Το κυβερνών υπερσυντηρητικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) δεν άργησε να κινηθεί κατά της πολωνικής δικαστικής εξουσίας. Μετά την ανάληψη της κυβερνητικής εξουσίας περιόρισε στο τέλος του 2015 σημαντικά την ανεξαρτησία του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας.
Οι πολωνοί κυβερνώντες επέλεξαν αυτή τη φορά την περίοδο των θερινών διακοπών προκειμένου να περιορίσουν επιπρόσθετα τις ελευθερίες της δικαιοσύνης, θέτοντας τη λειτουργία των δικαστηρίων σε μεγάλο βαθμό υπό τον έλεγχό τους.
Ο πολωνός δικαστής και εκπρόσωπος του Εθνικού Δικαστικού Συμβουλίου της Πολωνίας Βάλντεμαρ Ζούρακ σχολιάζει στην DW ότι «οι νέοι νόμοι παραβιάζουν το Σύνταγμα και ανοίγουν έναν δρόμο που οδηγεί απευθείας στην πολιτικοποίηση των δικαστηρίων».
Την Κυριακή χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν έξω από το Ανώτατο Δικαστήριο της Πολωνίας, υψώνοντας τη φωνή τους υπέρ της δημοκρατίας. Πάντως οι διαμαρτυρίες εναντίον της δεν εμπόδισαν την πολωνική κυβέρνηση να περάσει με τη διαδικασία του κατεπείγοντος τα δύο από τα τρία άκρως αμφιλεγόμενα νομοσχέδια για τη δικαστική μεταρρύθμιση.
Τα δύο νομοσχέδια πέρασαν ήδη από Βουλή και Γερουσία και εκκρεμεί απλά η υπογραφή του πολωνού προέδρου για να τεθούν σε εφαρμογή.
Διορισμός δικαστών κατά το δοκούν της κυβέρνησης
Με το ένα εξ αυτών το μέχρι πρότινος ισχυρό Εθνικό Δικαστικό Συμβούλιο (KRS) τίθεται υπό τον έλεγχο της Βουλής. Στο εξής τα μέλη του θα ορίζονται κατά το ήμισυ από τη Βουλή και κατά το άλλο μισό από τους διορισμένους από τη Βουλή δικαστές. Δεδομένου ότι το PiS διαθέτει απόλυτη πλειοψηφία και στα δύο νομοθετικά σώματα (Βουλή και Γερουσία), η αντιπολίτευση εκφράζει φόβους για απώλεια της δικαστικής ανεξαρτησίας.
Όπως διευκρινίζει ο Βάλντεμαρ Ζούρακ, «το Εθνικό Δικαστικό Συμβούλιο ασκεί ρόλο εποπτείας για τη διαφύλαξη της ανεξαρτησίας των δικαστηρίων. Αποτελείται από δικαστές και πολιτικούς. Οι δικαστές εκλέγονται από δικαστικά συμβούλια. Με τη νέα διάταξη η σύνθεσή του θα ορίζεται από τους πολιτικούς. Αυτό αντιβαίνει στο Σύνταγμα (…) Η διάκριση των εξουσιών στην Πολωνία καταργείται πλήρως».
Το δεύτερο νομοσχέδιο επιτρέπει στον υπουργό Δικαιοσύνης να διορίζει αλλά και να παύει μόνος του οποιαδήποτε στιγμή τους προέδρους των δικαστηρίων, οι οποίοι ορίζονταν μέχρι σήμερα από το εκάστοτε δικαστικό συμβούλιο. Με αυτόν τον τρόπο ο αμφιλεγόμενος πολωνός υπουργός Δικαιοσύνης Ζμπίγκνιου Ζιόμπρο θα μπορέσει, όταν ο νόμος τεθεί σε ισχύ, να επανδρώσει τα δικαστικά συμβούλια της χώρας με άτομα της αρεσκείας του.
Ένα τρίτο νομοσχέδιο που βρίσκεται υπό συζήτηση στη Βουλή βάζει στο στόχαστρό του το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας. Η πρόεδρός του, Μαλγκορζάτα Γκέρσντορφ, θεωρείται από την αντιπολίτευση ως έσχατο σοβαρό εμπόδιο στην προσπάθεια της κυβέρνησης να θέσει υπό πλήρη έλεγχο τη δικαιοσύνη στην Πολωνία. Με το πρόσχημα της αναδιοργάνωσης και διεύρυνσης του Ανώτατου Δικαστηρίου, η θητεία των επικεφαλής του και άλλων δικαστών που το στελεχώνουν τερματίζεται βάσει του νομοσχεδίου. Οι ίδιοι θα μπορέσουν να συνεχίσουν το έργο τους μόνο εφόσον εγκριθούν από τον υπουργό Δικαιοσύνης και αφού έχει τεθεί σε ισχύ ο σχετικός νόμος.
Ο πολωνός δικαστής Βάλντεμαρ Ζούρακ τονίζει ότι «πρόκειται για έναν ‘κακό’ νόμο. Και αυτός προβλέπει το σύντομο τέλος της θητείας όλων των δικαστών, ανάλογα με το ποιοι εγκρίνονται ή απορρίπτονται από τον υπουργό Δικαιοσύνης. Αν ο πρόεδρος υπογράφει τους νόμους για το Εθνικό Δικαστικό Συμβούλιο και το Ανώτατο Δικαστήριο, τότε τον Αύγουστο κανένα από τα δύο όργανα δεν θα είναι πια ανεξάρτητο».
Πηγή: DW
στο 