Του Jean Quatremer *
Ανάμεσα σ’έναν Ευρωπαίο επίτροπο, τον γερμανό Γκίντερ Ετινγκερ, ο οποίος διατυπώνει ρατσιστικά σχόλια, φλερτάρει με την ομοφοβία και περιφρονεί τη δημοκρατία, και μια «επιτροπή ηθικής» που κρίνει ότι ο πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο δεν παραβίασε τους «κανόνες ακεραιότητας και εχεμύθειας» με την πρόσληψή του από την αμερικανική τράπεζα Goldman Sachs, η εικόνα της εκτελεστικής επιτροπής της Ευρώπης βγαίνει για άλλη μια φορά τραυματισμένη.
Ο χριστιανοδημοκράτης Ετινγκερ, τον οποίο η καγκελάριος Μέρκελ έστειλε το 2009 στις Βρυξέλλες για να τον ξεφορτωθεί, μίλησε πριν από λίγες ημέρες σε επιχειρηματίες στο Αμβούργο και χαρακτήρισε μεταξύ άλλων τους Κινέζους «σχιστομάτηδες» και «ύπουλους». Εξέφρασε τη λύπη του για το ότι μπορεί να χορηγηθεί σύνταξη στις νοικοκυρές και κατήγγειλε τους γάμους των ομοφυλοφίλων που «σύντομα θα επιβληθούν» στη Γερμανία. Τέλος, χαρακτήρισε τη Βαλονία «μια μικρή περιοχή που κυβερνάται από κομμουνιστές και μπλοκάρει όλη την Ευρώπη», αναγκάζοντας τον οικονομικό ακόλουθο της Βαλονίας και τον επίτιμο πρόξενο του Βελγίου να αποχωρήσουν από την αίθουσα.
Οι λαϊκιστικές αυτές δηλώσεις, αντάξιες ενός Τραμπ, προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις τόσο στη Γερμανία όσο και στο Βέλγιο. Η γενική γραμματέας του SPD Κατερίνα Μπάρλεϊ δήλωσε πως «κάποιος που προβαίνει ανοιχτά σε ρατσιστικούς και ομοφοβικούς χαρακτηρισμούς δεν είναι άξιος για ανώτατα πολιτικά αξιώματα». Ο πρόεδρος του γαλλόφωνου κεντρώου κόμματος του Βελγίου (CdH) Μπενουά Λιτζέν ζήτησε από τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ να δείξει λίγη γενναιότητα και να αποπέμψει τον Ετινγκερ.
Ο τελευταίος δεν είναι η πρώτη φορά που προκαλεί. Τον Σεπτέμβριο του 2011, εν μέσω της ελληνικής κρίσης, ο τότε υπεύθυνος για την ενέργεια στην Επιτροπή του Μπαρόζο είχε προτείνει «να κυματίζουν μεσίστιες μπροστά στα κτίρια της Ευρωπαϊκής Ενωσης οι σημαίες των κακών μαθητών στο ζήτημα του χρέους. Ένα τέτοιο μέτρο θα ήταν βέβαια συμβολικό, αλλά θα είχε αποτρεπτικό χαρακτήρα». Τον Σεπτέμβριο του 2014, κατά την ακρόασή του για τον διορισμό του ως επιτρόπου ψηφιακής οικονομίας, είχε αποδείξει την άγνοιά του για τον τομέα που θα αναλάμβανε: «Με την τεχνολογία, δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει όλους τους κινδύνους. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα, που μπορεί να σας φανεί, εεε, όχι πολύ σοβαρό. Υπήρξαν πρόσφατα διάφορες διασημότητες που παραπονέθηκαν ότι δημοσιεύτηκαν στο Διαδίκτυο γυμνές τους φωτογραφίες. Δεν μπορώ να το πιστέψω! Αν μια σταρ είναι τόσο ανόητη που φωτογραφίζεται γυμνή και στη συνέχεια στέλνει τη φωτογραφία στο web, δεν μπορεί να περιμένει από εμάς να την προστατεύσουμε. Δεν μπορούμε να προστατεύουμε πλήρως τον κόσμο από τις ανοησίες του». Κι αυτή ήταν η άποψη ενός ειδικού, που δεν τον εμπόδισε πάντως να πάρει τη θέση αφού ήταν πολιτικός φίλος της καγκελαρίου…
Θα φανεί αδυσώπητος ύστερα απ’όλα αυτά ο Γιούνκερ απέναντι στον επίτροπο, στον οποίο σκοπεύει μάλιστα να δώσει το χαρτοφυλάκιο του προϋπολογισμού μετά την αποχώρηση της βουλγάρας επιτρόπου για την Παγκόσμια Τράπεζα; Κάτι τέτοιο φαίνεται μάλλον απίθανο, αν κρίνει κανείς από τη στάση του απέναντι στον Μπαρόζο. Και η ετυμηγορία της «επιτροπής ηθικής» δεν θα τον βοηθήσει.
Η τελευταία «αθώωσε» τον πρώην πρόεδρο της Κομισιόν, παρόλο που έκρινε ότι ο τελευταίος «έδρασε γνωρίζοντας πως θα προκαλέσει κριτικές και θα πλήξει το κύρος της Επιτροπής και της Ενωσης γενικότερα» και ότι «δεν έδειξε την ευθυκρισία που θα περίμενε κανείς από κάποιον ο οποίος κατείχε ένα τόσο υψηλό αξίωμα για τόσα χρόνια».
Με αυτά τα δεδομένα, αναρωτιέται κανείς σε ποια περίπτωση ένας επίτροπος θα παραβίαζε τους κανόνες «ακεραιότητας και εχεμύθειας». Το ίδιο ερώτημα τίθεται και για τον Ετινγκερ, ο οποίος βρίσκεται εν ενεργεία. Αν τα παραδείγματα πρώην πολιτικών στελεχών που προσλήφθηκαν στη συνέχεια σε επικερδείς θέσεις αφθονούν στα κράτη-μέλη, είναι σπάνιο ένας υπουργός να παραμένει στη θέση του έχοντας διατυπώσει θέσεις ανάλογες με αυτές του γερμανού επιτρόπου. Με τον Ετινγκερ, όμως, πιθανότατα θα συμβεί ακριβώς αυτό, καθώς ο Γιούνκερ δεν έχει καμιά πρόθεση να θυμώσει με την καγκελάριο, ενώ το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, που θα μπορούσε να τον οδηγήσει σε παραίτηση, ελέγχεται πλήρως από τη Γερμανία. Τόσο το χειρότερο για την εικόνα της Ευρώπης.
*Ο Ζαν Κατρεμέρ είναι ανταποκριτής της Libération στις Βρυξέλλες
Πηγή: Libération/ ΑΠΕ-ΜΠΕ