Βάσει των αποτελεσμάτων των εκλογών στη Γερμανία, η Ευρώπη φαίνεται να μπαίνει σε μια νέα πολιτική τροχιά, με τον Φρίντριχ Μερτς να ετοιμάζεται να αναλάβει την καγκελαρία και να επαναπροσδιορίσει τη θέση της χώρας στη διεθνή σκηνή.
Το αποτέλεσμα των εκλογών της Κυριακής έφερε τον συντηρητικό συνασπισμό CDU/CSU στην πρώτη θέση με 28,5%, σηματοδοτώντας το τέλος της τρικομματικής κυβέρνησης του Όλαφ Σολτς, η οποία δεν κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών.
Παράλληλα, η AfD είχε τη στήριξη μεγάλων προσωπικοτήτων από τις ΗΠΑ, όπως ο Έλον Μασκ, επικεφαλής του Τμήματος Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας (DOGE), ο οποίος έχει εκφράσει ανοικτά την υποστήριξή του στο κόμμα.
Ο Μερτς, ο οποίος δεν έχει προηγούμενη εμπειρία σε κυβερνητική θέση, ετοιμάζεται να αναλάβει την καγκελαρία σε μια περίοδο όπου η γερμανική οικονομία δοκιμάζεται, η κοινωνία είναι βαθιά διχασμένη για το μεταναστευτικό και η χώρα βρίσκεται εγκλωβισμένη μεταξύ μιας επιθετικής Ρωσίας και Κίνας και μιας ολοένα και πιο απρόβλεπτης Αμερικής.
Στις πρώτες του δηλώσεις μετά τη νίκη του, ο Μερτς στράφηκε ευθέως εναντίον των ΗΠΑ, ασκώντας κριτική για τη στάση της Ουάσινγκτον κατά την προεκλογική περίοδο.
«Τα σχόλια που ήρθαν από την Ουάσινγκτον ήταν τελικά εξωφρενικά», δήλωσε, συγκρίνοντάς τα μάλιστα με τις εχθρικές παρεμβάσεις της Ρωσίας.
«Βρισκόμαστε υπό τεράστια πίεση και από τις δύο πλευρές, και η απόλυτη προτεραιότητά μου τώρα είναι να επιτύχω ενότητα στην Ευρώπη. Είναι εφικτό να δημιουργηθεί ενότητα στην Ευρώπη», υπογράμμισε.
Παρά την κριτική του προς τις ΗΠΑ, η νίκη του χαιρετίστηκε από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος σημείωσε: «Όπως και στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο γερμανικός λαός κουράστηκε από την πολιτική χωρίς κοινή λογική, ειδικά στον τομέα της ενέργειας και της μετανάστευσης, που επικρατούσε για τόσα χρόνια».
Ο Μερτς σχολίασε επίσης πως η κυβέρνηση Τραμπ έχει αποδείξει ότι είναι «σε μεγάλο βαθμό αδιάφορη για την τύχη της Ευρώπης».
«Η απόλυτη προτεραιότητά μου θα είναι να ενισχύσω την Ευρώπη όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ώστε να μπορέσουμε να πετύχουμε πραγματική ανεξαρτησία από τις ΗΠΑ, βήμα-βήμα», τόνισε.
Μάλιστα, δεν δίστασε να αμφισβητήσει το μέλλον του ΝΑΤΟ όπως το γνωρίζουμε σήμερα, διερωτώμενος αν στην επόμενη σύνοδο της Συμμαχίας «θα εξακολουθήσουμε να βλέπουμε το ΝΑΤΟ με τη σημερινή του μορφή».
Σχηματισμός κυβέρνησης
Η Γερμανία τώρα εισέρχεται σε μια περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας, καθώς ο Φρίντριχ Μερτς ξεκινά τις διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης χωρίς ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί.
Παρά το γεγονός ότι η «Χριστιανική Ένωση» (CDU/CSU) αναδείχθηκε ως η μεγαλύτερη κοινοβουλευτική δύναμη, το εκλογικό της αποτέλεσμα ήταν το δεύτερο χειρότερο στην μεταπολεμική ιστορία της.
Η σύνθεση της επόμενης κυβέρνησης παραμένει ρευστή, καθώς δεν είναι σαφές εάν ο Μερτς θα χρειαστεί έναν ή δύο εταίρους για να εξασφαλίσει πλειοψηφία, ενώ το μέλλον των μικρότερων κομμάτων ενδέχεται να περιπλέξει τους αριθμητικούς συσχετισμούς στο κοινοβούλιο.
