Οι Ιταλοί ψηφίζουν σήμερα από τις 07:00 μέχρι τις 23:00 τοπική ώρα (από τις 08:00 ως τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδας) για το συνταγματικό δημοψήφισμα. Καλούνται να εκφράσουν την ετυμηγορία τους σχεδόν σαράντα επτά εκατομμύρια πολίτες σε οκτώ χιλιάδες δήμους της χώρας.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα είναι ούτως ή άλλως έγκυρο, έστω κι αν προσέλθει στις κάλπες ποσοστό χαμηλότερο από το 50% των εχόντων δικαίωμα ψήφου, αφού η μεταρρύθμιση έχει ήδη εγκριθεί από το κοινοβούλιο.
Το σημερινό δημοψήφισμα έχει στόχο να σταματήσουν να έχουν η βουλή και η γερουσία αλληλοεπικαλυπτόμενο ρόλο, όπως συνέβη από το 1948 μέχρι σήμερα.
Αν υπερισχύσει το «ναι», η γερουσία θα μπορεί να εκφράζεται μόνον για συνταγματικούς νόμους, την επικύρωση ευρωπαϊκών συνθηκών, σχετικά με νέους εκλογικούς νόμους, για την εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας, και για την τοπική αυτοδιοίκηση. Θα απαρτίζεται από εκατό γερουσιαστές, εκ των οποίων οι εβδομήντα τέσσερις θα είναι περιφερειακοί σύμβουλοι, είκοσι ένας δήμαρχοι και πέντε θα επιλέγονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Παράλληλα, οι Ιταλοί καλούνται να αποφανθούν αν θα καταργηθούν οι νομαρχίες με τη σημερινή τους μορφή και το Εθνικό Συμβούλιο Οικονομίας και Εργασίας (Cnel). Σε ό,τι αφορά την σχέση της κεντρικής κυβέρνησης με τις περιφέρειες, ο νόμος που καλούνται να εγκρίνουν ή να καταψηφίσουν σήμερα οι Ιταλοί προβλέπει ότι η φορολογική πολιτική, οι υποδομές και η ενέργεια πρέπει να είναι αποκλειστικής αρμοδιότητας του κεντρικού κράτους, όχι κάθε δήμου και περιφέρειας. Προτείνεται, παράλληλα, η μείωση του αναγκαίου αριθμού ψήφων για να εκλέγεται ο πρόεδρος της Δημοκρατίας: από την τέταρτη ψηφοφορία θα είναι αρκετή μια πλειοψηφία τριών πέμπτων.
Από την έβδομη ψηφοφορία και πέρα το απαιτούμενο όριο θα είναι τα τρία πέμπτα από όσους βουλευτές και γερουσιαστές συμμετέχουν στην ψηφοφορία.
Είναι σαφές βέβαια ότι, πέρα από την καθαυτή μεταρρύθμιση και τα ζητήματα που τίθενται, το δημοψήφισμα έχει αποκτήσει πολύ μεγαλύτερο βάρος, καθώς σε περίπτωση νίκης του «όχι», ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι ενδέχεται να εγκαταλείψει το αξίωμα.
Το κύριο λάθος του, το οποίο αναγνώρισε και ο ίδιος, είναι πως επέλεξε να προσωποποιήσει την αναμέτρηση. Αλλά όπως έχει τονίσει ο ίδιος -ακόμη και τις τελευταίες ημέρες- «δεν είναι άνθρωπος που επιπλέει σε όλες τις συνθήκες» και «άλλοι είναι πολύ ικανότεροι να ακολουθούν και να εφαρμόζουν τις τακτικές αυτές».
στο 