του Ρίτσαρντ Οραντζ*
Όταν η ηγέτις των Μετριοπαθών Άνα Κίνμπεργκ Μπάτρα ανακοίνωσε πρόσφατα ότι το κόμμα της είναι ανοιχτό σε διαπραγματεύσεις με τους «Δημοκράτες», το κατεστημένο της Σουηδίας έπαθε σοκ. Πολλοί την κατηγόρησαν ότι πρόσφερε στους ακροδεξιούς λαϊκιστές της χώρας τη νομιμοποίηση που έχουν κατακτήσει τόσο στις γειτονικές Δανία και Νορβηγία, όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
«Θα καθίσεις και θα διαπραγματευτείς με ένα κόμμα που μόνος σου λες ότι είναι ρατσιστικό και φιλορωσικό;» αναρωτήθηκε ο πρωθυπουργός Στέφαν Λέβεν.
Ακόμη και οι σύμμαχοι των Μετριοπαθών στην κεντροδεξιά Συμμαχία εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους, με τον ηγέτη των Φιλελευθέρων Γιαν Μπιέργκλαντ να αποκαλεί τις δηλώσεις αυτές ατυχείς. Τόσο εκείνος όσο και η αρχηγός του Κόμματος του Κέντρου Άνι Λέεφ έχουν αποκλείσει τη συμμετοχή τους σε μια κυβέρνηση που θα στηρίζεται ενεργά από τους «Δημοκράτες».
Οι τελευταίοι όμως ανεβαίνουν διαρκώς στις δημοσκοπήσεις και μετά τις εκλογές του επόμενου χρόνου μπορεί να παίξουν αποφασιστικό ρόλο στις εξελίξεις. Με αυτή την έννοια, το άνοιγμα της ηγεσίας των Μετριοπαθών βοηθά στη βελτίωση της εικόνας ενός κόμματος που ως τώρα ήταν αποκομμένο από την κεντρική πολιτική σκηνή λόγω των επαφών του με Νεοναζί και άλλους ρατσιστές.
Στο Χόσλχολμ, μια πόλη της βορεινής επαρχίας Σκόνε όπου οι «Δημοκράτες» έχουν μεγάλη δύναμη, ο τοπικός ηγέτης του κόμματος Ουλφ Έρλαντσον ετοιμάζεται να ενώσει τις δυνάμεις του με τους Μετριοπαθείς για να εκδιωχθούν οι Σοσιαλδημοκράτες από την εξουσία. Ήδη, τα δύο κόμματα εμπόδισαν την ψήφιση του προϋπολογισμού. Ο Έρλαντσον ελπίζει ότι στις 27 Φεβρουαρίου η επικεφαλής του δημοτικού συμβουλίου θα παραιτηθεί και ο διάδοχός της από τους Μετριοπαθείς θα τον κάνει υπαρχηγό του.
Η συνεργασία μεταξύ «Δημοκρατών» και Μετριοπαθών σε αυτόν τον τομέα θα είναι η πρώτη του είδους στη Σουηδία. Σύμφωνα με τον Ερλαντσον, θα επεκταθεί στη συνέχεια σε όλη τη χώρα. Κατά την άποψή του, οι άνεμοι της αλλαγής που φυσούν στο Σκόνε είναι οι ίδιοι που έφεραν το Brexit και τον Τραμπ.
Η αύξηση της δημοτικότητας των «Δημοκρατών» αποδίδεται στην αυξανόμενη δυσαρέσκεια για τη μετανάστευση. Η Σουηδία, μια χώρα 9,5 εκατομμυρίων κατοίκων, πρόσφερε πέρυσι άδεια παραμονής σε 150.000 μετανάστες, έναν αριθμό-ρεκόρ. Και το κόμμα δίνει έμφαση σε θέματα νόμου και τάξης στις περιοχές με μεγάλες κοινότητες μεταναστών.