Η πιθανότητα μιας νέας τρικομματικής κυβέρνησης θα μπορούσε να καταστήσει την πολιτική διαδικασία «δυσκίνητη», σημειώνει το Reuters.
Οι «Σοσιαλδημοκράτες» του Όλαφ Σολτς (SPD) υπέστησαν βαριά ήττα, σημειώνοντας το χειρότερο ποσοστό τους από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με 16,5% των ψήφων, ενώ ο Σολτς παραδέχθηκε ότι το αποτέλεσμα ήταν «πικρό».
Οι «Πράσινοι» συγκέντρωσαν 11,6%, ενώ το αριστερό κόμμα «Die Linke» σημείωσε εντυπωσιακή άνοδο φτάνοντας στο 8,8%, ενισχυμένο κυρίως από τους νεότερους ψηφοφόρους.
Οι φιλελεύθεροι «Ελεύθεροι Δημοκράτες» (FDP) και το νεοσύστατο κόμμα της Σάρα Βάγκενκνεχτ, BSW, βρίσκονται οριακά γύρω από το όριο του 5% για την είσοδο στο κοινοβούλιο.
Η συμμετοχή των ψηφοφόρων έφτασε το 83%, το υψηλότερο ποσοστό από την επανένωση της χώρας το 1990, σύμφωνα με τα exit polls. Οι άνδρες ψηφοφόροι έτειναν περισσότερο προς τα δεξιά, ενώ οι γυναίκες στήριξαν ισχυρότερα τα αριστερά κόμματα.
Όποιο κόμμα έχει την πλειοψηφία των εδρών στην Bundestag μπορεί να κυβερνήσει, όμως το κρίσιμο ερώτημα είναι ποια κόμματα θα σχηματίσουν κυβερνητική συμμαχία.
Το πιθανότερο είναι ένας συνασπισμός υπό την ηγεσία των CDU/CSU, επειδή το κόμμα της «Χριστιανικής Ένωσης» έλαβε τις περισσότερες ψήφους. Ωστόσο κανείς, μέχρι στιγμής, δεν θέλει να συνεργαστεί με την AfD, πράγμα που σημαίνει ότι το δεύτερο ισχυρότερο κόμμα δεν θα παίξει κανένα ρόλο στον σχηματισμό κυβέρνησης.
Δεδομένου ότι η Bundestag έχει σήμερα έναν σταθερό αριθμό 630 εδρών μετά την εκλογική μεταρρύθμιση του 2023, ένα κόμμα θα χρειαστεί τουλάχιστον 316 έδρες για να επιτύχει πλειοψηφία και να σχηματίσει κυβέρνηση χωρίς εταίρους.
Οι κορυφαίες προκλήσεις για την επόμενη κυβέρνηση της Γερμανίας
Σύμφωνα με το AFP, ο συντηρητικός νικητής Φρίντριχ Μερτς του CDU/CSU, ο οποίος πρέπει να σχηματίσει μια κυβέρνηση συνασπισμού τις επόμενες εβδομάδες, έχει μια μακρά λίστα υποχρεώσεων για να εκπληρώσει την υπόσχεσή του για την οικοδόμηση μιας «Γερμανίας για την οποία μπορούμε να είμαστε ξανά περήφανοι», όπως έλεγε.
Το μεταναστευτικό
Ύστερα από μια εκλογική διαδικασία που έφερε για την ακροδεξιά «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) ένα ποσοστό ρεκόρ, ο Μερτς έχει δεσμευτεί για περιορισμό των παράτυπων μεταναστών από την πρώτη μέρα, ελπίζοντας να κερδίσει ξανά τους ψηφοφόρους που παρασύρονται από το κόμμα κατά της μετανάστευσης.
Ο Μερτς έχει υποσχεθεί ότι η Γερμανία θα ανακτήσει την παγκόσμια θέση της, όμως, όπως δήλωσε, η πρώτη του δουλειά θα είναι να κλείσει τα σύνορα της χώρας σε μετανάστες χωρίς έγγραφα.
Μια σειρά από θανατηφόρες τρομοκρατικές επιθέσεις έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη και την αίσθηση ασφάλειας των πολιτών. Ο Μερτς έχει υποσχεθεί ότι οι δυνάμεις του νόμου και τάξης θα επιδεικνύουν «μηδενική ανοχή» και δεσμεύτηκε ότι οι αιτούντες άσυλο που απορρίπτεται η αίτησή τους θα κρατούνται μέχρι την απέλασή τους.
