Μία εβδομάδα έντονων πολιτικών διεργασιών στη Μαδρίτη ξεκινά από σήμερα, στα πλαίσια της οργανωμένης αντίδρασης, που καλείται να αντιτάξει η συντηρητική κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι, στη δρομολογημένη διαδικασία για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλωνίας.
Ο πρόεδρος της κυβέρνησης, που θέλησε να περάσει η ευαίσθητη για τους Καταλανούς ημερομηνία της εθνικής εορτής τους, η 11η Σεπτεμβρίου, σχεδιάζει προσεκτικά τα βήματά του, κατά τρόπον ώστε και να εμποδισθεί η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, αλλά και να αποφευχθεί όποια ένταση με την κοινωνία της βορειοανατολικής αυτής περιοχής, όπως είχε γίνει με το προηγούμενο δημοψήφισμα της 9ης Νοεμβρίου 2014. Αυτή τη φορά, και ιδίως μετά τη χθεσινή μεγαλειώδη συγκέντρωση ενός εκατ. ανθρώπων στη Βαρκελώνη, που διατράνωσαν την επιθυμία τους για ανεξαρτησία, ο Ραχόι αντιλαμβάνεται πως η αντιμετώπιση του ‘καταλανικού ζητήματος’ θα πρέπει να είναι μακροπρόθεσμη υπόθεση, κι όχι να καταναλώνεται στο απλό ‘συμπεριφορικό’ σχήμα της ‘δράσης-αντίδρασης’. Και προπαντός δεν θέλει να καταφύγει στην έσχατη λύση, την αναγκαστική εφαρμογή του άρθρου 155 του Συντάγματος για την επαναφορά στη νομιμότητα όποιας αυτόνομης περιοχής αποκλίνει από το γενικό συμφέρον της Ισπανίας—κάτι που στην Καταλωνία το εξισώνουν με πραξικόπημα και «κάθοδο των αρμάτων μάχης», όπως είχε εμφατικά τονίσει ο εκπρόσωπος της τοπικής κυβέρνησης Τζορδι Τουρούλλ.
Το έναυσμα της προσεκτικής και μελετημένης αντίδρασης του Ραχόι δίνεται στη σημερινή συνεδρίαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, που έπειτα από προσφυγή της κυβέρνησης αναμένεται να κηρύξει άκυρον και τον νόμο για τη Μετάβαση της Καταλωνίας στην ανεξαρτησία, σε περίπτωση που υπερισχύσει το ‘ναι’ στο δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου. Επιπλέον, η κυβέρνηση έχει προσβάλλει συνταγματικά και την θέσπιση και άλλων κανονισμών της Καταλωνίας, όπως την πρόσφατη δημιουργία δικής της εφορίας για την είσπραξη τοπικών δασμών, που αποτελεί ακόμη ένα βήμα προς την αυτοτέλεια κι εν τέλει την ανεξαρτησία.
Το απόγευμα, ο Ραχόι θα κληθεί να εξηγήσει στη Γερουσία, κατά την συνεδρίαση του Σώματος για τον κυβερνητικό έλεγχο,την πολιτική που θα ακολουθήσει για την Καταλωνία, απαντώντας στα σχετικά ερωτήματα—από διαφορετικές σκοπιές—του εκπροσώπου των Σοσιαλιστών Άνδερ Χιλ και των Καταλανών συντηρητικών της PDdeCAT Τζουζέπ Λιουίς Κλέριες. Ο τελευταίος δε, θα του απευθύνει το ερώτημα «εάν διανοείται πως η στάση του, ως ριζικώς αντίθετη στον διάλογο και στην αποδοχή των λόγων για τους οποίους το 80% των Καταλανών θέλουν να ψηφίσουν και να αποφασίσουν για το πολιτικό τους μέλλον, έχει προκαλέσει την μεγαλύτερη θεσμική κρίση στην Ισπανία;»
Επιπλέον, σήμερα το γραφείο του Εισαγγελέα του Καταλανικού Ανώτατου Δικαστηρίου έχει καλέσει τον αρχηγό της καταλανικής αστυνομίας (Mossos d’ Esquadra) και τους επικεφαλής της εθνικής αστυνομίας και της Εθνοφυλακής, για να τους δώσει οδηγίες προκειμένου να εμποδισθεί η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος.