Παρά τις προσπάθειες όμως του ηγέτη των «Δημοκρατών» Τζίμι Όκεσον να βελτιώσει την εικόνα του κόμματος, τα σκάνδαλα πολλαπλασιάζονται. Ένας βουλευτής αποπέμφθηκε πέρυσι όταν πρότεινε να διαλυθεί ο όμιλος μέσων ενημέρωσης Bonniers επειδή οι ιδιοκτήτες είναι Εβραίοι και, με βάση τον νόμο, δεν επιτρέπεται καμιά εθνότητα να ελέγχει πάνω από το 5% των μέσων ενημέρωσης…
Στο αποκορύφωμα της προσφυγικής κρίσης, το 2015, ακτιβιστές του κόμματος ανήρτησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα χάρτη με τις διευθύνσεις όλων των ξενώνων στο Λουντ, καλώντας ουσιαστικά τους οπαδούς τους να διαπράξουν επιθέσεις.
Την περασμένη εβδομάδα, αξιωματούχοι των Μετριοπαθών πραγματοποίησαν την πρώτη τους επίσημη συνάντηση με συναδέλφους τους από τους «Δημοκράτες» και αντικείμενο τη συνεργασία στο κοινοβούλιο. «Η εξέλιξη αυτή είναι πολύ σημαντική, αν και θα έπρεπε να αναμένεται», επισημαίνει ο Νίκολας Αϊλοτ, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Σέντερτορν, για τον οποίο η στροφή των Μετριοπαθών είναι λογική σε ένα κομματικό σύστημα όπου η άνοδος των «Δημοκρατών» στέρησε τόσο τη Δεξιά όσο και την Αριστερά από την προοπτική της πλειοψηφίας. «Απέχουμε πάντως πολύ ακόμη από την ανάληψη υπουργείων από τους “Δημοκράτες”», είπε. «Το πιθανότερο είναι μια συμφωνία στο πλαίσιο της οποίας οι “Δημοκράτες” θα υποστηρίξουν παθητικά μια κεντροδεξιά κυβέρνηση».
Υπάρχουν βέβαια και εναλλακτικά σενάρια. Ο Μίκαελ Οντενμπεργκ, υπουργός Αμύνης στην τελευταία κυβέρνηση των Μετριοπαθών, τάχθηκε με πρόσφατο άρθρο του υπέρ της συγκρότησης μιας μεγάλης συμμαχίας με τους Σοσιαλδημοκράτες, διαφωνώντας με τις διαπραγματεύσεις με ένα κόμμα που οι θέσεις του στα περισσότερα θέματα αποτελούν «ανέκδοτο».
«Είναι δυνατή η περιορισμένη συνεργασία με τους `Δημοκράτες`;» αναρωτήθηκε ο πρώην υπουργός Εμπορίου Στεν Τόλγκφορς στο Facebook. «Είναι επιθυμητή; Μπορείς να επηρεάσεις τις θέσεις τους μέσω της συνεργασίας μαζί τους; Θα επηρεαστεί το πολιτικό κλίμα από τη συνεργασία αυτή;»
Ο Ντάγκλας Ροτ, που ελπίζει να αναδειχθεί πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου στο Χόσλχολμ αν όλα πάνε καλά, πιστεύει ότι ο λόγος που το κόμμα του ήρθε τρίτο στις δημοτικές εκλογές ήταν ότι δεν εφάρμοσε τα σκληρά μέτρα που είχε προτείνει ο τότε υπουργός Μετανάστευσης. «Ο κόσμος τρομοκρατήθηκε με την ανοιχτή μας πολιτική και έδωσε στους `Δημοκράτες` 16%», είπε.
Και δεν είναι ο μόνος που υποστηρίζει αυτή την άποψη. Πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι το 82% των ψηφοφόρων των Μετριοπαθών συμφωνεί με τη στάση της Κίνμπεργκ Μπάτρα.
«Είναι λάθος να αποκαλούμε τους `Δημοκράτες` ένα τρομακτικό και απεχθές κόμμα», λέει ο Ροτ. «Οι Σοσιαλδημοκράτες καλλιεργούν αυτή την εικόνα γιατί θέλουν να παραμείνουν στην εξουσία. Όμως τα μισά μέλη των `Δημοκρατών` προέρχονται από τους Μετριοπαθείς».
* Ο Ρίτσαρντ Οραντζ είναι ένας βρετανός δημοσιογράφος που ζει και εργάζεται στο Μάλμε
Πηγή: Politico.eu, ΑΠΕ-ΜΠΕ
στο 