Για ορισμένα από τα σχέδιά του μπορεί να χρειαστούν μακροχρόνιες συνομιλίες ώστε να σχηματιστεί κυβέρνηση συνασπισμού που θα μπορούσε να περιλαμβάνει τους «Σοσιαλδημοκράτες» και τους »Πράσινους», όμως όλα τα κόμματα υποστηρίζουν αυστηρότερους κανόνες.
Ωστόσο, θα πρέπει να γίνουν πιο ριζικές αλλαγές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εάν ο επόμενος Καγκελάριος επιθυμεί πιο θεμελιώδεις αλλαγές στο μεταναστευτικό καθεστώς που ισχύει στην ΕΕ.
Ανόρθωση της οικονομίας
Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου συρρικνώνεται, έχοντας καταγράψει τη δεύτερη συνεχόμενη χρονιά της σε ύφεση και με αμφίβολες προοπτικές.
Η Κίνα μετατρέπεται από μια μεγάλη αγορά σε βασικό ανταγωνιστή, τη στιγμή που οι μεγάλες γερμανικές επιχειρήσεις έχουν να παλέψουν επιπλέον με υψηλές τιμές ενέργειας και μεγάλες ελλείψεις εργατικού δυναμικού.
Οι περισσότεροι υποψήφιοι στις εκλογές συμφωνούν ότι η κορυφαία οικονομία της Ευρώπης πρέπει αναδιαρθρώσει τις υποδομές της, επιταχύνοντας την ψηφιοποίηση διαφόρων υπηρεσιών και να μειώνοντας τη γραφειοκρατία.
Τα κόμματα έκαναν ανταγωνιστικές προτάσεις ώστε η χώρα να προσελκύσει επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και να επαναδραστηριοποιήσει τον κατασκευαστικό της τομέα.
Υπάρχουν όμως μεγάλα εμπόδια, συμπεριλαμβανομένων των απειλών εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ.
Οι δύσκολες σχέσεις με τις ΗΠΑ
Από τότε που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, ο Ντόναλντ Τραμπ ταλαιπωρεί τους συμμάχους με απειλές και εκτελεστικές εντολές που έχουν πυροδοτήσει φόβους για ότι τα χειρότερα έπονται.
Η προσέγγισή του με την εδώ και καιρό απομονωμένη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία έχει πυροδοτήσει ανησυχίες για το μέλλον της Βορειοατλαντικής συμμαχίας, σύμφωνα με το AFP.
Η Γερμανία μάλιστα ίσως έχει συγκλονιστεί ακόμη περισσότερο, καθώς έχει χτίσει τη μεταπολεμική της ευημερία κάτω από την ομπρέλα ασφαλείας των ΗΠΑ – θεωρούσε από καιρό την Ουάσιγκτον ως βασικό της σύμμαχο.
Ωστόσο, ο Τραμπ έχει επικρίνει τη Γερμανία για το εμπορικό της πλεόνασμα, τις αμυντικές δαπάνες και για πολιτιστικά ζητήματα, ενώ Έλον Μασκ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας υποστήριξε σθεναρά το ακροδεξιό AfD.
Ο Μερτς από την πλευρά του έχει υποστηρίξει ότι το Βερολίνο πρέπει να είναι μια «ισχυρή φωνή» σε μια ενωμένη Ευρώπη, ώστε η ΕΕ να μπορεί να αντιμετωπίσει με σιγουριά τον Τραμπ.
Ουκρανία και άμυνα
Στον πόλεμο της Ουκρανίας, που κλείνει πλέον τα τρία χρόνια, η Γερμανία ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος υποστηρικτής του Κιέβου ενάντια στη Ρωσία, πίσω μόνο από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ωστόσο, ο Τραμπ ανέτρεψε τη στάση των ΗΠΑ με το εντυπωσιακό άνοιγμα προς τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και χαρακτηρίζοντας τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι «δικτάτορα».
Ιδιαίτερα δύσκολη για τους Γερμανούς είναι η πιθανότητα να χρειαστεί να επωμιστούν το βάρος της διατήρησης της ειρήνης στην Ουκρανία μετά από οποιαδήποτε πιθανή κατάπαυση του πυρός.
Ο απερχόμενος καγκελάριος Όλαφ Σολτς και ο Μερτς δεν θέλησαν σε καμία περίπτωση να μπουν σε συζητήσεις για την αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία, όμως μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να καταστεί αναπόφευκτη.
Μετά από χρόνια ελλιπούς χρηματοδότησης, οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας βρίσκονται σε απελπιστική κατάσταση και τα κύρια κόμματα συμφωνούν ότι ακόμη και μια σημαντική αύξηση των δαπανών θα αργήσει να κάνει το γερμανικό στρατό πλήρως ανταγωνιστικό.
