Ο Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, επικεφαλής του κυβερνώντος πολωνικού εθνοσυντηρητικού κόμματος PiS, απειλούσε επί μήνες ότι σε περίπτωση επανεκλογής του Ντόναλντ Τουσκ στο αξίωμα του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η ΕΕ ενδέχεται να αντιμετωπίσει «προβλήματα». Πολωνικά μέσα ενημέρωσης προβλέπουν εδώ και μήνες κορύφωση της πολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο ανδρών.
Παρά τις απειλές του Κατσίνσκι, ο Τουσκ, που είχε διατελέσει πρωθυπουργός της Πολωνίας μεταξύ 2007 και 2014, επανεξελέγη με 27 υπέρ και μία ψήφο κατά- αυτήν της πολωνικής κυβέρνησης.
Η απάντηση από τη Βαρσοβία δεν άργησε να έρθει. Ο πολωνός υπουργός Εξωτερικών Βίτολντ Βαστσικόφσκι δήλωσε τη Δευτέρα ότι η επανεκλογή Τουσκ είναι νομικά αμφιλεγόμενη, ενώ δεν δίστασε να προσθέσει ότι θα μπορούσε κανείς να κάνει λόγο ακόμη και για εκλογική νοθεία, δεδομένου ότι ο υποψήφιος της Βαρσοβίας για την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ευρωβουλευτής Γιάτσεκ Σάριους-Βόλσκι, δεν έγινε δεκτός για ψηφοφορία. Άλλοι εκπρόσωποι της πολωνικής κυβέρνησης πήραν στο μεταξύ αποστάσεις από τις επίμαχες δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών.
Βαρύτατες κατηγορίες κατά Τουσκ
Εξαιρετικά επικίνδυνη για τον Ντόναλντ Τουσκ ενδέχεται να γίνει πάντως η καταγγελία του υπουργού Άμυνας Αντόνι Ματσερέβιτς στην πολωνική εισαγγελία μετά την επανεκλογή Τουσκ. Ο Ματσερέβιτς, ένας από τους ισχυρότερους πολιτικούς στο κυβερνητικό στρατόπεδο, επιρρίπτει στον Τουσκ προδοσία των διπλωματικών συμφερόντων της Πολωνίας σχετικά με την υπόθεση της αεροπορικής συντριβής στο Σμολένσκ της Ρωσίας το 2010, που είχε αποτέλεσμα να σκοτωθούν ο τότε πολωνός πρόεδρος Λεχ Κατσίνσκι (αδελφός του Γιάροσλαβ) και άλλοι 95 άνθρωποι. Αυτές οι κατηγορίες περιγράφονται σε άλλες χώερες ως αδικήματα περί προδοσίας της χώρας και τιμωρούνται με ποινή κάθειρξης έως και 10 ετών.
Η καταγγελία του πολωνού υπουργού Άμυνας βασίζεται στην υπόνοια ότι η τότε κυβέρνηση Τουσκ διέπραξε κατά τη διαλεύκανση της τραγωδίας σοβαρά λάθη απέναντι στη Ρωσία και υπήρξε υποχωρητική έναντι της Μόσχας. Ως εκ τούτου, γράφει ο Ματσερέβιτς στην καταγγελία του, ο Ντόναλντ Τουσκ «δεν εκπλήρωσε τα καθήκοντά του» και παρέδωσε στα χέρια της Ρωσία τις έρευνες για τη διαλεύκανση της συντριβής. Επίσης, σύμφωνα με την επιχειρηματολογία του Ματσερέβιτς, ο Ντόναλντ Τουσκ κατέβαλε ελάχιστες προσπάθειες με στόχο να επιστραφεί το «κουφάρι» του μοιραίου αεροσκάφους από τη Ρωσία στην Πολωνία, παρότι ο τότε ρώσος πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ είχε δεσμευθεί για την επιστροφή έως το 2011. Τόσο τα συντρίμμια του αεροσκάφους όσο και το «μαύρο κουτί» βρίσκονται μέχρι σήμερα στη Ρωσία.
Η καταγγελία Ματσερέβιτς είναι «καθαρά προπαγανδιστικής φύσεως», τονίζει ο Τόμας Σιεμόνιακ, υπουργός Άμυνας στην προηγούμενη φιλελεύθερη-συντηρητική πολωνική κυβέρνηση υπό την Εύα Κόπατς. Όπως επισημαίνει ο ίδιος, η εξεταστική επιτροπή για την τραγωδία στο Σμολένσκ, την οποία είχε συστήσει παλαιότερα ο Ματσερέβιτς, αυτοακυρώθηκε και «δεν διερεύνησε τίποτα».
Πολιτική μάχη εξουσίας με φόντο την πολωνική προεδρία
Το όνομα του Ντόναλντ Τουσκ εμπλέκεται και σε ορισμένες άλλες υποθέσεις μεγαλύτερης ή μικρότερης βαρύτητας. Πολωνικά μέσα ενημέρωσης εικοτολογούν ήδη αν η Βαρσοβία, σε περίπτωση που απαγγελθούν κατηγορίες κατά του Τουσκ, ζητήσει την έκδοση ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψής του. Πάντως, δεν υφίσταται κανενός είδος αυτοματισμός που να ορίζει ότι οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ θα είναι υποχρεωμένες να εκδώσουν τον πολωνό πολιτικό στη Βαρσοβία.
Σε κάθε περίπτωση φαίνεται βέβαιο ότι τα όποια νομικά μέτρα ληφθούν εναντίον του Τουσκ θα καθιστούσαν ριψοκίνδυνη τη μετάβαση στην πατρίδα του. Επιπλέον, με αυτόν τον τρόπο πλήττεται το κύρος του ως προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η κορύφωση της πολιτικής σύγκρουσης που βρίσκεται σε εξέλιξη προβλέπεται ότι θα επέλθει το αργότερο το 2020. Τότε θα διεξαχθούν οι προεδρικές εκλογές στην Πολωνία και ο Τουσκ είναι ο επικρατέστερος υποψήφιος της αντιπολίτευσης.
Πηγή: DW