Ήταν βιασμός ή ατύχημα; Ο άγριος τραυματισμός του 22χρονου Τεό από το τηλεσκοπικό γκλοπ αστυνομικού, στην πρωκτική περιοχή με θλάση του σφιγκτήρα ήταν βιασμός όπως τον χαρακτήρισε η ανακρίτρια ή ατύχημα όπως υποστηρίζουν οι αστυνομικοί ;
Από νομικής απόψεως οι λέξεις έχουν μεγάλη σημασία, ο «βιασμός» θα μπορούσε να τιμωρηθεί με έως και 15 χρόνια, με πολύ λιγότερα το «ατύχημα».
Μια εβδομάδα μετά τον άγριο ξυλοδαρμό του Τεό στο προάστιο Ολνέ σου Μπουά, διέρρευσε χθες το πόρισμα των ερευνητών της Ανώτατης Αρχής της Αστυνομίας (IGPN) που έχει μεταβιβασθεί στην ανακρίτρια.
Σύμφωνα με το πόρισμα, αναγνωρίζεται « ο πραγματικά σοβαρός» τραυματισμός του Τεό, εκτιμάται όμως ότι «δεν ήταν εκ προθέσεως» και χαρακτηρίζεται «ατύχημα».
Η είδηση μεταδόθηκε σαν πυρίτιδα, στη γειτονιά του Τεό με συνέπεια νέους εμπρησμούς αυτοκινήτων, για πρώτη φορά μάλιστα κατά τη διάρκεια της μέρας.
Και αυτό αφού είχε επέλθει μια σχετική νηνεμία, μετά από το κάλεσμα του Τεό από το νοσοκομείο προς φίλους και συμπολίτες «να μην κάνουν πόλεμο», «να παραμείνουν ενωμένοι» και «να εμπιστευτούν τη δικαιοσύνη».
Είχαν προηγηθεί τρεις νύχτες με συγκρούσεις και επεισόδια, που θύμισαν τις ζοφερές νύχτες του 2005 στα βόρεια προάστια των Παρισίων. Εως τα σήμερα έχουν γίνει 35 συλλήψεις συνολικά, δύο καταδίκες σε 6 μήνες φυλακή, ύστερα από άμεση προσαγωγή, ενώ αναμένονται τουλάχιστον 4 δίκες ακόμα.
Συνειδητοποιώντας τον κίνδυνο αναζωπύρωσης των εντάσεων, ύστερα από το πόρισμα της αστυνομίας, ο δήμαρχος του Ολνέ σου Μπουά Μπρούνο Μπεσίζ έσπευσε να επαναλάβει χθες το απόγευμα τη έκκλησή του για ηρεμία, ζητώντας σεβασμό προς τον Τεό και την οικογένειά του και ψυχραιμία περιμένοντας την τελική απάντηση της δικαιοσύνης.
Το πόρισμα της αστυνομίας έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα, ο δικαστής μπορεί να το λάβει υπόψη του ή όχι, έχοντας ο ίδιος τον τελικό λόγο.
Προφανώς ο Δήμαρχος εισακούσθηκε και την περασμένη νύχτα τουλάχιστον δεν υπήρξαν επεισόδια.
«Bamboula » και «Ελεγχοι κατά φυσιογνωμία (faciès)»
Οι έλεγχοι ταυτοτήτων είναι συχνά η αφορμή σκληρών συγκρούσεων ανάμεσα στους νεαρούς των προαστίων με την αστυνομία, ιδιαίτερα όταν γίνονται «τυχαία» χωρίς να έχει προηγηθεί παράπτωμα. Το «τυχαίο» εξαρτάται από την εκτίμηση του αστυνομικού, που συνειδητά ή ασυνείδητα οδηγείται στο να ελέγχει μια συγκεκριμένη μερίδα πολιτών με βάση τη φυσιογνωμία.
Στη Γαλλία το ονομάζουν «κοντρόλ faciès»
«Οι νέοι, ‘Αραβες ή μαύροι, έχουν 20 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να υποστούν ένα έλεγχο ταυτότητας», επιβεβαίωσε στις 20 Ιανουαρίου έκθεση της ανεξάρτητης συνταγματικής Αρχής «Defenseur des droits» ( Υπερασπιστής των δικαιωμάτων).
Δυο μήνες νωρίτερα, στις 9 Νοεμβρίου, ο ‘Αρειος Πάγος καταδίκασε το γαλλικό κράτος για «βαριά αμέλεια» και για «διακρίσεις» σε τρεις προσφυγές ελέγχου ταυτότητας, που έγιναν με αφορμή και μόνο τη φυσιογνωμία των πολιτών.
