Για τέσσερις μήνες παρατάθηκε σήμερα η συμφωνία που επιτρέπει στα σιτηρά να εξάγονται από την Ουκρανία μέσω των λιμανιών της στη Μαύρη Θάλασσα, απομακρύνοντας το ενδεχόμενο μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης.
Οι τέσσερις πλευρές που συμμετέχουν στη συμφωνία – Ουκρανία, Ρωσία, Τουρκία και ΟΗΕ– επιβεβαίωσαν σήμερα ότι η πρωτοβουλία, που θα έληγε αύριο Παρασκευή τα μεσάνυκτα, θα παραταθεί για 120 ημέρες “χωρίς καμία αλλαγή”, όπως ανακοίνωσε η ρωσική διπλωματία.
“Έπειτα από τις τετραμερείς συνομιλίες που διοργάνωσε η Τουρκία, η συμφωνία για τον διάδρομο των σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα παρατάθηκε για 120 ημέρες, ξεκινώντας από τις 19 Νοεμβρίου”, έγραψε στο Twitter ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο ίδιος αναφέρθηκε “στη σημασία και στα οφέλη” αυτής της συμφωνίας “για τον ανεφοδιασμό και την επισιτιστική ασφάλεια στον κόσμο, με σχεδόν 500 πλοία και περισσότερους από 11 εκατ. τόνους σιτηρών και τροφίμων” να έχουν παραδοθεί από το καλοκαίρι.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι υπενθύμισε ότι το Κίεβο είχε προτείνει “να παραταθεί επ’ αόριστον η Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας”. “Είναι ζωτικής σημασίας για τη σταθερότητα”, υπογράμμισε.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε από την πλευρά του ότι χαιρετίζει τη συμφωνία όλων των πλευρών να παραταθεί η πρωτοβουλία για τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα.
“Χαιρετίζω τη συμφωνία όλων των πλευρών να συνεχίσουν την πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας προκειμένου να διευκολύνουν την ασφαλή ναυσιπλοΐα για τις εξαγωγές σιτηρών, τροφίμων και λιπασμάτων από την Ουκρανία”, ανέφερε ο Γκουτέρες σε ανακοίνωσή του.
Τουρκική πηγή που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία της επεσήμανε ότι όλες οι πλευρές δέχθηκαν να “παραμείνει σε ισχύ η συμφωνία για 120 ημέρες, στη διάρκεια των μηνών του χειμώνα” και πρόσθεσαν ότι στη συνέχεια μπορούν να γίνουν “νέες διευθετήσεις”.
Ρωσικά λιπάσματα
Τις τελευταίες εβδομάδες διεξάγονταν έντονες διαβουλεύσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ προκειμένου να παρατεθεί η συμφωνία , καθώς περισσότεροι από 10 εκατ. τόνοι σιτηρών παραμένουν στις αποθήκες των λιμανιών της Ουκρανίας. Τα σιτηρά αυτά είναι ζωτικής σημασίας για να σταθεροποιηθεί η παγκόσμια αγορά και για να ανεφοδιαστεί ο πιο ευάλωτος πληθυσμός της Γης που κινδυνεύει με λιμό, κυρίως στην Αφρική. Από τους 11 εκατ. τόνους που έχουν εξαχθεί μέχρι στιγμής, περίπου το 40% πήγε σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Στην ανακοίνωσή του ο Γκουτέρες επεσήμανε ότι ο ΟΗΕ είναι “απολύτως δεσμευμένος στην άρση των εμποδίων που παραμένουν για την εξαγωγή τροφίμων και λιπασμάτων από τη Ρωσική Ομοσπονδία”.
Η Ρωσία “δεν διατύπωσε νέες απαιτήσεις”, σύμφωνα με διαπραγματευτή, αλλά επέμεινε τις τελευταίες εβδομάδες στην αρχή, που συμφωνήθηκε το καλοκαίρι, και η οποία αφορά τις δικές της εξαγωγές λιπασμάτων και διατροφικών προϊόντων.
Ξεχωριστή συμφωνία από αυτή για τα ουκρανικά σιτηρά είχε υπογραφεί επίσης στις 22 Ιουλίου στην Κωνσταντινούπολη.
Την τελευταία εβδομάδα διαπραγματευτές από τη Ρωσία και τον ΟΗΕ συναντήθηκαν επί ώρες στην έδρα του οργανισμού στη Γενεύη.
Τα γεωργικά προϊόντα δεν περιλαμβάνονται στις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, αλλά λόγω των κινδύνων στη Μαύρη Θάλασσα, που συνδέονται με τη σύγκρουση στην Ουκρανία, οι επιχειρηματίες δεν επιθυμούν να περνούν τα πλοία τους από εκεί.
Σύμφωνα με πηγή του ΟΗΕ, που έχει γνώση των διαβουλεύσεων, χρειάστηκε “να εργαστούμε σκληρά” για να βρούμε μέσα προκειμένου να εγγυηθούμε τις ρωσικές εξαγωγές γεωργικών προϊόντων και λιπασμάτων. Η πηγή αυτή πρόσθεσε ότι ορίστηκε ένα πλαίσιο “σε ό,τι αφορά την ασφάλεια, την πρόσβαση σε λιμάνια, τις οικονομικές συναλλαγές και την πρόσβαση στη ναυσιπλοΐα”. “Χρειαζόταν να ξεκαθαρίσει το πολιτικό πλαίσιο αυτό προκειμένου οι παράγοντες του ιδιωτικού τομέα να είναι έτοιμοι να συνεργαστούν εκ νέου με τη Ρωσία”, εξήγησε.
Ο ΟΗΕ εξάλλου “διευκόλυνε για ανθρωπιστικούς λόγους” την παράδοση 260.000 τόνων ρωσικών λιπασμάτων, το πρώτο φορτίου με τα οποία θα πάει στο Μαλάουι. Λόγω της ραγδαίας ανόδου της τιμής του φυσικού αερίου η Ευρώπη ανέστειλε το 70% της παραγωγής της λιπασμάτων. Η μείωση αυτή και η σχεδόν πλήρης απουσία των ρωσικών λιπασμάτων από την παγκόσμια αγορά προκάλεσαν “αύξηση των τιμών μεγαλύτερη από 250% σε σχέση με τα επίπεδά τους προ covid”, το 2020, εκτίμησε ο ΟΗΕ.