Σε μόλις ένα μήνα οι ΗΠΑ και πρακτικά κάθε άλλη χώρα του πλανήτη θα μαζευτούν στο Παρίσι με έναν κοινό σκοπό, να διατυπώσουν μια φιλόδοξη, παγκόσμια και διαρκή συμφωνία για το κλίμα.
Μια ισχυρή συμφωνία στο Παρίσι θα μετασχηματίσει την παγκόσμια οικονομία της ενέργειας και θα βοηθήσει να αποτραπούν οι χειρότερες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Η επιτυχία θα αντανακλά το νέο επίπεδο συνεργασίας: κυβερνητικοί ηγέτες από κάθε περιοχή δουλεύουν δημιουργικά δίπλα στον ιδιωτικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών, για να αντιμετωπίσουν μια τεράστια πρόκληση που κανείς δεν μπορεί να λύσει μόνος.
Η επιτυχία στο Παρίσι δεν είναι δεδομένη. Ημουν στην πρώτη διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή που έγινε στη Βραζιλία το 1992 και σε πολλές άλλες έκτοτε. Εχω δει τον κόσμο να προσπαθεί και να αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει αυτή την απειλή για δεκαετίες. Εχουμε κάνει ό,τι μπορούμε για να αποφύγουμε τις παγίδες του παρελθόντος.
Ο πρόεδρος Ομπάμα έχει κάνει φιλόδοξα βήματα για να χαλιναγωγήσει τις δικές του εκπομπές. Ο στόχος του είναι έως το 2025 οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου να είναι 26-28% χαμηλότερες απ’ ό,τι ήταν πριν 20 χρόνια.
Ως υπουργός Εξωτερικών έχω κάνει τη δράση για το κλίμα διπλωματική προτεραιότητα, εμπλεκόμενος απευθείας με τις χώρες του κόσμου με τις μεγαλύτερες εκπομπές. Η κοινή ανακοίνωση των ΗΠΑ με Κίνα, Μεξικό, Βραζιλία και άλλων έχουν δημιουργήσει σημαντικό μομέντουμ.
Οι ΗΠΑ επίσης βοήθησαν στο να καθοριστεί μια προσέγγιση που στηρίζεται σε εθνικούς στόχους περιορισμού των εκπομπών ρύπων, έτσι ώστε όλες οι χώρες να μπορούν να αναλάβουν τις κατάλληλες δράσεις στις ειδικές συνθήκες της καθεμίας. Μέχρι σήμερα περισσότερες από 150 χώρες -αντιπροσωπεύουν περίπου το 85% των παγκόσμιων εκπομπών- έχουν υποβάλει τις δεσμεύσεις τους.
Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη ρυθμιστική προσέγγιση «από πάνω προς τα κάτω» που αναλήφθηκε με το πρωτόκολλο του Κιότο, που εν τέλει αντανακλά δεσμεύσεις μόνο ενός μικρού υποσυνόλου των εθνών.
Παρ’ όλα αυτά, καθώς οι συζητήσεις συνεχίζονται και καθώς αναγνωρίζουμε ότι μια παγκόσμια συμφωνία στο Παρίσι θα είναι κρίσιμη γι’ αυτή την προσπάθεια, επίσης ξέρουμε ότι αυτή η συμφωνία από μόνη της δεν θα μας οδηγήσει εκεί που θέλουμε να φτάσουμε. Το γεγονός είναι ότι χρειάζεται να αδράξουμε κάθε ευκαιρία -πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το Παρίσι-, για να κάνουμε πρόοδο.
Η πιο συναρπαστική άμεση ευκαιρία είναι η συνάντηση της επόμενης εβδομάδας στο Ντουμπάι των υπογραφόντων του πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ το 1987, που παραμένει η πλέον επιτυχημένη περιβαλλοντική συμφωνία της πρόσφατης ιστορίας. Χάρη σε αυτή τη συμφωνία, η οποία απαγορεύει τις ουσίες που καταστρέφουν το όζον, οι οποίες ήταν πανταχού παρούσες εκείνη την εποχή, η υγεία της ασπίδας της ατμόσφαιρας της Γης ενάντια στις υπεριώδεις ακτίνες θα αποκατασταθεί μέχρι τα μέσα αυτού του αιώνα.
Αυτά είναι τα καλά νέα. Τα κακά νέα είναι ότι πολλές από τις απαγορευμένες ουσίες έχουν αντικατασταθεί από επικίνδυνα αέρια θερμοκηπίου, γνωστά ως «υδροφθοράνθρακες» (hydrofluorocarbons-HFCs). Σε όλο τον κόσμο η χρήση τους αυξάνει κατά 10-15% τον χρόνο. Υπάρχει όμως ένας απλός τρόπος να αντιστραφεί η τάση: μια τροποποίηση του πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ, που θα περιορίζει την παραγωγή και την κατανάλωση αυτών των ισχυρών αερίων του θερμοκηπίου.
Τα περισσότερα έθνη που βλέπουν σοβαρά τη δράση για το κλίμα έχουν καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα. Τέσσερις προτάσεις τροποποίησης του πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ έχουν προωθηθεί από τις ΗΠΑ και διάφορους συνυποστηρικτές που αντιπροσωπεύουν σαράντα χώρες. Πολλά άλλα κράτη είναι υποστηρικτικά, περιλαμβανομένων όλων των κρατών της ηπειρωτικής Αφρικής.
Όταν πρόκειται για την κλιματική αλλαγή, οι μεγάλες νίκες δεν έρχονται συχνά εύκολα. Αυτή είναι μια σπάνια ευκαιρία να γίνει γνήσια πρόοδος. Το πρωτόκολλο του Μόντρεαλ έχει ένα αποδεδειγμένο ρεκόρ και μια τροποποίηση για τα HFC μπορεί να αποτρέψει 0,5 βαθμούς Κελσίου θέρμανσης έως τα τέλη στον πλανήτη.
Μπορεί επίσης να δείξει στον κόσμο ότι είμαστε έτοιμοι για ένα νέο κεφάλαιο στη μάχη για το κλίμα. Αν μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνία για τα HFC στο Ντουμπάι, θα έχουμε λειάνει το έδαφος για ακόμα μεγαλύτερη συνεργασία και για ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα στο Παρίσι. Και ο πλανήτης μας θα είναι σε καλύτερη θέση.
Πηγή: FT, Euro2day.gr