Ενόψει της επετειακής Συνόδου Κορυφής της Ρώμης στις 25 Μαρτίου για τα 60 χρόνια από την ίδρυση της ΕΟΚ, το «κόνσεπτ» της Ευρώπης των πολλών ταχυτήτων τέθηκε για πρώτη φορά ανοιχτά στη συνάντηση των 27 ηγετών την Παρασκευή στις Βρυξέλλες. Η συζήτηση αυτή έγινε στη σκιά της αντιπαράθεσης που ξέσπασε μεταξύ της πολωνικής κυβέρνησης και των υπολοίπων κρατών-μελών με αφορμή την ανανέωση της θητείας του Ντόναλντ Τουσκ για άλλα δυόμισι χρόνια στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Η Πολωνή πρωθυπουργός, Μπεάτα Σίντλο, προσήλθε στις Βρυξέλλες την Πέμπτη απειλώντας να «τινάξει» τη διαδικασία στον αέρα, εφόσον οι ομόλογοί της στηρίξουν την επανεκλογή Τουσκ. Τελικά, ο πρόεδρος Τουσκ διατήρησε τη θέση του με τις ψήφους των 27 αρχηγών των κρατών και των κυβερνήσεων της ΕΕ -πλην της Σίντλο. Στη συνέχεια η Πολωνή πρωθυπουργός αρνήθηκε να υπογράψει τα συμπεράσματα της Συνόδου, τα οποία δημοσιεύθηκαν τελικά με ευθύνη της μαλτέζικης Προεδρίας.
«Το ερώτημα τώρα είναι αν αυτή η στάση ήταν απλά ένα πυροτέχνημα ή θα συνεχιστεί με σκοπό να δημιουργήσει προβλήματα στη Σύνοδο της Ρώμης», λέει στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήεων, Ευρωπαίος αξιωματούχος, επισημαίνοντας ότι το μοναδικό μήνυμα που πρέπει να βγει από τη Ρώμη είναι «ενότητα». «Αν δεν έχουν αυτό στο μυαλό τους, καλύτερα να μην έρθουν», ανέφερε χαρακτηριστικά η ίδια πηγή, χρησιμοποιώντας ιδιαίτερα σκληρή γλώσσα για τους Πολωνούς. Σύμφωνα με πληροφορίες, την ανησυχία του γι΄ αυτό το ενδεχόμενο εξέφρασε κατά τη διάρκεια της Συνόδου και ο Ιταλός πρωθυπουργός, Πάολο Τζεντιλόνι.
Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι η Πολωνία, όπως και οι υπόλοιπες χώρες του Βίζεγκραντ (Ουγγαρία, Σλοβακία και Τσεχία) έχουν αντιταχθεί στην ιδέα αυτή της περαιτέρω ενοποίησης των «προθύμων», καθώς πιστεύουν ότι εφόσον γίνει πραγματικότητα θα λειτουργήσει σε βάρος των συμφερόντων τους.
«Είναι γεγονός ότι η πρώτη ταχύτητα είναι ξεκάθαρα η ευρωζώνη. Μετά και την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου υπάρχει ο φόβος ότι τα συμφέροντα των χωρών που δεν είναι στην ευρωζώνη θα παραμεριστούν ακόμη περισσότερο», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ανταποκριτής στις Βρυξέλλες της πολωνικής εφημερίδας της αντιπολίτευσης, Gazeta Wyborcska, Τόμας Μπιελέτσκι. Ο ίδιος εκτιμά πως μετά το περιστατικό της προηγούμενης εβδομάδας, το οποίο ήταν αποτέλεσμα πολιτικών διαφορών στο εσωτερικό της Πολωνίας, η Βαρσοβία θα επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ενόψει της Ρώμης προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της.
Στόχος της Βαρσοβίας -και όχι μόνο- είναι να «αποδυναμώσει» τις αναφορές στις πολλές ταχύτητες στη Διακήρυξη της Ρώμης. «Στην πραγματικότητα στην Ουγγαρία αλλά και στις υπόλοιπες ανατολικές χώρες πιστεύουν ότι τελικά αυτή η ιδέα της Ευρώπης των πολλών ταχυτήτων είναι περισσότερο ευσεβής πόθος παρά πραγματική απειλή. Με δεδομένο βέβαια ότι οι βασικές αρχές της Συνθήκης εφαρμόζονται: διαφάνεια, ανοιχτές πόρτες, προβλεψιμότητα», σχολιάζει στο Πρακτορείο ο Ζόλταν Γκεβάι, αρχισυντάκτης του ουγγρικού ιστότοπου Bruxinfo. «Αλλά στην αντίθετη περίπτωση, υπάρχει ο φόβος ότι χώρες αυτές θα μπορούσαν να μείνουν πίσω στη διαδικασία ενοποίησης» προσθέτει ο ίδιος.
Σε κάθε περίπτωση, στις Βρυξέλλες είναι αποφασισμένοι να βγει ένα μήνυμα ενότητας για την επόμενη μέρα και προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο σκοπός είναι διατεθειμένοι να χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο. Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, ακόμα και το ζήτημα των ευρωπαϊκών κονδυλίων θα μπορούσε να τεθεί στο τραπέζι εάν χώρες όπως η Πολωνία συνέχιζαν να έχουν τέτοιου είδους διχαστική στάση.