Δέκα χρόνια μετά την ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην ΕΕ οι δύο χώρες πλήττονται από τη μαζική φυγή εξειδικευμένων εργαζόμενων με προορισμό πιο προηγμένες χώρες του εξωτερικού.
Η νέα του ζωή ξεκίνησε το 2009, δύο χρόνια μετά την ένταξη της πατρίδας της στην ΕΕ. Η ρουμάνα γιατρός Έλενα Ιωάννα Μπράικου προσελήφθη τότε από την κλινική Σαριτέ του Βερολίνου, τη μεγαλύτερη στη Γερμανία. «Είχα καλή ποιότητα ζωής στη Ρουμανία, αλλά ήταν σημαντικό για εμένα να αποδείξω ότι μπορώ να τα καταφέρω από το μηδέν σε ένα καλύτερα οργανωμένο περιβάλλον», λέει η ρουμάνα γιατρός στην DW. Σήμερα δεν σκέφτεται να επιστρέψει στη χώρα της, λέγοντας ότι «στη Γερμανία εργάζεσαι μεν πολύ περισσότερο, έχεις όμως και περισσότερες δυνατότητες εξέλιξης».
Τέτοιες ευκαιρίες προσδοκούσε και η Άννα Ντιμιτρόβα όταν μετανάστευσε στη Γερμανία πριν από 20 χρόνια. Η 40χρονη σήμερα γυναίκα είναι μια από τις κορυφαίες μάνατζερ με μεταναστευτική καταγωγή στη Γερμανία. Στόχος της ήταν να σπουδάσει Οικονομία των Επιχειρήσεων. Σήμερα είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ομίλου Vodafone.
Ελλείψεις εξειδικευμένων εργαζόμενων σε Ρουμανία και Βουλγαρία
Χιλιάδες νέοι και νέες από τη Βουλγαρία επιχειρούν να βαδίσουν σήμερα στα χνάρια της Άννα Ντιμιτρόβα. Σύμφωνα με στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας Statista, το 2015 ζούσαν στη Γερμανία πάνω από 225.000 βούλγαροι πολίτες, πολλοί εκ των οποίων διέθεταν κατάρτιση που ξεπερνούσε τον μέσο όρο. Κι ενώ η γερμανική αγορά εργασίας επωφελείται από αυτήν την κατηγορία μεταναστών, ο απολογισμός για τη Βουλγαρία είναι δυσάρεστος. Η Βουλγαρική Επιστημονική Επιτροπή εκτίμησε ότι σε πέντε έως δέκα χρόνια από σήμερα η χώρα θα εμφανίσει έλλειμμα περίπου 400.000 εξειδικευμένων εργαζομένων.
Παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζει και η Ρουμανία, η οποία εισήλθε στην ΕΕ μαζί με τη Βουλγαρία το 2007. Ναι μεν οι δύο χώρες επωφελούνται από χρήματα που στέλνουν οι μετανάστες που εργάζονται στο εξωτερικό, ωστόσο η έλλειψη εξειδικευμένου δυναμικού γίνεται ολοένα πιο αισθητή. Περισσότερο από όλους πλήττεται ο ιατρικός τομέας. Περίπου 43.000 γιατροί και φαρμακοποιοί έφυγαν από τη χώρα τα τελευταία δέκα χρόνια. 5.000 εξ αυτών εργάζονται στη Γερμανία.
Το braindrain του ενός, braingain του άλλου
Εκροή ολοένα περισσότερων γιατρών παρατηρείται και στη Βουλγαρία. Η χώρα των επτά εκατομμυρίων κατοίκων έχει σήμερα μόλις 28.000 γιατρούς. Επτά χρόνια πριν ανέρχονταν σε 35.000. Κι ενώ Ρουμανία και Βουλγαρία ατενίζουν το μέλλον με ανησυχία, χώρες όπως η Γερμανία επωφελούνται από τη μετανάστευση ανατολικοευρωπαίων εξειδικευμένων εργαζόμενων. Braindrain (εκροή εγκεφάλων) για τους μεν, braingain (εισροή εγκεφάλων) για τους δε.
«Χωρίς γιατρούς από τις ανατολικές χώρες δεν θα υπήρχε σήμερα ιατρικό προσωπικό σε ορισμένες περιοχές της Γερμανίας», λέει στην DW ο Ζαλίντ Σεχουλί, διευθυντής της γυναικολογικής πτέρυγας της Κλινικής Σαριτέ. Ο γεννημένος στο Βερολίνο γιος μαροκινών μεταναστών επενδύει στο στοιχείο της πολυπολιτισμικότητας στην κλινική του.
Σύμφωνα με νέα μελέτη του ΟΗΕ, περί τα 3,4 εκατομμύρια Ρουμάνοι εργάζονται στο εξωτερικό. Ο πληθυσμός της Βουλγαρίας συρρικνώθηκε σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες. Μετά τις ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις του 1989 περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Βούλγαροι εγκατέλειψαν τη χώρα τους. «Αυτή η μετανάστευση έχει πολύ αρνητικές επιπτώσεις στη βουλγαρική οικονομία, διότι σε πολλές περιπτώσεις πρόκειται για εξειδικευμένους εργαζόμενους με υψηλή κατάρτιση», τονίζει στην DW ο Μίτκο Βασίλεφ, πρόεδρος του Γερμανοβουλγαρικού Βιομηχανικού και Εμπορικού Επιμελητηρίου.
Πηγή: DW