Το ίδιο δικαστήριο, μεταφέροντας και την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου που έκρινε άκυρο το δημοψήφισμα, είχε προειδοποιήσει από την περασμένη εβδομάδα πάνω από χίλιους τοπικούς δημάρχους και δημοσίους υπαλλήλους κατά της συμμετοχής τους στη διεξαγωγή του. Η ‘δαμόκλειος σπάθη’ των πειθαρχικών μέτρων στους αιρετούς και στα θεσμικά όργανα για απείθεια αποτελεί άλλο ένα βέλος στη φαρέτρα της Μαδρίτης.
Όπως δυνατόν είναι και για τη Μαδρίτη να εφαρμόσει τη συνταγματική πρόβλεψη και να παύσει από τα καθήκοντά του τον επικεφαλής της τοπικής κυβέρνησης Κάρλες Πουτζεμόντ, όπως είχε κάνει και το 2014 με τον τότε πρόεδρο Αρτούρ Μας. Ο ίδιος ο Πουτζεμόντ χθες αμφισβήτησε ότι θα τον καθαιρέσουν πριν την 1η Οκτωβρίου, διαβεβαιώνοντας πως «αυτό δεν θα γίνει και το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί κανονικά».
Βέβαια, η τοπική κυβέρνηση θα πρέπει να επιλύσει αρκετά τεχνικά προβλήματα έως την 1η Οκτωβρίου, όπως για παράδειγμα την επιστολική ψήφο για τους Καταλανούς που ζουν στο εξωτερικό, και πως θα ψηφίσουν στις αντιπροσωπείες της ‘Τζενεραλιτάτ’ εκτός Καταλωνίας.
Επίσης, η κυβέρνηση συμμαχίας του ‘Μαζύ για το Ναι’ (Junts pel Si) έχει να αντιμετωπίσει και την αμφιθυμία αρκετών δημάρχων σε σημαντικές πόλεις της Καταλωνίας, που δεν επιθυμούν να θέσουν σε κίνδυνο υπαλλήλους και όργανά τους εάν δεν δωθούν απτές εγγυήσεις ότι δεν θα διωχθούν για συμμετοχή τους στο δημοψήφισμα.
Χθες, στη διάρκεια των εορταστικών εκδηλώσεων στο πάρκο του Καν Ζαμ, με την παρουσία του επικεφαλής των Podemos Πάβλο Ιγκλέσιας, η δημοφιλής δήμαρχος της Βαρκελώνης Άντα Κολάου δήλωσε έτοιμη μεν να διευκολύνει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, αλλά επέκρινε και την κυβερνητική συμμαχία για την «υπερβολική σπουδή» που έδειξε στην προκήρυξη του δημοψηφίσματος «αφήνοντας έτσι απ’ έξω τη μισή Καταλωνία».
Η Κολάου επέκρινε επίσης δριμύτατα τη στάση του Ραχόι απέναντι στην Καταλωνία, χαρακτηρίζοντας «ντροπή για ένα κράτος που θέλει ν’ αποκαλείται δημοκρατικό» τις έρευνες που έγιναν στην έδρα περιοδικού στο Βαλς με την υποψία ότι τυπώνεται υλικό για το δημοψήφισμα, αλλά απαντώντας στις επικρίσεις κατά των σκεπτικιστών δημάρχων, ότι «είναι ουδέτεροι», ή «δειλοί», η Κολάου διατράνωσε πως δεν δέχεται «κανένα μάθημα, ιδιαίτερα από τους συντηρητικούς της Convergencia που ανακάλυψαν την ανυπακοή προ δύο ημερών ενώ προηγουμένως ψήφιζαν τους νόμους του ΡΡ (Λαϊκού Κόμματος του Ραχόι) που τους καταπίεζαν».
Πηγή: ΕFE, El Pais, El Mundo, El Publico, La Vanguardia, El Periodico
στο 