του Φιλίπ Μπερνάρ *
Έξι μήνες έχουν περάσει, αλλά το χανγκόβερ δεν περνά. Οι Ευρωπαίοι που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορούν να ξεχάσουν τον εφιάλτη της 23ης Ιουνίου 2016, όταν το 51,9% των Βρετανών ψήφισαν υπέρ του Brexit. Από τότε, πολλοί είναι αυτοί που θέλουν να εγκαταλείψουν τη χώρα που θεωρούν ότι τους πρόδωσε. «Το πρωί του δημοψηφίσματος ξύπνησα λέγοντας: στην πραγματικότητα δεν μας θέλουν», λέει ο Μπενουά, που εργάζεται στο Σίτι.
Άλλοι περιγράφουν το διαζύγιο με την ΕΕ ως το θλιβερό τέλος μιας ωραίας ερωτικής ιστορίας. Ο 47χρονος χημικός μηχανικός Μπρινό Πολέ, που εγκαταστάθηκε στη Βρετανία πριν από 25 χρόνια, θεωρούσε κάποτε τη χώρα αυτή «ανεκτική, προοδευτική, ανοιχτή και δυναμική στο επιστημονικό πεδίο». Αλλά πλέον έχει αλλάξει γνώμη. Δεν αντέχει την πρωθυπουργό και τα ανόητα συνθήματά της. Και φοβάται την επιστροφή στον κόσμο των συνόρων, εναντίον του οποίου πολέμησε ο παππούς του.
Η αβεβαιότητα που συντηρεί η κυβέρνηση της Τερέζα Μέι στο καθεστώς της παραμονής τους επιτείνει την αγωνία τους. Όλοι γνωρίζουν ότι η Βρετανίδα πρωθυπουργός θα χρησιμοποιήσει αυτό το ευαίσθητο ζήτημα ως διαπραγματευτικό χαρτί στις συνομιλίες που θα έχει με την ΕΕ. Με άλλα λόγια, οι Ευρωπαίοι που ζουν στη Βρετανία ? 3,3 εκατομμύρια πολίτες των 27, έναντι 1,2 εκατομμυρίου Βρετανών που έχουν εγκατασταθεί στην ήπειρο ? θα χρησιμοποιηθούν προκειμένου να αποσπαστούν καλύτεροι όροι για το Brexit.
Η Ντάουνινγκ Στριτ δηλώνει ότι θα «προστατεύσει» τους Ευρωπαίους που ζουν και εργάζονται στη Βρετανία. Με έναν όρο: να προστατευθούν τα δικαιώματα και των Βρετανών που ζουν στην Ευρώπη. Των ανθρώπων, δηλαδή, με τους οποίους δεν ασχολήθηκε κανείς στην προεκλογική εκστρατεία για το δημοψήφισμα.
Οι Γάλλοι που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο (κάπου 300.000) δεν είναι οι μόνοι Ευρωπαίοι που εκφράζουν τη λύπη τους για τις εξελίξεις. Ένας Ισπανός που ζει εκεί τα τελευταία 16 χρόνια μιλά για την έντονη αίσθησή του ότι δεν είναι ευπρόσδεκτος. Ενας Γερμανός που δουλεύει στο Σίτι παραπονιέται για το γεγονός ότι νεαροί Βρετανοί μεταχειρίστηκαν τα παιδιά του σαν Ναζί. Ένας Ολλανδός επισημαίνει την ανοιχτή εχθρότητα στους δρόμους.
Όσο για τους Πολωνούς (800.000 ζουν και εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο), τους Ρουμάνους και τους Βούλγαρους, αποτελούν τον πρώτο στόχο των ρατσιστικών επιθέσεων που έχουν αυξηθεί δραματικά τους τελευταίους μήνες.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσίευσαν στα τέλη Οκτωβρίου οι Financial Times, το 25% των Ευρωπαίων που ζουν στη Βρετανία αισθάνονται ότι τους απέρριψαν και το 39% σκέπτονται να φύγουν. Μετά τον Μάρτιν Ροθ, τον Γερμανό διευθυντή του Victoria and Albert Museum που εγκατέλειψε τη χώρα μετά το Brexit, το ίδιο απειλεί να κάνει και ο Βρετανός βιολονίστας Νάιτζελ Κένεντι, δηλώνοντας ότι δεν μπορεί να συνεχίσει να ζει σε μια ρατσιστική χώρα.
Οι αστοχίες της δημόσιας διοίκησης δεν βοηθούν. Μια Ολλανδή που είναι παντρεμένη με Βρετανό και ζει στη χώρα εδώ και 24 χρόνια, η Μόνικε Χόκινς, ζήτησε να της χορηγηθεί το καθεστώς του μόνιμου κατοίκου και η απάντηση που έλαβε ήταν να εγκαταλείψει τη χώρα. Ο λόγος; Αρνήθηκε να καταθέσει ανάμεσα στα χαρτιά της το διαβατήριό της, που το έχει ανάγκη για τις συχνές μετακινήσεις της. «Η υπόθεση θυμίζει Μόντι Πάιθον», λέει.
Κανονικά, όλοι οι υπήκοοι χωρών της ΕΕ αναγνωρίζονται αυτομάτως ως μόνιμοι κάτοικοι. Αυτό έχει οδηγήσει 100.000 ξένους να υποβάλουν ανάλογη αίτηση, καθώς φοβούνται για το μέλλον τους. Η αίτηση αυτή συνοδεύεται από 85 σελίδες που πρέπει να συμπληρωθούν. Αν όλοι οι Ευρωπαίοι που αισθάνονται ότι απειλούνται ακολουθήσουν αυτόν τον δρόμο, θα χρειαστούν ?47 χρόνια για την εξέταση των αιτήσεών τους. Το υπολόγισε η οργάνωση «Τα τρία εκατομμύρια», που παραπέμπει στον αριθμό των πολιτών της ΕΕ που ζουν στη Βρετανία και είναι πολύ ενεργή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Συνιδρυτής της οργάνωσης, ο Μπρινό Πολέ αισθάνεται σαν να βγήκε στις 23 Ιουνίου το ξενόφοβο τζίνι από το μπουκάλι και να αφυπνίστηκε η ιμπεριαλιστική Αγγλία. «Οι Γάλλοι πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι το Brexit είναι γεγονός», σημειώνει. Στο μεταξύ ψάχνει δουλειά στον Καναδά. Δεν συμβαίνει το ίδιο με τη Φλοριάν Ζουνιγκά, μια 77χρονη συνταξιούχο που ζει στο Λονδίνο από το 1978. Εκείνη εξακολουθεί να ελπίζει ότι μια μέρα θα ξυπνήσει και θα συνειδητοποιήσει ότι το Brexit ήταν ένας εφιάλτης.
Πηγή: Le Monde, ΑΠΕ-ΜΠΕ
* Ο Φιλίπ Μπερνάρ είναι ανταποκριτής της Le Monde στο Λονδίνο
στο 