάθειες των Δυτικών και του ΟΗΕ για την πολιτική μετάβαση, η Άγκυρα θα μπορούσε να προσπαθήσει να επωφεληθεί από την παρουσία των δύο σημαντικών Ευρωπαίων ηγετών γύρω από το τραπέζι.
Συνδεόμενος με τη Γαλλία και τη Γερμανία που συμμερίζονται τις θέσεις του όσον αφορά την κυβέρνηση της Συρίας, “ο Ερντογάν ενισχύει το ‘βάρος’ του στις διαπραγματεύσεις με τον Πούτιν και αλλάζει τον συσχετισμό δυνάμεων προς όφελός του”, υπογραμμίζει η Τζάνα Τζαμπούρ, ειδική σε θέματα Τουρκίας.
Το σχήμα αυτό των τεσσάρων δίδει επίσης στον Τούρκο πρόεδρο την ευκαιρία “να προσπαθήσει να εξομαλύνει τις σχέσεις του με την Ευρώπη”, οι οποίες είναι τεταμένες από το 2016, και δείχνει ότι μπορεί να είναι “ένας καλός εταίρος των Δυτικών”, συνεχίζει η ίδια σε δηλώσεις που έκανε στο AFP.
Η σύνοδος αυτή κορυφής γίνεται εξάλλου σε μια στιγμή κατά την οποία η περιοχή συγκλονίζεται από τον φόνο του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο προξενείο της χώρας του στην Κωνσταντινούπολη.
Σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο, ο Ερντογάν θα θίξει το θέμα αυτό με τους προσκεκλημένους του κατά τις διμερείς συνομιλίες που θα έχει μαζί τους στο περιθώριο της συνόδου κορυφής.