Η κυβέρνηση Ομπάμα ανακοίνωσε χθες την ανάκληση ενός μέτρου που παρείχε αυτόματη άδεια παραμονής σε οποιονδήποτε σχεδόν Κουβανό έφθανε στις Ηνωμένες Πολιτείες, είτε έχει ταξιδιωτικά έγγραφα είτε όχι, θέτοντας τέλος σε μια παλιά εξαίρεση στον κανόνα της αμερικανικής μεταναστευτικής πολιτικής.
Το τέλος της πολιτικής γνωστής ώς “βρεγμένο πόδι, στεγνό πόδι”, η οποία επέτρεπε την παραμονή σε κάθε Κουβανό που πατούσε το πόδι του σε αμερικανικό έδαφος αλλά επέβαλλε την επιστροφή όσων Κουβανών περισυλλέγονταν στη θάλασσα, είναι άμεσα εφαρμόσιμη. Οι κουβανοί πολιτικοί αποζητούσαν την κατάργησή της εδώ και χρόνια.
Η αλλαγή προετοιμαζόταν εδώ και μήνες αλλά ανακοινώθηκε απότομα για να αποφευχθεί η έλευση χιλιάδων ανθρώπων ακόμα που θα προσπαθούσαν να φτάσουν στις ΗΠΑ μέσω των θαλάσσιων στενών μεταξύ της κομμουνιστικής νησιώτικης χώρα και της πολιτείας της Φλόριντα, πριν από οποιαδήποτε ημερομηνία λήξης που θα προαναγγέλλονταν.
Οι ΗΠΑ και η Κούβα διαπραγματεύονταν επί μήνες την αλλαγή, η οποία περιλαμβάνει τη συμφωνία της Κούβας να επιτρέψει σε όσους αποτρέψουν οι ΗΠΑ να επιστρέψουν στο νησί.
Με την ανάκληση αυτή η Αμερική έθεσε τέλος επίσης και σε ένα πρόγραμμα που επέτρεπε την είσοδο στη χώρα κουβανών ιατρών και παρεμφερών επαγγελματιών. Το πρόγραμμα δεν ήταν δημοφιλές στην Κούβα γιατί ενέπνεε τους γιατρούς να εγκαταλείψουν τη χώρα, μειώνοντας το εκπαιδευμένο προσωπικό.
Η ακτοφυλακή των ΗΠΑ περισυλλέγει κάθε χρόνο χιλιάδες Κουβανούς που προσπαθούν να διασχίσουν το θαλάσσιο πέρασμα των 145 χλμ, αλλά σε δεκάδες χιλιάδων που φτάνουν στις ΗΠΑ, ακόμα και μέσω Μεξικού, έχει επιτραπεί η παραμονή στη χώρα, την ίδια στιγμή που μετανάστες από άλλες χώρες έχουν περισυλλεγεί και απελαθεί στις χώρες τους.
Η μεταναστατευτική αυτή ιδιαιτερότητα εφαρμόστηκε το 1995 από την κυβέρνηση του Μπιλ Κλίντον, μετά από την έξοδο δεκάδων χιλιάδων Κουβανών που περισυλλέγονταν στη θάλασσα από την Ακτοφυλακή ενώ προσπαθούσαν να φτάσουν στη Φλόριντα.
“Με την αλλαγή αυτή θα συνεχίσουμε να καλωσορίζουμε τους Κουβανούς όπως καλωσορίζουμε μετανάστες από άλλες χώρες, με συνέπεια στους νόμους μας”, είπε ο Ομπάμα σε δήλωσή του.
Κυβερνητικοί στην Κούβα είπαν ότι η εξαίρεση αυτή είχε προωθήσει την παράνομη μετανάστευση, τη διακίνηση ανθρώπων και τα επικίνδυνα ταξίδια σε επικίνδυνα πλοιάρια.
Ο Μπεν Ρόουντς, αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας της κυβέρνησης Ομπάμα, δήλωσε ότι επειδή οι Κουβανοί περίμεναν την κατάργηση της πολιτικής αυτής από το 2014 που ξεκίνησε η ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, η κουβανική μετανάστευση παρουσίασε κατακόρυφη αύξηση. “Ο κόσμος ήθελε να μεταναστεύσει,” είπε τηλεφωνικά σε δημοσιογράφους ο Ρόουντς, τονίζοντας ότι περίπου 40.000 Κουβανοί έφτασαν στην Αμερική το 2015, και 54.000 το 2016.
Ο Τζε Τζόνσον, γενικός γραμματέας στο υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας, είπε τηλεφωνικά ότι η Κούβα θα δεχθεί υπηκόους της που θέλουν να επιστρέψουν, αρκεί να μην έχουν περάσει τέσσερα χρόνια μεταξύ της φυγής τους από την Κούβα και της αρχής της διαδικασίας απέλασης από τις ΗΠΑ.
“Χαιρετίζω αυτό το βήμα στη μεταρρύθμιση μιας παράλογης πολιτικής διακρίσεων που αποτελούσε κραυγαλέα αντίθεση από τη μεταχείρηση άξιων μεταναστών από άλλες χώρες”, δήλωσε ο δημοκρατικός γερουσιαστής Πάτρικ Λέιχι.
Συμφωνώντας, ο ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Τζεφ Φλέικ είπε ότι η κατάργηση της πολιτικής είναι “μια νίκη για τους φορολογούμενους, την ασφάλεια των συνόρων και τους συμμάχους μας στο Δυτικό Ημισφαίριο”.
Και οι δύο υποστηρίζουν τις κινήσεις του Ομπάμα προς μεγαλύτερη εμπορική ελευθερία και μετακινήσεις μεταξύ των δύο χωρών. Όμως ο δημοκρατικός γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ, ένθερμος αντίπαλος της κατάργησης της πολιτικής αυτής και γιός Κουβανών μεταναστών ο ίδιος, κατέκρινε την ανακοίνωση ως προδοσία των Κουβανών που διαφεύγουν από τις διώξεις.
Παρά την αλλαγή της πολιτικής, ωστόσο, ένα πρόγραμμα που επανενώνει κουβανικές οικογένειες δεν καταργείται.