Εικόνες απελπισίας από πρόσφυγες στα κέντρα κράτησης της Λιβύης κάνουν κάθε τόσο τον γύρο του κόσμου. Η ακτοφυλακή της χώρας φέρνει διαρκώς πίσω ανθρώπους που επιχείρησαν να διαφύγουν μέσω θαλάσσης στην Ιταλία.
Ένας πρόσφυγας από το Σουδάν περιγράφει την κοινή μοίρα που ενώνει τόσους και τόσους ανθρώπους. «Φυσικά και θέλαμε να πάμε στην Ιταλία για μια καλύτερη ζωή με αξιοπρέπεια. Οι συνθήκες όταν φτάσαμε εδώ ήταν τόσο φρικτές ώστε δεν είχαμε άλλη επιλογή παρά να πάρουμε το ρίσκο να περάσουμε απέναντι προσευχόμενοι ότι δεν θα σκοτωθούμε πριν φτάσουμε τις ακτές της Ιταλίας», εξομολογείται.
Πολλοί πρόσφυγες εξαναγκάζονται μάλιστα από συμμορίες διακινητών να επιβιβαστούν σε υπερφορτωμένα σκάφη με προορισμό την Ιταλία. Κι αυτό ενώ, σύμφωνα με μελέτη της ανθρωπιστικής πρωτοβουλίας Reach για λογαριασμό της Unicef, μόνο λίγοι πρόσφυγες που επιβιβάζονται σε αυτά τα σκάφη είχαν εγκαταλείψει τις πατρίδες τους στην Αφρική έχοντας εξ αρχής ως στόχο να διασχίσουν τη Μεσόγειο.
Οι περισσότεροι ήθελαν απλά σε πρώτη φάση να διαφύγουν από τις καταστροφικές συνθήκες στη χώρα τους, αναζητώντας καλύτερη τύχη εντός της αφρικανικής ηπείρου.
Βιασμοί και σύγχρονη δουλεία
Ωστόσο, στη Λιβύη επικρατούν χαοτικές συνθήκες από το τέλος της εποχής Καντάφι και μετά. Η λεγόμενη κυβέρνηση εθνικής ενότητας ανταγωνίζεται με άλλους πυρήνες εξουσίας. Η αιματηρή βία μεταξύ διαφόρων παραστρατιωτικών ομάδων είναι διαρκές φαινόμενο. Ο έλεγχος στα νότια σύνορα της χώρας είναι σχεδόν ανύπαρκτος. Αυτό και μόνο αποτελεί πηγή πλουτισμού για τους διακινητές των προσφύγων, που φθάνουν κατά χιλιάδες στη Λιβύη.
Εκεί η βία είναι καθημερινό φαινόμενο, γυναίκες πέφτουν θύματα βιασμού, οικογένειες χωρίζονται, παιδιά και άνδρες κρατούνται σε συνθήκες σύγχρονης δουλείας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, στη χώρα βρίσκονται αυτή την ώρα παράτυπα περί το ένα εκατομμύριο πρόσφυγες. Εγκληματικές ομάδες έχουν εξειδικευθεί στο μεταξύ στην εκμετάλλευση των αβοήθητων ατόμων.
Στα υπό κρατική αλλά και ιδιωτική διαχείριση κέντρα κράτησης στη χώρα -ακόμη και στα αξιοπρεπέστερα εξ αυτών- οι συνθήκες είναι άθλιες, τονίζει στο γερμανικό ραδιόφωνο DLF ο Μάρτιν Κόμπλερ, πρώην ειδικός απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών για τη Λιβύη. «Οι άνθρωποι κοιμούνται με βάρδιες, κάποιοι είναι άρρωστοι, ορισμένοι πεθαίνουν, δεν έχουν αρκετή τροφή. Οι συνθήκες είναι αφόρητες», υπογραμμίζει.
Στο πλαίσιο της πρόσφατης συμφωνίας μεταξύ Λιβύης και Ιταλίας η λιβυκή ακτοφυλακή περισυλλέγει όσους επιχειρούν να διασχίσουν τη θάλασσα, κρατώντας τους στη Λιβύη έναντι οικονομικής και υλικής ενίσχυσης. Υπό αυτές τις απάνθρωπες συνθήκες πολλοί δέχονται μετά χαράς να επιστρέψουν στις πατρίδες τους, όπως λέει μια πρόσφυγας από τη Νιγηρία: «Χαίρομαι που επιστρέφω επειδή στη Νιγηρία μπορώ να λέω τη γνώμη μου, κανείς δεν θα με φυλακίσει ούτε θα με τιμωρήσει».
Πηγή: DW