Τα ισπανικά πορτοκάλια έχουν την τιμητική τους κάθε χειμώνα στη Γερμανία, κατέχοντας παραδοσιακά περίοπτη θέση στα ράφια των γερμανικών σούπερ μάρκετ. Από το Κίελο μέχρι το Μόναχο οι καταναλωτές δεν παραλείπουν να ρίξουν στο καθημερινό καλάθι με τα ψώνια πορτοκάλια πλούσια σε βιταμίνη C. Η τιμή τους φέτος είναι εξαιρετικά χαμηλή: ένα κιλό πορτοκάλια κοστίζει κατά κανόνα λιγότερο από ένα ευρώ.
Ωστόσο τον ίδιο ενθουσιασμό δεν δείχνουν και οι Ισπανοί καταναλωτές που ζουν στη Γερμανία, όπως ο Γκονζάλο Ούρθουλο που σπουδάζει Οικονομικά στο Βερολίνο. «Αυτά τα φθηνά πορτοκάλια δεν έχουν γεύση, δεν είναι ούτε γλυκά ούτε κάνουν για χυμό», λέει επικριτικά.
Ο 30χρονος ισπανός οικονομολόγος δεν είναι ένας τυχαίος καταναλωτής. Γνωρίζει από πρώτο χέρι την παραγωγή πορτοκαλιών. Κατάγεται από μια παραδοσιακή ισπανική οικογένεια αγροτών και μαζί με τον νεότερο αδερφό του Γκάμπριελ κληρονόμησε από το 2000 τους πορτοκαλεώνες του παππού του. «Τα περισσότερα πορτοκάλια που βρίσκει κανείς στη Γερμανία, και τα οποία προέρχονται ως επί το πλείστον από την περιοχή της Βαλένθια, ανθίζουν με τη βοήθεια ενός φυτοφαρμάκου, του αιθυλενίου, το οποίο όμως επηρεάζει την αναπτυξιακή διαδικασία», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ανησυχία για το μέλλον της παραγωγής πορτοκαλιών
Οι πορτοκαλεώνες της οικογένειας Ούρθουλο καλύπτουν μια έκταση 25 εκταρίων στην Μπετέρα, 25 χλμ. βορειοδυτικά της Βαλένθια. Στην περιοχή ευδοκιμούν γενικά τα εσπεριδοειδή. Εδώ βρίσκει κανείς εκτός από πορτοκάλια, μανταρίνια, γκρέιπ φρουτ και λεμόνια. Όπως επισημαίνει ο ίδιος, η καλλιέργεια πορτοκαλιών είναι δύσκολη, ενώ υπό κανονικές συνθήκες και χωρίς τη χρήση φυτοφαρμάκων εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από την ηλιοφάνεια. Για το λόγο αυτό δεν αναπτύσσονται όλες οι πορτοκαλιές της οικογένειας με την ίδια ταχύτητα κάθε χρόνο. Απαιτείται χρόνος και κόπος. Ωστόσο δεν συμβαίνει το ίδιο και με τις καλλιέργειες γειτονικών, ανταγωνιστικών καλλιεργήσιμων εκτάσεων. «Πολλοί αποζητούν απλώς την ποσότητα και όχι την ποιότητα της παραγωγής», σημειώνει ο Γκονζάλο.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ένας άλλος ισπανός καλλιεργητής πορτοκαλιών της περιοχής αναφέρει με καταγγελτικό τόνο: «Πληρωνόμαστε με μόλις 13 έως 16 σεντ ανά κιλό, αυτή η τιμή δεν φτάνει για τίποτα». Πράγματι εδώ και χρόνια οι τιμές των πορτοκαλιών πέφτουν συνεχώς. Από την τάση αυτή επωφελούνται κυρίως οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Μάλιστα η Αγροτική Ένωση «Unio de Llauradors» σε ανακοίνωσή της πριν από λίγες μέρες σημειώνει ότι η φετινή τιμή πώλησης των ισπανικών πορτοκαλιών έχει σημειώσει πτώση έως και 30%. Όπως επισημαίνουν οι Ισπανοί αγρότες, η παρατεταμένη ξηρασία που χτύπησε φέτος τις καλλιέργειες εκτίναξε το κόστος παραγωγής στα ύψη, ενώ οι απώλειες για τους παραγωγούς πορτοκαλιών αγγίζουν ήδη τα 14 εκατομ. ευρώ. Η ίδια Ένωση κάνει λόγο για μια «καταστροφική σεζόν». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ακόμη και στην «μητέρα» των εσπεριδοειδών, τη Βαλένθια, να πωλούνται φέτος πορτοκάλια από τη Ν. Αφρική ή το Μαρόκο. Οι Ισπανοί αγρότες εναντιώνονται ήδη σε αυτές τις πρακτικές.
Αναζητώντας εναλλακτικές οδούς
Τα αρνητικά δεδομένα για τους παραγωγούς πορτοκαλιών αναγκάζουν πλέον πολλούς να σταματήσουν την παραγωγή, εγκαταλείποντας τους παραδοσιακούς πορτοκαλεώνες. Σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία μέσα στο 2015 οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις με πορτοκάλια μειώθηκαν κατά 8%. Πιο συγκεκριμένα οι απώλειες καλλιεργειών καλύπτουν μια αχανή έκταση σχεδόν 2.300 γηπέδων ποδοσφαίρου. Οι παραγωγοί διαδηλώνουν συνεχώς. Οι ηχηρές διαμαρτυρίες τους έφτασαν πρόσφατα μέχρι και τις κυβερνητικές θύρες της Μαδρίτης, με την Εl Pais να κάνει λόγο ακόμη και για την «επανάσταση των πορτοκαλιών». Σημειωτέον ότι στα οικονομικά προβλήματα των παραγωγών πορτοκαλιών της Ισπανίας προστίθενται και εξωγενείς παράγοντες που δυσχεραίνουν την κακή κατάσταση των παραγωγών. Σε αυτούς συγκαταλέγεται η διάβρωση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων εξαιτίας περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως η κλιματική αλλαγή αλλά και εξαιτίας της αύξησης των πυρκαγιών σε κοντινές δασικές εκτάσεις.
Πώς αντιμετωπίζουν όμως όλα αυτά τα δεδομένα οι νέοι κυρίως παραγωγοί; Για να αντεπεξέλθουν, τουλάχιστον οικονομικά, νέοι παραγωγοί όπως οι αδερφοί Ούρθουλο επενδύουν σε νέες μεθόδους προώθησης των πορτοκαλιών τους, όπως μέσω του λεγόμενου «crowdfarming» στο διαδίκτυο. Μέσω μια πρωτότυπης διαδικτυακής πλατφόρμας αναζητούν διεθνείς χορηγούς από τουλάχιστον 15 χώρες, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να χρηματοδοτήσουν μέσω δωρεών την όλη παραγωγική διαδικασία, από το φύτεμα ενός νέου δέντρου μέχρι την παραγωγή καρπών. Το αντάλλαγμα δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από ένα μερίδιο στην ετήσια συγκομιδή πορτοκαλιών.
Πηγή: DW
στο 