Στις εγκαταστάσεις της Παγκόσμιας Έκθεσης της Λισαβόνας του 1998 είναι κρεμασμένο ένα πανό με ένα απλό μήνυμα στα αγγλικά: «Εδώ δεν είναι το καινούργιο Σίλικον Βάλεϊ. Εδώ είναι Πορτογαλία.» Η κάπως ειρωνική ένδειξη απευθύνεται στους πάνω από 50.000 επισκέπτες από όλο τον κόσμο που αναμένονται εδώ το επόμενο τετραήμερο. Η Web Summit, η μεγαλύτερη διάσκεψη για τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνίας στην Ευρώπη, εγκατέλειψε τη γενέτειρά της, το Δουβλίνο, και ανοίγει για πρώτη φορά τις πύλες της στις όχθες του ποταμού Τάγου.
Οι Πορτογάλοι ζουν εδώ και εβδομάδες στον πυρετό αυτής της διάσκεψης, με ένθετα στις εφημερίδες, αναρίθμητα δελτία τύπου, τηλεοπτικές εκπομπές. Η χώρα ελπίζει να αναδείξει με τη Web Summit το πρόσωπό της, που γέμισε ρυτίδες τα χρόνια της δημοσιονομικής κρίσης και του χρέους. Η πορτογαλική οικονομία πάσχει εδώ και μια δεκαετία από στασιμότητα, το δημόσιο χρέος έχει φθάσει σε δυσθεώρητα ύψη και η ανεργία επιμένει στο 10,8%.
Η κρίση δίνει εναύσματα
Η κρίση όμως υπήρξε και καταλύτης, λέει ο καθηγητής Οικονομίας και πρώην υπ. Οικονομικών Λουίς Κάμπος ε Κούνια: «Οι φοιτητές δεν θέλουν άλλο να δουλέψουν σε μια τράπεζα, αλλά να υλοποιήσουν τις ιδέες τους και να ιδρύσουν μια επιχείρηση.» Έτσι μέσα στην κρίση δημιουργήθηκε στην Πορτογαλία ένα νέο επιχειρηματικό τοπίο και μάλιστα στον τομέα της τεχνολογίας της πληροφορικής. Νεοφυείς πορτογαλικές επιχειρήσεις, όπως η Uniplaces ή η Feedzai, έχουν κατακτήσει ήδη μια θέση διεθνώς.
Ο Πέδρο Πεσάνια μαζί με τέσσερις φίλους του από το Πόρτο στη βόρεια Πορτογαλία έχουν φτιάξει τη διαδικτυακή πλατφόρμα Air Courts, μέσω της οποίας ιδιώτες μπορούν να κλείσουν θέση σε αγώνες ποδοσφαίρου ή τένις. Η Air Courts είναι μια από τις 67 startup εταιρείες που επέλεξε η πορτογαλική κυβέρνηση για να παρουσιάσουν τις ιδέες τους στη Web Summit. Οι νεαροί επιχειρηματίες ελπίζουν να βρουν έτσι ξένους χρηματοδότες.
Σε αναζήτηση επενδυτών
Στη Λισαβόνα συμμετέχουν 1.300 επενδυτές που θα έρθουν σε επαφή με χιλιάδες εταιρείες. Υπολογίζεται ότι στις startup που παρουσιάστηκαν πέρυσι στο Δουβλίνο διατέθηκαν επενδύσεις ενός δις δολαρίων. Ο Πέδρο Πεσάνια έχει κλείσει κιόλας μια σειρά ραντεβού με επενδυτές. Πάντως δεν τρέφει υπερβολικές προσδοκίες: «Το ζήτημα για μας είναι κυρίως να βελτιώσουμε την παρουσία και το μάρκετινγκ μας. Στην Πορτογαλία έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι η Web Summit θα αλλάξει σε μια νύχτα την οικονομική μας κατάσταση. Αυτά είναι φυσικά ευσεβείς πόθοι.»
Η χρηματοδότηση παραμένει το αδύνατο σημείο της πορτογαλικής οικονομίας. Κυρίως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις διψούν για κεφάλαια. Οι επενδύσεις των επιχειρήσεων σε σύγκριση με το 2008 έχουν περιοριστεί κατά 27%. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο μόνο στην Ελλάδα τα πράγματα είναι χειρότερα.
Δυνατότητες και ελπίδες
Η σοσιαλιστική κυβέρνηση μειοψηφίας έχει ανακηρύξει την οικονομική στήριξη των startup σε πυλώνα της οικονομικής της πολιτικής. Σύμφωνα με το περιοδικό Expresso, ο προϋπολογισμός για τις νεαρές επιχειρήσεις θα αυξηθεί του χρόνου από τα 200 στα 400 εκατομμύρια ευρώ. Η κυβέρνηση χρειάζεται φυσικά επιτυχίες, καθώς η οικονομική της πολιτική δεν έχει φέρει μέχρι στιγμής αποτελέσματα. Η κατάργηση των μειώσεων σε μισθούς και συντάξεις δεν αναζωογόνησε την κατανάλωση τόσο, ώστε να διασφαλιστεί μια ανάπτυξη της τάξης του 2%.
Ο καθηγητής Κάμπος ε Κούνια πάντως πιστεύει ότι η χώρα του μπορεί να εξελιχθεί σε Καλιφόρνια της Ευρώπης: «Έχουμε το κλίμα, έχουμε τον ωκεανό, έχουμε καλά πανεπιστήμια και ειδικούς με ταλέντο, τώρα χρειαζόμαστε και λίγη τύχη. Σε τελική ανάλυση και το Σίλικον Βάλεϊ δημιουργήθηκε από ένα νομπελίστα που μάζεψε γύρω του μια σειρά ανθρώπους. Επειδή όμως ήταν αφόρητος αποφάσισαν κι αυτοί να δημιουργήσουν τις δικές τους εταιρείες.»
Πηγή: DW