Ο Τραμπ ζήτησε από τους ευρωπαίους συμμάχους του ΝΑΤΟ ότι θα πρέπει να ξοδέψουν το 5% του ΑΕΠ τους για την κοινή άμυνα, με το ποσοστό αυτό να είναι μάλλον υπερβολικό για τους πολιτικούς στο Βερολίνο, αν και παρέμειναν ασαφείς σχετικά με τα νούμερα που θα είναι αρκετά.
Τα ποσά ενδέχεται να υπερβαίνουν τα αυστηρά όρια χρέους που έχει θέσει η Γερμανία, οπότε τα κόμματα θα πρέπει να συμφωνήσουν να τα παρακάμψουν κατά κάποιο τρόπο, ένα βήμα που θα ήταν αδιανόητο να συλλάβει κανείς μέχρι και πολύ πρόσφατα.
Διαδήλωση κατά της Άλις Βάιντελ
Το Σάββατο, στη μικρή πόλη του Einsiedeln της Ελβετίας, περίπου 250 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν και διαδήλωσαν κατά της Άλις Βάιντελ, επικεφαλής του ακροδεξιού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), η οποία διατηρεί κατοικία στην περιοχή.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση των Αρχών, πραγματοποιήθηκαν πέντε συλλήψεις. Η αστυνομία έκανε λόγο για «εκατοντάδες» διαδηλωτές που έφτασαν στο Einsiedeln, όπου η 46χρονη Βάιντελ, πρώτη υποψήφια καγκελάριος του AfD, έχει σπίτι με τη σύντροφό της, μια σκηνοθέτιδα με καταγωγή από τη Σρι Λάνκα.
Η Βάιντελ διατηρεί και δεύτερη κατοικία στη Γερμανία.
Οι διαδηλωτές, κρατώντας πανό με συνθήματα όπως «1933 ποτέ ξανά» -αναφορά στο έτος ανόδου του Αδόλφου Χίτλερ στην εξουσία- και φωνάζοντας «Έξω οι ναζί», πραγματοποίησαν πορεία στους δρόμους της πόλης, εκφράζοντας την αντίθεσή τους στη σκληρή μεταναστευτική πολιτική και τις υπόλοιπες ακροδεξιές θέσεις της AfD.
Παρότι η συγκέντρωση ήταν μικρή, διεξήχθη υπό ισχυρή αστυνομική παρουσία, με δυνάμεις από διάφορα καντόνια να βρίσκονται επιτόπου, καθώς είχε προαναγγελθεί και μια μη εγκεκριμένη «αντιδιαδήλωση».
Η πορεία των διαδηλωτών διέσχισε το χωριό του Einsiedeln, δεχόμενη αποδοκιμασίες, ειρωνικά σχόλια και ύβρεις από δεκάδες παρευρισκόμενους σχεδόν σε όλη τη διαδρομή. Ορισμένοι από τους αντιδιαδηλωτές κρατούσαν ελβετικές σημαίες, άλλοι αφίσες της AfD, ενώ ακούγονταν συνθήματα όπως «Άλις, μείνε μαζί μας», όπως αναφέρουν τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Η αστυνομία συνόδευσε τους διαδηλωτές κατά μήκος της πορείας τους, ενώ η διαμαρτυρία τους διήρκεσε περίπου 30 λεπτά. Σύμφωνα με ανακοίνωση της αστυνομίας του καντονιού Σβιτς, περίπου χίλια άτομα παρακολούθησαν την διαδήλωση από κοντά.
Κατά τη διάρκεια της κινητοποίησης υπήρξαν αρκετές αντιπαραθέσεις με τους αντιδιαδηλωτές, πριν απομακρυνθούν άμεσα από την αστυνομία.
Όπως ανέφερε η αστυνομία του καντονιού Σβιτς, η ατμόσφαιρα ήταν τεταμένη, με προκλήσεις και μικροσυμπλοκές. Ωστόσο, οι αρχές κατάφεραν να αποτρέψουν σοβαρά επεισόδια, ενώ μέχρι το βράδυ του Σαββάτου δεν είχαν αναφερθεί τραυματισμοί ή ζημιές σε περιουσίες.
Σύμφωνα με την αστυνομία, «πέντε άτομα που έφεραν απαγορευμένα αντικείμενα ή δεν υπάκουσαν στις εντολές των αρχών συνελήφθησαν».
Η διαμονή της Βάιντελ στην Ελβετία έχει εγείρει ερωτήματα σχετικά με την οικονομική της κατάσταση, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Ωστόσο, νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η ίδια δήλωσε ότι «πληρώνει όλους τους φόρους της στη Γερμανία».
στο 