Eάν η πλειονότητα των πολιτών έχει τη γνώμη ότι δεν συμμετέχει δίκαια στην οικονομική ανάπτυξη μπορεί να στραφεί κατά του οικονομικού και πολιτικού συστήματος ή τουλάχιστον εναντίον εκείνων των τμημάτων του στα οποία καταλογίζει την ευθύνη. Εάν η πλειονότητα αισθανθεί ότι αδικείται, τότε αυτοί οι πολίτες θα μπορούσαν να στραφούν κατά της παγκοσμιοποίησης, τονίζει ο Γιόζεφ Στίγκλιτς σε άρθρο του, που φιλοξενεί η γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgmeine Zeitung.
Είναι ανησυχητικό το ότι έκβαση των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ αλλά και του δημοψηφίσματος στην Μ. Βρετανία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ήδη διαμορφώνεται μια τέτοια αντίσταση.
Η οργάνωση Oxfam σκιαγράφησε σαφώς το 2014 μια τέτοια εικόνα. Σύμφωνα με τα φετινά στοιχεία οι οκτώ πλουσιότεροι του κόσμου κατέχουν όσα 3,6 δισ. άνθρωποι. Δεν αποτελεί επομένως έκπληξη ότι το έχουν αναγνωρίσει και οι συμμετέχοντες στο Νταβός. Για ορισμένους είναι ένα ηθικό θέμα: για όλους είναι εντούτοις επίσης οικονομικό και πολιτικό.
Το μέλλον της οικονομίας, υπό τη σημερινή της μορφή, διακυβεύεται. Σε κάθε τους συνάντηση στο Νταβός οι οικονομικοί ταγοί συζητούν αυτό το ερώτημα : Yπάρχει κάτι το οποίο μπορούν να κάνουν οι επιχειρηματίες για να αντιμετωπισθεί αυτό το κακό, το οποίο απειλεί την οικονομική βιωσιμότητα της δημοκρατικής μας οικονομίας της αγοράς; Η απάντηση είναι ναι.
Στην πρώτη θέση βρίσκεται μια πολύ απλή ιδέα: Πληρώστε φόρους. Αυτός είναι ο θεμέλιος λίθος της επιχειρηματικής κοινωνικής υπευθυνότητας. Παραιτηθείτε από την μεταφορά των κερδών σε χώρες με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές. Παραιτηθείτε από στρατηγικές απόκρυψης και την χρήση φορολογικών παραδείσων. Παραιτηθείτε από την εξώθηση χωρών σε ανταγωνισμό φοροαπαλλαγών, έναν αγώνα προς το γκρεμό, στον οποίο οι πραγματικοί χαμένοι είναι οι φτωχοί και οι πολύ απλοί πολίτες στον κόσμο.
Είναι ντροπή ένας πρόεδρος να επαίρεται ότι επί δύο δεκαετίες δεν κατέβαλε φόρους διότι αυτό κάνουν οι έξυπνοι ή όταν μια επιχείρηση καταβάλει μόλις το 0,005% των κερδών της σε φόρους, όπως έκανε η Apple. Κάτι τέτοιο δεν είναι έξυπνο, είναι ανήθικο. Μόνο στην αφρικανική ήπειρο διαφεύγουν 14 δισ. ευρώ, διότι οι βαθύπλουτοι χρησιμοποιούν τους φορολογικούς παραδείσους. Η Oxfam υπολόγισε ότι το ποσόν αυτό θα αρκούσε για να παρασχεθεί υγειονομική περίθαλψη σε 4 εκατομμύρια παιδιά ώστε να σωθούν και αρκετοί δάσκαλοι ώστε να μπορεί κάθε παιδί στην Αφρική να πάει σε σχολείο.
Η δεύτερη ιδέα είναι επίσης απλή: Συμπεριφερθείτε προς τους εργαζομένους σας με έντιμο τρόπο. Εργαζόμενοι πλήρους ωραρίου δεν πρέπει να ζουν σε συνθήκες φτώχιας. Το καθαρό εισόδημα των μάνατζερ σε μεγάλους αμερικανικούς ομίλους είναι 300 φορές μεγαλύτερο από τον μέσο όρο του εισοδήματος ενός εργαζομένου στην ίδια επιχείρηση.
Η τρίτη ιδέα είναι εξαιρετικά απλή, φαίνεται όμως σήμερα ολοένα και περισσότερο πιο ριζοσπαστική: επενδύστε στο μέλλον της επιχείρησης, στους υπαλλήλους, στην τεχνολογία, στο κεφάλαιο κίνησης. Χωρίς τέτοιες επενδύσεις δεν θα υπάρξουν στο μέλλον θέσεις εργασίας και η ανισότητα θα βαίνει περαιτέρω αυξανόμενη. Αντί να επανεπενδύονται τα κεφάλαια στην επιχείρηση αποδίδονται συνεχώς περισσότερα στους εταίρους.
Αν το δει κανείς ιστορικά οι τράπεζες είχαν την σημαντική αρμοδιότητα να θέτουν στη διάθεση της οικονομίας κεφάλαια για την ανέγερση εργοστασίων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Σήμερα τα χρήματά τα επιχειρήσεων τα οποία συγκεντρώνουν χρησιμεύουν στις ΗΠΑ κυρίως για την καταβολή μερισμάτων.
Πολλές επιχειρήσεις έχουν συνείδηση του γεγονότος ότι η επιτυχία τους δεν εξαρτάται μόνον από τους κανόνες της οικονομίας, αλλά είναι και αποτέλεσμα των νόμων οι οποίοι ισχύουν στις διάφορες χώρες. Γι’ αυτό και οι επιχειρήσεις επενδύουν τόσο πολύ στην άσκηση πίεσης επί των ομάδων συμφερόντων (lobbies).
Tον περασμένο αιώνα οι κανόνες του παιχνιδιού της οικονομίας της αγοράς παρακάμφθηκαν σε τέτοιο βαθμό ώστε η εξουσία της αγοράς ισχυροποιήθηκε και μεγάλωσε η ανισότητα. Πολλές επιχειρήσεις έχουν κέρδη από την κερδοσκοπία ενώ παράλληλα εξαντλούν μεγάλο μέρος του κοινωνικού πλούτου, με το να χρησιμοποιούν τη μονοπωλιακή τους θέση ή απολαμβάνουν προνομίων από κυβερνήσεις. Εάν τα κέρδη προέρχονται από τέτοιου είδους κερδοσκοπικές δραστηριότητες ο κοινωνικός πλούτος απομειώνεται.
Σε όλον τον κόσμο υπάρχουν πάμπολλες επιχειρήσεις των οποίων ηγούνται πεφωτισμένα διευθυντικά στελέχη και τα οποία έχουν από μακρού αντιληφθεί τις αναφερθείσες ιδέες. ‘Εχουν συνειδητοποιήσει ότι είναι και για το δικό τους συμφέρον να μοιραστούν την ευημερία. Έχουν αντιληφθεί ότι αντί να δουλεύουν με τα λόμπι με σκοπό την ενθάρρυνση της κερδοσκοπίας, δηλαδή να αποκομίσουν επιχειρηματικά κέρδη σε βάρος άλλων, μόνον η ευημερία η οποία μοιράζεται μπορεί να είναι βιώσιμη. Και ότι οι κανόνες υπό την έννοια των μακροπρόθεσμων επενδύσεων, της ταχύτερης ανάπτυξης και κατανομής της ευημερίας πρέπει να ξαναγραφούν σε εκείνες τις χώρες οι οποίο έχουν πληγεί από την προϊούσα ανισότητα.
στο 