Εν όψει της ανακοίνωση των stress tests σήμερα όλα τα φώτα έχουν πέσει
πάνω στις ιταλικές τράπεζες.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της The Herald, πολλές τράπεζες σε πολλές
χώρες μπορεί να αποδειχθεί ότι είναι οικονομικά αδύναμες, αλλά η Ιταλία είναι
υπό συγκεκριμένο έλεγχο, καθώς έχουν κόκκινα δάνεια 360 εκατ. ευρώ (ή 400 δισ.
δολ.).
Από τις πέντε μεγάλες ιταλικές τράπεζες που ελέγχονται από την
Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών, το μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται πως εντοπίζεται στην
Monte dei Paschi di Siena. Την παραμονή του τεστ αντοχής, το διοικητικό
συμβούλιο της τράπεζας επιβεβαίωσε ότι είχε αντικρουόμενες προτάσεις για τη
διάσωση της παλιότερης τράπεζα του κόσμου.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι προτάσεις αυτές περιλαμβάνουν την πώληση των
μη εξυπηρετούμενων δανείων και την αύξηση κεφαλαίου. Η ανησυχία για τις τράπεζες έχει αυξηθεί μετά
το βρετανικό δημοψήφισμα για την αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση γεγονός που
έχει προκάλεσε πανικό στην αγορά.
Συγκεκριμένα, οι πιθανές οικονομικές επιπτώσεις μιας βρετανικής εξόδου
από την ΕΕ οδηγεί τις κεντρικές τράπεζες να διατηρήσουν τα επιτόκια τους χαμηλά
για περισσότερο καιρό, κάτι που επηρεάζει αρνητικά την κερδοφορία των τραπεζών,
καθώς για να αποκομίζει μια τράπεζα κέρδη πρέπει να δανείζει με υψηλό επιτόκιο.
Το αποτέλεσμα των σημερινών (29/7) stress tests είναι πιθανό να
διαμορφώσει τους όρους υπό τους οποίους ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι
μπορεί να διασώσει το τραπεζικό σύστημα, ενώ η πολιτική που θα ακολουθήσει να
παίξει σημαντικό ρόλο γενικότερα καθώς η Ιταλία είναι η τρίτη μεγαλύτερη
οικονομία της ευρωζώνης.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και άλλες εποπτικές αρχές του τραπεζικού
συστήματος θα εξετάσουν τα αποτελέσματα κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου
πριν την έκδοση τυχόν συστάσεων για ενδεχόμενες αυξήσεις μετοχικών κεφαλαίων.
Σε αντίθεση με τα προηγούμενα stress tests, η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών
δεν θα κηρύξει ποιες τράπεζες πέρασαν και ποιες όχι. Αντίθετα, ο οργανισμός
εποπτείας θα αξιολογήσει κατά πόσον οι τράπεζες θα αποδειχθούν οικονομικά
ανθεκτικές σε περίπτωση ακραίας οικονομικής ύφεσης και αστάθειας στην αγορά.
Οι ιταλικές τράπεζες έχουν πληγεί σοβαρά τον τελευταίο καιρό κυρίως
μετά το βρετανικό δημοψήφισμα, αν και υπήρξε μια ανάκαμψη από τη στιγμή που
άρχισε η πτώση.
Χαρακτηριστικό της κατάστασης που επικρατεί στις ιταλικές τράπεζες
είναι οι μεγάλες στρατηγικές και διαρθρωτικές αλλαγές στις οποίες θα προχωρήσει
η UniCredit (η μεγαλύτερη τράπεζα της Ιταλίας), όπου ο νέος διευθύνων σύμβουλος
Jean Pierre Mustier κινήθηκε γρήγορα προς την πώληση στοιχείων του ενεργητικού
και τον ανασχηματισμό της οργανωτικής δομής. Ο ίδιος έχει υποσχεθεί ένα νέο
στρατηγικό σχέδιο μέχρι το τέλος του έτους.
Όποιες και αν είναι οι συστάσεις της ΕΚΤ, ο Ρέντσι θα πρέπει να λάβει
υπόψη τους νέους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τη χάραξη μιας στρατηγικής
για την προστασία των ιταλικών τραπεζών.
Η ΕΕ εμποδίζει τη χρήση του δημόσιου χρήματος για τη διάσωση των
τραπεζών, μετά τους νέους κανόνες που εμποδίζουν τα bailout.
Την ίδια στιγμή, οι φορολογούμενοι μπορούν να πλέον να συμμετέχουν μόνο
έπετια από τους ομολογιούχους.
Αλλά στην Ιταλία, ακόμη και ο κανόνας αυτός είναι επικίνδυνος για την
κυβέρνηση του Ρέντσι καθώς το περίπου το ένα τρίτο των τραπεζικών ομολόγων
είναι στην κατοχή μικροεπενδυτων.
Ο Ρέντσι έχει ζητήσει την προσωρινή αναστολή των κανόνων της ΕΕ, κάτι
που τα στελέχη της ΕΕ έχουν διστάζουν να εγκρίνουν.
Πάντως, ο Lorenzo Codogno, αναλυτής συμβούλων LC Macro Advisors LTD,
δήλωσε ότι «η κατάσταση των ιταλικών τραπεζών μπορεί να είναι διαχειρίσιμη,
αλλά υπάρχει ανάγκη για τολμηρές πολιτικές αποφάσεις για να σταματήσει η
κατάρρευση της εμπιστοσύνης και η εξάπλωση της αβεβαιότητας, που μπορεί να
οδηγήσει σε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία».