Μερικές μόνο λέξεις από τα χείλη του Μάριο Ντράγκι ήταν αρκετές για να στείλουν το ευρώ και το κόστος δανεισμού των κυβερνήσεων στα ύψη, προς μεγάλη δυσαρέσκεια του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Η δήλωση του κ. Ντράγκι στα τέλη Ιουνίου ότι «πληθωριστικές» δυνάμεις έχουν αντικαταστήσει τις αποπληθωριστικές, είχε σαν στόχο να διαβεβαιώσει ότι η οικονομική ανάκαμψη της ευρωζώνης παραμένει σε τροχιά. Αντίθετα, άφησε τους επενδυτές να πιστεύουν ότι η τράπεζα ετοιμάζεται να προχωρήσει σε σύσφιξη της νομισματικής της πολιτικής, μια παρανόηση όπως εξήγησε αργότερα η ΕΚΤ.
Το περιστατικό στο ετήσιο φόρουμ της ΕΚΤ στο πορτογαλικό θέρετρο της Σίντρα κατέδειξε τη νευρικότητα των αγορών για το τέλος των έκτακτων μέτρων νομισματικής πολιτικής που τέθηκαν σε ισχύ από τότε που ξέσπασε η παγκόσμια οικονομική κρίση.
Καθώς ο κ. Ντράγκι προετοιμάζεται να κάνει τα πρώτα σχόλια μετά την Σίντρα, η ΕΚΤ θα δοκιμαστεί για άλλη μια φορά. Ένα είναι το ζήτημα που προκαλεί τη μεγαλύτερη νευρικότητα: η τύχη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης των €60 δισ. το μήνα της τράπεζας.
«Η μεγάλη πρόκληση για τον Ντράγκι είναι να ενορχηστρώσει την είσοδο στην έξοδο από το QE» δήλωσε ο Κάρστεν Μπρζέσκι, οικονομολόγος της ING-DiBa. «Όλες οι κεντρικές τράπεζες, ειδικά η ΕΚΤ, έχουν πλέον ως βασικό τους στόχο να είναι προβλέψιμες, να είναι σε θέση να κατευθύνουν τις αγορές και όχι να προκαλούν εκπλήξεις. Αλλά έχουμε δει πως είναι δύσκολο να κατευθύνσεις τις αγορές, ειδικά τις αγορές ομολόγων» πρόσθεσε.
Το Διοικητικό Συμβούλιο πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα στο να μειώσει το QE λόγω της ισχυρότερης ανάπτυξης και στο να αναγνωρίσει ότι οι αγορές παραμένουν νευρικές και ο πληθωρισμός αδύναμος. Είναι μια πρόκληση που αντιμετωπίζει μαζί με άλλους κορυφαίες κεντρικές τράπεζες, κυρίως την Fed στις ΗΠΑ, η οποία έχει και αυτή έναν στόχο για πληθωρισμό 2% που δεν έχει επιτευχθεί ακόμα.
Στοιχεία που δημοσιεύτηκαν αυτήν την εβδομάδα έδειξαν ότι ο πληθωρισμός της ευρωζώνης επιβραδύνθηκε στο 1,3% τον Ιούνιο, από 1,4% το Μάιο. Η αύξηση των μισθών, έναν σημαντικό στοιχείο των μακροπρόθεσμων πιέσεων στις τιμές, παραμένει αδύναμο, ακόμα και στις πιο ισχυρές οικονομίες της περιοχής.
Σε κάθε περίπτωση, η νομισματική τόνωση από την ΕΚΤ έχει βοηθήσει την ευρωζώνη να ξεπεράσει την ανάπτυξη των ΗΠΑ φέτος, χαλαρώνοντας τις συνθήκες χρηματοδότησης για τις κυβερνήσεις, τις εταιρείες και τα νοικοκυριά.
Οι μετρήσεις της ΕΚΤ για τον τραπεζικό δανεισμό, που δημοσιεύτηκαν την Τρίτη, δείχνουν ότι η ζήτηση για τα περισσότερα είδη δανείων αυξήθηκαν το δεύτερο τρίμηνο, ενώ η πίστωση δόθηκε με πιο ευνοϊκούς όρους.
Ορισμένοι αξιωματούχοι της ΕΚΤ ανησυχούν πως αν δεν αντιμετωπιστεί με το σωστό τρόπο, η διαδικασία της μείωσης του QE θα πιέσει το κόστος δανεισμού και το ευρώ υψηλότερα, καταπνίγοντας την ανάκαμψη.