« Όταν ήμουν νέος» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο 55χρονος Σαϊντ με αλγερινή καταγωγή, «οι αστυνομικοί σε χαιρετούσαν ευγενικά αγγίζοντας το πηλίκιό τους πριν σου ζητήσουν τα χαρτιά σου. Τώρα, εάν τυχόν αντισταθείς ζητώντας εξηγήσεις γιατί σε ελέγχουν, σε στριμώχνουν όπου βρουν και σε στολίζουν με τα συνήθη κοσμητικά επίθετα» .
« Μπαμπούλα» ( Bamboula), λέξη ιδιαίτερα υβριστική για τους έγχρωμους πολίτες, είναι η πιο συνηθισμένη ύβρις στο στόμα των αστυνομικών, χωρίς οι ίδιοι να φαίνεται ότι το συνειδητοποιούν. Προσκεκλημένος σε πολιτική εκπομπή στο «Κανάλι 5» χθες βράδυ, ο Λυκ Πουαγιάν εκπρόσωπος του αστυνομικού συνδικάτου SGP-FO δήλωσε χαρακτηριστικά : Το «Μπαμπούλα, ναι, ίσως δεν θα πρέπει να λέγεται…εξακολουθεί όμως να είναι σχετικά αποδεκτό».
Τα λόγια του προκάλεσαν αναστάτωση στα κοινωνικά μίντια και ο ίδιος χρειάσθηκε να αναγνωρίσει το λάθος του.
« Είμαστε μια κοινωνία ανισοτήτων»
«Περιφρόνηση, ταπείνωση και απόρριψη, είναι μια πραγματικότητα που ζούμε εδώ και χρόνια στις γειτονιές μας» εξηγεί ο Μοαμέτ Μεσνάχ, επικεφαλής της οργάνωσης «ACELEFEU » που γεννήθηκε την επομένη των επεισοδίων του 2005 και προορισμός της είναι να διευκολύνει το διάλογο ανάμεσα στους πολίτες των προαστίων με τα θεσμικά όργανα.
« Η απόρριψη και η έλλειψη σεβασμού, μας κάνει να νιώθουμε ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας όχι μόνο σε σχέση με την αστυνομία
αλλά και σε πολλούς άλλους τομείς, στην παιδεία, στην υγεία, στον πολιτισμό, στην ανεργία. Είναι μια διαπίστωση, μια πραγματικότητα που ζούμε εδώ και 30 χρόνια και έχει φθάσει στο απροχώρητο», τονίζει ο Μ. Μεσνάχ.
Παρ’ όλα αυτά πολλές κυβερνήσεις έχουν αφιερώσει σημαντικά κονδύλια για τα προάστια.
Η αναποτελεσματικότητα, κατά την άποψη του Μ. Μεσνάχ, οφείλεται στο ότι οι κάτοικοι «υπέστησαν» τα προγράμματα χωρίς να συμμετέχουν στη διαμόρφωσή και υλοποίησή τους.
«Όσο δεν βάζουμε στο επίκεντρο των δημόσιων πολιτικών, τον πολίτη και τον τόπο κατοικίας του (οικότοπο), θα συνεχίσουμε την κατασπατάληση χρημάτων χωρίς αποτέλεσμα» τόνισε.
Τα χρήματα που έχουν δαπανηθεί για τα λαϊκά προάστια δεν ξεπερνούν το 1% του προϋπολογισμού που είναι πολύ χαμηλό ποσό σε σχέση με τις κραυγαλέες ελλείψεις», επισημαίνει η Μαρι-Ελέν Μπακέ, πολεοδόμος και κοινωνιολόγος. «Δεν έχουν γίνει οι κατάλληλες υποδομές, όλα είναι δεύτερης κατηγορίας, ακόμα και οι αστυνομικοί είναι οι λιγότερο εκπαιδευμένοι. Εδώ και 20ετία δεν έχουμε δείξει το ενδιαφέρον που θα έπρεπε για τα λαϊκά προάστια γιατί, πολύ απλά, είμαστε μια χώρα ανισοτήτων και είναι σημαντικό να το πούμε, ότι αυτή είναι η κατάσταση της γαλλικής κοινωνίας (…) και είναι ακόμα πιο σημαντικό, όταν διεκδικούμε ότι είμαστε η χώρα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της ελευθερίας και της ισότητας. Ετσι γίνεται κατανοητό γιατί η σημερινή νεολαία διαμαρτύρεται ζητώντας ελευθερία και ισότητα. Διαμαρτύρονται στο όνομα των Αρχών της Δημοκρατίας » υπογράμμισε.