Πρωί έξω από τον μεγαλύτερο προσφυγικό καταυλισμό της Ευρώπης: Περίπου εκατό άνδρες, γυναίκες και παιδιά περιμένουν μέσα στον ήλιο το λεωφορείο που περνά από εκεί με προορισμό το Μίνεο, σε απόσταση δέκα χλμ. στην ενδοχώρα της Σικελίας. Το πούλμαν είναι πέρα από κάποια διαθέσιμα ποδήλατα ο μόνος τρόπος σύνδεσης του απομονωμένου καταυλισμού με τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής.
«Παίρνω το λεωφορείο μια φορά την εβδομάδα», λέει ο Φαμρπίς, νεαρός πρόσφυγας από την Ακτή Ελεφαντοστού. Έτσι για αλλαγή, λέει, προσθέτοντας ότι τις υπόλοιπες μέρες κάνει περιπάτους στους ξερούς λόφους γύρω από τον καταυλισμό χωρίς να έχει να κάνει πολλά πράγματα κατά τα άλλα.
Περίπου 2.900 αιτούντες άσυλο 40 και πλέον εθνικοτήτων μένουν εδώ, στην παλιά στρατιωτική βάση, που φιλοξενούσε άλλοτε αμερικανούς στρατιώτες που στάθμευσαν στη Σικελία. Το συρματόπλεγμα περιμετρικά διατηρείται και η μοναδική του είσοδος φυλάσσεται από ένοπλους στρατιώτες. «Μας δίνουν αρκετό φαγητό εδώ και ο καθένας έχει το δωμάτιό του», λέει ο Φαμπρίς, ο οποίος απαγορεύεται να δουλέψει. Η αδράνεια δημιουργεί πολλά προβλήματα στον αφρικανό πρόσφυγα, ο οποίος είχε φθάσει στην Ιταλία διασχίζοντας τη Μεσόγειο πριν από δύο χρόνια. Από τότε περιμένει μάταια νεότερα για την αίτηση ασύλου του. «Όσο δεν έχω χαρτιά δεν μπορώ να ξεκινήσω τη νέα μου ζωή στην Ιταλία», λέει.
Ένας μουσουλμάνος σε καθολική ενορία
Ο Κάραμο Κάσεϊ ξέρει πολύ καλά αυτό το αίσθημα αδράνειας και ανίας. Ο ίδιος πέρασε 1,5 χρόνο στον καταυλισμό του Μίνεο μέχρι να ειδοποιηθεί ότι μπορεί να μείνει νόμιμα στην Ιταλία. Σήμερα περιμένει στην κουζίνα της εκκλησιαστικής ενορίας Σαντ Εγκίντιο στην Κατάνια το μεσημεριανό συσσίτιο. Ο 23χρονος πρόσφυγας από τη Γκάμπια, αν και πιστός μουσουλμάνος, έγινε δεκτός με ανοιχτές αγκάλες από τα μέλη της καθολικής ενορίας. «Ήταν σαν λύτρωση για μένα», σχολιάζει.
Η ενορία Σαντ Εγκίντιο ξεκίνησε το 2013 να δέχεται εκτός από άστεγους, ηλικιωμένους και άπορους, και πρόσφυγες και μετανάστες στο καθημερινό της συσσίτιο. Από τότε μέλη της ενορίας μαζί με πρόσφυγες ανακαίνισαν ένα σχεδόν ετοιμόρροπο σπίτι δίπλα στην εκκλησία, διαμορφώνοντάς το σε κέντρο της ενορίας.
Ο Κάραμο Κάσεϊ έχει στο μεταξύ κανονική δουλειά και νοικιάζει ένα μικρό διαμέρισμα, ωστόσο εξακολουθεί να επισκέπτεται σχεδόν καθημερινά την ενορία. «Το Σαντ Εγκίντιο είναι η νέα μου οικογένεια», λέει ο ίδιος, που είχε αφήσει την πραγματική του οικογένεια στην Γκάμπια σε ηλικία 18 ετών.
Λιγότεροι πρόσφυγες, αλλά η προσφυγική κρίση συνεχίζεται
Στο λιμάνι της Κατάνια ξεκινά για τους πρόσφυγες που διασώζονται στη θάλασσα η μακρά και εξαντλητική αναμονή για ένα αβέβαιο μέλλον στην Ευρώπη. Οι μεγάλες άσπρες σκηνές, που πριν από μερικές εβδομάδες μόλις ήταν γεμάτες με νεοαφιχθέντες πρόσφυγες και μετανάστες που καταγράφονταν από την ευρωπαϊκή υπηρεσία φύλαξης συνόρων Frontex, είναι πλέον σχεδόν έρημες. Μετά την υπογραφή της πρόσφατης συμφωνίας μεταξύ Ιταλία και Λιβύης, που προβλέπει στήριξη της λιβυκής ακτοφυλακής με ιταλικά πολεμικά πλοία ώστε να αποτρέπεται το πέρασμα των προσφύγων στην Ιταλία, οι προσφυγικές ροές έχουν μειωθεί δραστικά.
Ωστόσο, ο Μάρκο Ροτούνο από την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες θεωρεί ότι η μείωση του αριθμού των αφίξεων δεν συνεπάγεται το τέλος της προσφυγικής κρίσης. «Συνολικά έχουν έρθει φέτος εξίσου πολλοί πρόσφυγες όσοι και πέρσι», επισημαίνει. Ο Μάρκο Ροτούνο αναγνωρίζει μεν ότι η Ιταλία έχει κάνει προόδους σε ό,τι αφορά τις βασικές ανθρωπιστικές παροχές, ωστόσο τονίζει ότι πολλές χιλιάδες αιτήσεις ασύλου συσσωρεύονται και κυρίως μικροί δήμοι, όπως η Κατάνια, αδυνατούν να διαχειριστούν τα μεγάλα προβλήματα που δημιουργούνται. Σύμφωνα με τον ιταλό ειδικό, το κλειδί για την επιτυχή διαχείριση του προσφυγικού είναι να υπερβεί η ΕΕ τις διαφωνίες της.
Πιθανούς τρόπους περαιτέρω διαχείρισης του προσφυγικού θα αναζητήσουν σήμερα στις Βερσαλλίες, στην τετραμερή συνάντηση κορυφής, ο γάλλος πρόεδρος Μακρόν, η γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ, ο ιταλός πρωθυπουργός Τζεντιλόνι και ο ισπανός ομόλογός του Ραχόι.
Πηγή: DW