Η πτώση της τιμής του πετρελαίου, η μεγάλη αστάθεια στις αγορές μετοχών αλλά ακόμη και το σκάνδαλο της Volkswagen αποτέλεσαν τον συνδυασμό αρνητικών εξελίξεων που έπληξε πολλά από τα κρατικά επενδυτικά ταμεία ανά τον κόσμο.
Το πλήγμα ήταν σαφώς ισχυρότερο για τις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες, με ηχηρότερες περιπτώσεις τα επενδυτικά ταμεία της Νορβηγίας και της Σαουδικής Αραβίας, καθώς η ραγδαία πτώση που σημείωσαν πέρυσι οι τιμές του πετρελαίου οδήγησε σε μεγάλη μείωση τα έσοδά τους.
Τις εξώθησε, έτσι, να επιστρατεύσουν τα κεφάλαια που είχαν συγκεντρώσει στα επενδυτικά τους ταμεία και, όπως φαίνεται, έχουν φτάσει οι δύσκολες ημέρες, για τις οποίες πολλές χώρες συγκέντρωσαν τα έσοδα του πετρελαίου.
Στην περίπτωση της Νορβηγίας, το Κρατικό Συνταξιοδοτικό Ταμείο, όπως είναι ο ακριβής τίτλος του επενδυτικού της ταμείου, ανακοίνωσε στις αρχές της εβδομάδας ότι θα υποβάλει αγωγή κατά της Volkswagen και προστίθεται στον μακρύ κατάλογο των εξαγριωμένων επενδυτών εναντίον της. Η απότομη πτώση που σημείωσαν οι μετοχές της εμβληματικής γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, όταν αποκαλύφθηκε ότι είχε παραπλανήσει τους αγοραστές σχετικά με τις εκπομπές καυσαερίων στα οχήματά της, προκάλεσε στο κρατικό επενδυτικό της Νορβηγίας ζημίες ύψους 599 εκατ. δολαρίων.
Η μεγάλη αστάθεια στις αγορές έχει, σύμφωνα με την Καθημερινή, προκαλέσει περαιτέρω ζημίες στο χαρτοφυλάκιό του, που περιλαμβάνει κατά 59,8% μετοχές, 37% ομόλογα και 3,1% ακίνητα. Πηγές του Bloomberg στο Οσλο αναφέρουν πως μόνον μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους σημείωσε απώλειες 0,6%, καθώς υποχώρησαν οι μετοχές του κατά 2,9% και οι επενδύσεις του σε ακίνητα κατά 1,3% και μόνον τα ομόλογα στο χαρτοφυλάκιό του σημείωσαν κέρδη 3,3%.
Το εν λόγω ταμείο, που άντλησε τους πρώτους του πόρους το 1996, δεν παύει να διαθέτει κεφάλαια ύψους 852 δισ. δολαρίων. Σύμφωνα, άλλωστε, με το ΔΝΤ, έχει τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει εύκολα όχι μόνον στην πτώση των εσόδων του από το πετρέλαιο αλλά και στην ενίσχυση της νορβηγικής κορόνας που πλήττει την ανταγωνιστικότητα της χώρας, όπως συνήθως συμβαίνει σε χώρες που εξάγουν τους φυσικούς τους πόρους. Πέραν, όμως, των απωλειών από το χαρτοφυλάκιό του, τα κεφάλαια του ταμείου της Νορβηγίας έχουν μειωθεί σημαντικά, καθώς τον Ιανουάριο το νορβηγικό κράτος άντλησε από αυτά 780 εκατ. δολάρια για να καλύψει δημόσιες δαπάνες και να στηρίξει την οικονομία της χώρας.
Ανάλογη είναι η τύχη των πολλών επενδυτικών ταμείων της Σαουδικής Αραβίας, που στη διάρκεια του περασμένου έτους επιστράτευσε τα κεφάλαιά τους για να καλύψει δημοσιονομικά κενά μετά τη μείωση των εσόδων της από το πετρέλαιο.
Σήμερα το άθροισμα των διαθεσίμων της χώρας από όλα τα επενδυτικά της ταμεία και την κεντρική τράπεζα έχει περιορισθεί στα 627,7 δισ. δολάρια, καθώς το Ριάντ έχει δαπανήσει πάνω από 95 δισ. δολάρια στη διάρκεια του περασμένου έτους και περίπου 150 δισ. δολάρια από το 2014. Σε ό,τι αφορά την επίσης πετρελαιοπαραγωγό Ρωσία, και τα δύο κρατικά επενδυτικά της ταμεία έχουν ήδη πληγεί από την πτώση του πετρελαίου και αναμένεται να πληγούν περαιτέρω.
Πρόκειται για το Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο του οποίου τα κεφάλαια ανέρχονται στα 73,86 δισ. δολάρια και το Ταμείο Αποθεματικών με 44,96 δισ. δολάρια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ρωσικού υπουργείου Οικονομικής Ανάπτυξης, μέχρι το 2020 το άθροισμα των κεφαλαίων των δύο ταμείων θα έχει μειωθεί περίπου στο 1/4 των σημερινών κεφαλαίων.