Στον πανικό και τη σύγχυση που δημιουργούν τα fake news για τον νέο κορονοϊό στην εποχή του διαδικτύου, αναφέρεται δημοσίευμα του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP) με μαρτυρίες από γειτονικές χώρες της Κίνας και την Αυστραλία.
Ένα παραπλανητικό βίντεο δείχνει μία γυναίκα να τρώει νυχτερίδα με «ξυλάκια», ο αριθμός των κρουσμάτων και των θανάτων φουσκώνεται.
Στον Χονγκ Κονγκ, μία 40χρονη γιατρός είναι αγανακτισμένη από τα μηνύματα που έχει δεχθεί στο Whatsapp σε μια ομάδα που έχει δημιουργήσει η οικογένειά της. «Είδα μια πληροφορία… μία συμβουλή να χρησιμοποιείς σεσουάρ για τα μαλλιά για την αποστείρωση του προσώπου και των χεριών και να πίνεις ζεστό νερό 60 βαθμών Κελσίου για να παραμείνεις υγιής. Είδα επίσης ένα μήνυμα στο Facebook που συνιστά στους ανθρώπους να πίνουν Dettol». Ως γιατρός, γνωρίζει ότι κανένα από τα μέτρα αυτά δεν είναι αποτελεσματικό, αλλά μπορεί να αποβούν επικίνδυνα.
Από την ανακοίνωση στις αρχές του Ιανουαρίου της εμφάνισης του νέου κινεζικού κορονοϊού στην πόλη Γουχάν της Κίνας, τα fake news έχουν εισβάλει στο Ίντερνετ.Η Κριστίνα Ταρνταγκίλα, ειδική των μέσων ενημέρωσης του Poynter Institute δηλώνει ότι περισσότεροι από 50 οργανισμοί που κάνουν διασταύρωση για τον εντοπισμό των fake news έχουν εντοπίσει «τρία κύματα» τέτοιων ψευδών πληροφοριών. «Το ένα αφορά την προέλευση του ιού, το δεύτερο ψεύτικες πατέντες φαρμακευτικών προϊόντων και το τρίτο τρόπους πρόληψης ή θεραπείας», εξηγεί.
Fake news για τους κατοίκους της Γουχάν
Οι δημοσιογράφοι που είναι επιφορτισμένοι με τη διασταύρωση και εξακρίβωση της αξιοπιστίας πληροφοριών στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων έχουν αντιμετωπίσει πληθώρα fake news.
Μία τέτοια ψευδής πληροφορία, που κυκλοφορεί στην Σρι Λάνκα, αναφέρει ότι τα 11 εκατομμύρια των κατοίκων της Γουχάν θα πεθάνουν. Μία άλλη ότι είδη διατροφής και ορισμένες κοινότητες στην Αυστραλία έχουν μολυνθεί από τον νέο κινεζικό ιό, ενώ πολλά δημοσιεύματα διαφημίζουν ότι ένα αλατώδες διάλυμα προστατεύει από τον ιό.
Πολλές από τις παραπλανητικές αναρτήσεις στηρίζονται σε προκαταλήψεις για τις διατροφικές συνήθειες στην Κίνα ή σε ρατσιστικά στερεότυπα.
Η εικόνα με τη γυναίκα που τρώει νυχτερίδα με «ξυλάκια» έγινε viral και δημοσιεύθηκε και από δυτικά ταμπλόιντ, που βλέπουν σε αυτή την απόδειξη ότι αιτία της κρίσης είναι η όρεξη των Κινέζων για την κατανάλωση εξωτικών άγριων ζώων. Το βίντεο τραβήχτηκε από μπλόγκερ το 2016 στο αρχιπέλαγος του Παλάου στον Ειρηνικό, αλλά λάχιστα μέσα διόρθωσαν εκ των υστέρων την πληροφορία.
Η αλήθεια είναι ότι, αν και η κινεζική γαστρονομική παράδοση θέλει την κατανάλωση συστατικών που σε άλλους τόπους θεωρούνται αηδιαστικά και η πώληση ζώντων ζώων αποτελεί πηγή ανησυχίας, η νυχτερίδα δεν είναι συνηθισμένο έδεσμα.
Στην Αυστραλία, όπου ζει πολυπληθής κινεζική κοινότητα, υπάρχει κατακλυσμός fake news.
Την Δευτέρα, βουλευτής του Μπρισμπέιν προειδοποίησε τους ψηφοφόρους για πλαστή ανακοίνωση του υπουργείου Υγείας σχετικά με τους κινδύνους που προέρχονται από την μετακίνηση σε περιοχές με μεγάλη συγκέντρωση Κινέζων.
«Τα fake news που μεταδίδονται από κρετίνους ρατσιστές προκαλούν αίσθημα φόβου και αβεβαιότητας», λέει.
Περιπλέκεται η δουλειά των υγειονομικών Αρχών
Στο Ίντερνετ, ακροδεξιά sites εκμεταλλεύονται την επιδημία.
Μία από τις ψευδείς ειδήσεις που κυκλοφόρησαν σε ακροδεξιό ιντερνετικό περιβάλλον είναι για την ύπαρξη εμβολίου κατά του νέου κινεζικού ιού με πατέντα 2015. Στην πραγματικότητα, η συγκεκριμένη πατέντα αφορά έναν ιό που εντοπίσθηκε στα πουλερικά.
Ο Χαλ Τέρνερ, παρουσιαστής ακροδεξιού ραδιοφωνικού σταθμού που υποστηρίζει ρατσιστικές θέσεις, έδωσε στην δημοσιότητα άρθρο που αναφέρει ότι 112.000 άνθρωποι έχουν ήδη πεθάνει στην Κίνα και ότι 2,8 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν τεθεί σε καραντίνα.
«Είναι μία κλασσική διαδικασία που επιτρέπει την διάδοση φημών που εκκολάπτονται σε μία ατμόσφαιρα φόβου και αβεβαιότητας», εξηγεί ο Ρόμπερτ Μπαρτόλομιου, νεοζηλανδός κοινωνιολόγος.
Οι εντυπωσιακοί τίτλοι των μέσων ενημέρωσης και η ιστορική έλλειψη εμπιστοσύνης απέναντι στην κινεζική κυβέρνηση διευκόλυναν την διάδοση φημών.
«Αλλά για πολλούς ανθρώπους, η κύρια πηγή ενημέρωσης είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιδανικά για την διακίνηση ανεπιβεβαίωτων πληροφοριών», λέει.
Για τις υγειονομικές αρχές, αυτή η ανεξάντλητη ροή πλαστών πληροφοριών περιπλέκει την δουλειά τους.
«Στην Ταϊβάν, οι άνθρωποι αρχίζουν να τηλεφωνούν στα νοσοκομεία και τις κρατικές υπηρεσίες, πλημμυρίζοντάς τα με ερωτήσεις και κινητοποιώντας πολύτιμους ανθρώπινους πόρους», λέει ο Κέβιν Χσούεν, στέλεχος του νοσοκομείου Cardinal Tien στην Ταϊπέι.
Πηγές πληροφοριών: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP
στο 