Ένα ανησυχητικό προηγούμενο είναι το «taper tantrum» του 2013, όταν το δολάριο και οι αποδόσεις των treasuries εκτινάχθηκαν μόλις η Fed άφησε να εννοηθεί πως θα περιορίσει σταδιακά την ποσοτική χαλάρωση.
Ο Πέτερ Πράετ, ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ και ένα από «περιστέρια» του Διοικητικού Συμβουλίου, έχει κάνει το ασυνήθιστο βήμα να συμβουλεύει τα μέλη του Συμβουλίου να μην λένε πολλά δημόσια ώστε να αποφευχθεί η πρόκληση πανικού στις αγορές που έχουν συνηθίσει στην τόνωση της κεντρικής τράπεζας.
Αυτό που κρίνεται την Πέμπτη δεν είναι μια απόφαση για το τέλος του ίδιου του QE, αλλά για το αν θα αλλάξει η φρασεολογία της ΕΚΤ ώστε να αποσυρθεί η δέσμευση για αύξηση των αγορών στοιχείων ενεργητικού αν η οικονομία επιδεινωθεί.
Η ΕΚΤ συζήτησE την αφαίρεση της αναφοράς αυτής στη συνάντηση στο Ταλίν τον περασμένο μήνα. Αν προχωρούσε σε μια τέτοια κίνηση αυτή την εβδομάδα, θα έθετε τον τόνο για μείωση των μηνιαίων αγορών στοιχείων ενεργητικού το 2018, ένα ζήτημα που πολλοί αναλυτές αναμένουν ότι θα ληφθούν αποφάσεις στην επόμενη συνάντηση στις 7 Σεπτεμβρίου.
«Η εκτίμηση μας είναι πως θα αφαιρέσουν τη φράση για τη χαλάρωση και θα αρχίσουν να κατευθύνουν τις αγορές προς το tapering την ερχόμενη χρονιά» δήλωσε ο Μίκαελ Στρόμπακ, CIO της Credit Suisse. «Yπάρχει μια πίεση ενός του Συμβουλίου να γίνουν πιο “γεράκια” δεδομένου του θετικού τρόπου με τον οποίο εξελίσσεται η οικονομική ανάκαμψη» πρόσθεσε
Ένα μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου, ο Μπενουά Κερέ, έχει αφήσει να εννοηθεί ότι η τράπεζα μπορεί να μειώσει το QE το 2018 ακολουθώντας τη φετινή συνταγή, μια παράταση του προγράμματος αλλά με μικρότερες μηνιαίες αγορές από ότι πριν.
Ο ίδιος ο κ. Ντράγκι δεν έχει δώσει ενδείξεις για το πότε μπορεί να συμβεί το tapering, όπως η Τζάνετ Γέλεντης Fed, διατήρησε ανοιχτές τις επιλογές της όσον αφορά τη νομισματική πολιτική στην κατάθεση της στο Κογκρέσο την περασμένη εβδομάδα.
Τα «γεράκια» της ΕΚΤ υποστηρίζουν πως μια σιωπηρή στάση τώρα μπορεί να δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα αργότερα. Επισημαίνουν ότι οι αγορές περίμεναν εδώ και καιρό η κεντρική τράπεζα να επιβραδύνει το ρυθμό αγοράς ομολόγων την επόμενη χρονιά και ότι θα είναι σε θέση να χωνέψουν την αποχώρηση της ΕΚΤ από τις αγορές χρέους της περιοχής.
Αλλά αρκετοί αναλυτές είναι λιγότερο αισιόδοξοι, καθώς η ΕΚΤ προσπαθεί να βρει το δρόμο της σε αχαρτογράφητα ύδατα.
«Στο σημερινό πλαίσιο, όταν ο πληθωρισμός παραμένει κάτω από το στόχο του 2%, είναι δύσκολο να δει κανείς ποιους δείκτες ακολουθεί η ΕΚΤ και ποιοι έχουν μεγαλύτερη προτεραιότητα σε σχέση με άλλους» ανέφερε ο κ. Μπρζέσκι. «Είναι δύσκολο να δει κανείς πως θα πυροδοτήσουν αυτή τη διαδικασία χωρίς να πυροδοτήσουν αναταραχή στις αγορές» πρόσθεσε.
Πηγή: Financial Times, Euro2day.gr