Με αντανακλαστικά περασμένων δεκαετιών, ο Ντόναλντ Τραμπ προσπαθεί να επαναφέρει στο παιγνίδι της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας τον άνθρακα, αγνοώντας ότι τα ορυκτά καύσιμα χάνουν έδαφος στις Ηνωμένες Πολιτείες έχοντας παραχωρήσει τη θέση τους σε καινοτόμους και λιγότερο ρυπογόνους τρόπους παραγωγής ηλεκτρισμού.
Διακηρύσσοντας την πρόθεσή του «να θέσει τέλος στον πόλεμο κατά του άνθρακα», ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε χθες προεδρικό διάταγμα που εντέλλεται την επανεξέταση του εμβληματικού μέτρου που έλαβε ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, του «Clean Power Plan», που επιβάλλει στις θερμικές μονάδες παραγωγής ενέργειας περιορισμούς των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Την απόφασή του αυτή πανηγύρισε η National Mining Association με το επιχείρημα ότι η ανάκληση του Clean Power Plan θα επιτρέψει τη διάσωση 27.000 θέσεων απασχόλησης ανθρακωρύχων και 100.000 θέσεων στο σύνολο του κυκλώματος εκμετάλλευσης του άνθρακα.
Ομως, το 2015, ο άνθρακας δεν αντιστοιχούσε πλέον παρά στο 21% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχοντας παραχωρήσει τη θέση του στο φυσικό αέριο (32%), στο πετρέλαιο και στα παράγωγά του (28%), στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (11%) και στην πυρηνική ενέργεια (9%), σύμφωνα με τα στοιχεία της Αμερικανικής Υπηρεσίας Ενέργειας.
Μόνο για το 2015, η παραγωγή αμερικανικού άνθρακα μειώθηκε κατά περισσότερο από 10%, πέφτοντας στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1986 και ο αριθμός των ανθρακωρύχων κατά 12% στους 65.971, στο χαμηλότερο επίπεδο από τότε που η Αμερικανική Υπηρεσία Ενέργειας συγκεντρώνει στοιχεία, το 1978.
Αυτά τα δεδομένα δεν εμποδίζουν ωστόσο τις Ηνωμένες Πολιτείες να είναι ο δεύτερος παγκόσμιος ρυπαντής μετά την Κίνα.
Ομως, το πολιτικό κέρδος για τον Ντόναλντ Τραμπ είναι προφανές: η παραγωγή άνθρακα εξασφαλιζόταν κατά 70% στις ΗΠΑ από πέντε πολιτείες: το Γουαϊόμινγκ, τη Δυτική Βιρτζίνια, το Κεντάκι, την Πενσιλβάνια και το Ιλινόι. Από τις πέντε, μόνο το Ιλινόι ψήφισε υπέρ της Χίλαρι Κλίντον.
«Απόσταση χωρίζει τη κυβέρνηση από τις αμερικανικές επιχειρήσεις, τους επενδυτές και τους καταναλωτές που θέλουν μία ενέργεια καθαρή που δημιουργεί θέσεις εργασίας και τονώνει τις τοπικές κοινότητες. Πλήθος κυβερνητών και δημάρχων θα συνεχίσει να υιοθετεί λύσεις που εκπέμπουν χαμηλά επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα, διότι αυτό χρειάζεται για την απασχόληση, τους ανθρώπους και τον πλανήτη», δηλώνει ο Αντριου Στιρ, πρόεδρος του World Resources Institute στην Ουάσινγκτον.
Μάχη εν όψει
Η κατανομή των εξουσιών ανάμεσα στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και τις πολιτείες είναι περίπλοκη και οι πολιτείες μπορούν να υιοθετήσουν αυστηρότερα μέτρα από αυτά που εισηγείται η ομοσπονδιακή κυβέρνηση.
Η περίπτωση των ρυθμίσεων ρύπανσης για τα αυτοκίνητα δίνει μία εικόνα της κατάστασης. Ο Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισε εδώ και δεκαπέντε ημέρες, να κάνει βήματα προς τα πίσω ως προς τους κανόνες που αποφασίσθηκαν από τον προκάτοχό του και την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος στον ορίζοντα του 2025.
Ομως, λίγες ημέρες αργότερα, η Καλιφόρνια, η πολυπληθέστερη πολιτεία των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία έχει από το 1963 το δικαίωμα να θεσπίζει τους δικούς της κανόνες στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, επιβεβαίωσε ότι θα διατηρήσει τους αρχικούς της στόχους, ανοίγοντας την πόρτα για μία μάχη που κινδυνεύει να καταλήξει στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Ο τομέας των καθαρών πηγών ενέργειας κερδίζει έδαφος στην αμερικανική οικονομία. Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από το υπουργείο Ενέργειας, επί των 3,6 εκατομμυρίων Αμερικανών που εργάζονται στον τομέα της ενέργειας, 600.000 απασχολούνται στις καθαρές πηγές ενέργειας, ανάμεσά τους 300.000 στον τομέα της ηλιακής ενέργειας και 77.000 στην αιολική ενέργεια. Στην έκθεση αναφέρεται ότι οι θέσεις εργασίας στον τομέα των καθαρών πηγών ενέργειας αυξήθηκαν κατά 7% τον τελευταίο χρόνο.
Σε έκθεσή της τον περασμένο Νοέμβριο, η επιχειρηματική τράπεζα Goldman Sacks είχε κάνει την εκτίμηση ότι δεν περιμένει ότι η ανάπτυξη της οικονομίας χαμηλών ρύπων θα πληγεί από «την περιοδικότητα και τις πολιτικές μεταβολές».
«Περιμένουμε ότι η καινοτομία και οι διεθνείς αγορές, περισσότερο από την πολιτική, θα είναι η κύρια κινητήρια δύναμη ανάπτυξης των τεχνολογιών χαμηλής εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα. Κατά την άποψή μας, η τιμή των μπαταριών και των ηλιακών πάνελ θα συνεχίσει να μειώνεται και τα κέρδη για τα μερίδια της αγοράς της αιολικής, της ηλιακής ενέργειας, των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και της τεχνολογίας LED θα συνεχισθεί όποιος και να κατοικεί στον Λευκό Οίκο», εκτιμά, σύμφωνα με το ΑΠΕ, η Goldman Sacks.