Του Ζαν-Ζακ Μεβέλ *
Η έκπληξη ήρθε τελικά από το κέντρο. Χάρις σε μια συμμετοχή που υπερέβη το 80%, οι Ολλανδοί κατάφεραν να σταματήσουν την άνοδο του αντισυστημικού Γκέερτ Βίλντερς, όπως οι Αυστριακοί είχαν σταματήσει πριν από τρεις μήνες τον Νόρμπερτ Χόφερ, τον υποψήφιο της ακροδεξιάς για την προεδρία της χώρας.
Πέντε εβδομάδες πριν από τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία, η ψευδαίσθηση μιας ακατανίκητης «ευρωπαϊκής άνοιξης» του λαϊκισμού αρχίζει να διαλύεται. Ούτε η ψήφος των Βρετανών για την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ενωση ούτε ο απίστευτος θρίαμβος του Ντόναλντ Τραμπ είχαν μέχρι τώρα προκαλέσει την αντίδραση της Γηραιάς Ηπείρου. Και παρόλο που είναι δύσκολο να συγκριθεί η δυναμική των βουλευτικών εκλογών με αναλογικό σύστημα με τις προεδρικές εκλογές σε δύο γύρους, εκείνοι που ελπίζουν να κατακτήσουν το Ελιζέ μπορούν να διδαχθούν μερικά μαθήματα.
Το πρώτο μάθημα είναι πως αν οι δημοσκοπήσεις έχουν γίνει μια αναξιόπιστη πυξίδα, εξίσου αναξιόπιστοι δείκτες είναι και τα διεθνή προηγούμενα. Στην Ολλανδία, η πραγματική πολιτική μάχη δόθηκε για την ασφάλιση υγείας, για τη δημόσια ασφάλεια και για τις οικονομικές ανισότητες, όχι για τη μετανάστευση, το Brexit, το χάσμα ανάμεσα στις πόλεις και την ύπαιθρο ή την απήχηση του εκατομμυριούχου που διοικεί τον Λευκό Οίκο. Κι όταν χρειάστηκε να υποδειχθεί στον ισχυρό άνδρα της Αγκυρας ότι είχε ξεπεράσει τα όρια προσπαθώντας να εκμεταλλευθεί την τουρκική διασπορά, αυτός που κέρδισε τους αποφασιστικούς πόντους δεν ήταν ο Χερτ Βίλντερς, αλλά ο απερχόμενος πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, με τη βοήθεια του σοσιαλιστή δημάρχου του Ρότερνταμ Αχμεντ Αμπουταλέμπ.
Το δεύτερο μάθημα είναι μια επιβεβαίωση: η παρακμή δηλαδή των μεγάλων παραδοσιακών κομμάτων και ο κατακερματισμός της πολιτικής σκηνής που έχουν ήδη παρατηρηθεί στην Αυστρία, την Ισπανία ή την Ιταλία, και αναμένεται να επιβεβαιωθούν προσεχώς στη Γαλλία. Με 33 έδρες από τις 150, το VVD του Μαρκ Ρούτε νίκησε αναμφίβολα τον Χερτ Βίλντερς, που ήλπιζε να κερδίσει περισσότερες από τις 20 έδρες του. Η κλασική Δεξιά, όμως, έχασε έδαφος. Και της λείπουν πάνω από 40 ψήφοι για να κερδίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Οι δύο κεντρώοι σχηματισμοί, οι Χριστιανοδημοκράτες (CDA) και οι μεταρρυθμιστές του D66, έχουν τον αέρα στα πανιά τους και θα μπορούσαν να παράσχουν στον Ρούτε τη στήριξη που χρειάζεται, με την προσθήκη ενδεχομένως ενός άλλου κόμματος που βγήκε κερδισμένο από τις κάλπες: των Πρασίνων του GroenLinks. Όλα τα κόμματα αυτά φιλοδοξούν να βγάλουν επιτέλους την Ευρωπαϊκή Ενωση από το τέλμα.
Απέναντι σε αυτή τη συμμαχία του κέντρου, η ήττα της άκρας Δεξιάς δεν είναι ολοκληρωτική: θα αποτελεί μια ισχυρή φωνή στον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Το τρίτο μάθημα είναι η κατάρρευση της Αριστεράς, που υπέστη φθορά από την άσκηση της εξουσίας ή τη συμμετοχή σε αυτήν σε περίοδο κρίσης. Το ίδιο έχει συμβεί στην Αυστρία, την Ιταλία, την Ισπανία και τη Βρετανία. Τρανταχτή εξαίρεση αποτελεί η Γερμανία.
Στη Χάγη, οι σοσιαλδημοκράτες του PvdA, άλλοτε γίγαντες της πολιτικής σκηνής, χάνουν πάνω από τα τρία τέταρτα των βουλευτών τους και διατηρούν μόλις 9 από τις 38 έδρες τους. Το δίλημμά τους ήταν το ίδιο με αυτό που βασανίζει το γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα και απειλεί πλέον την ίδια την ύπαρξή του: όταν οι σοσιαλιστές στρέφονται προς το κέντρο χάνουν τους ιστορικούς τους ψηφοφόρους κι όταν τρέχουν πίσω από την υπόλοιπη Αριστερά διώχνουν τους μετριοπαθείς.
* Πρώην ανταποκριτής στο Πεκίνο, ο Ζαν-Ζακ Μεβέλ είναι σήμερα ανταποκριτής της Le Figaro στις Βρυξέλλες
Πηγή: Le Figaro, ΑΠΕ-ΜΠΕ