Η κυβέρνηση Τραμπ έστειλε στην Κίνα ένα τελεσίγραφο για την εμπορική πολιτική. Αυτό είναι στην πραγματικότητα το αμερικάνικο «προσχέδιο συμφωνίας-πλαισίου» για τις εμπορικές συνομιλίες με Κινέζους αξιωματούχους στο Πεκίνο την περασμένη εβδομάδα.
Η πλευρά των ΗΠΑ απαιτεί τις παρακάτω «συγκεκριμένες και επαληθεύσιμες ενέργειες».
Η Κίνα θα μειώσει το εμπορικό έλλειμμα με τις ΗΠΑ κατά 100 δισ. δολάρια τους επόμενους δώδεκα μήνες, ξεκινώντας από την 1η Ιουνίου το 2018 και κατά 100 ακόμα δισ. το δωδεκάμηνο μετά την 1η Ιουνίου του 2019.
Η Κίνα θα πρέπει επίσης να εξαλείψει όλες τις «επιδοτήσεις που διαστρεβλώνουν την αγορά» ενισχύοντας την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα. Θα προστατεύσει την πνευματική ιδιοκτησία και θα πάψει να απαιτεί από τους ξένους επενδυτές να σχηματίζουν κοινοπραξίες με τοπικές εταιρείες για την μεταφορά τεχνολογίας.
«Επιπλέον, η Κίνα συμφωνεί να… χαλαρώσει την στόχευση αμερικάνικης τεχνολογίας και πνευματικής ιδιοκτησίας μέσω κυβερνοεπιθέσεων, οικονομικής κατασκοπείας, παραχάραξης και πειρατείας. Η Κίνα συμφωνεί επίσης να συμμορφώνεται με τους αμερικάνικους νόμους για έλεγχο των εξαγωγών».
Η Κίνα θα αποσύρει επίσης τα αιτήματα για διαβουλεύσεις στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου σχετικά με επιβολή δασμών για θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας. «Επιπρόσθετα, η Κίνα δεν θα προχωρήσει σε αντίποινα για δράσεις που έλαβαν ή θα λάβουν οι ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων και των όποιων νέων περιορισμών…. Η Κίνα θα εγκαταλείψει άμεσα όλες τα ανταποδοτικές ενέργειες στις οποίες σκοπεύει τώρα να προβεί».
Η Κίνα «δεν θα αντιταχθεί, αμφισβητήσει ή επιβάλλει αντίποινα στην επιβολή περιορισμών από τις ΗΠΑ στις κινεζικές επενδύσεις σε ευαίσθητους τεχνολογικούς τομείς ή σε τομείς που είναι κρίσιμοι για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ».
Αλλά «οι Αμερικανοί επενδυτές στην Κίνα πρέπει να αποκτήσουν δίκαιη, αποτελεσματική και αμερόληπτη αντιμετώπιση και πρόσβαση στις αγορές, συμπεριλαμβανομένης και της απόσυρσης των περιορισμών στις επενδύσεις και στην απόκτηση ιδιοκτησίας από ξένους».
Ως την 1η Ιουλίου 2020, η Κίνα θα έχει μειώσει τους δασμούς «σε μη κύριους τομείς σε επίπεδα που δεν είναι υψηλότερα» από τους αντίστοιχους δασμούς των ΗΠΑ. Θα ανοίξει επίσης την πρόσβαση στις υπηρεσίες και σε αγροτικά προϊόντα.
Η πορεία εφαρμογής της συμφωνίας θα εξετάζεται σε τριμηνιαία βάση. Αν οι ΗΠΑ καταλήξουν πως η Κίνα δεν έχει συμμορφωθεί, μπορεί να επιβάλλουν δασμούς ή περιορισμούς στις εισαγωγές. Η Κίνα «δεν θα αντιταχθεί, αμφισβητήσει ή λάβει οποιαδήποτε δράση ενάντια» σε αυτά τα αμερικάνικα μέτρα. Η Κίνα θα αποσύρει επίσης την ένσταση της στον Π.Ο.Ε. σχετικά με την μη αντιμετώπιση της ως οικονομία της αγοράς.
Τι μπορεί να πει κανείς για τις απαιτήσεις αυτές;
Η έκκληση για μια μείωση των διμερών ελλειμμάτων κατά 200 δισ. δολάρια (από 100 δισ. δολάρια προηγουμένως) είναι γελοία. Απαιτεί να αναλάβει τον έλεγχο της οικονομίας το κινεζικό κράτος, ακριβώς αυτό που κατά τα άλλα απαιτούν οι ΗΠΑ να μην κάνει.
Αποτελεί μια παραβίαση των αρχών της αμεροληψίας, του πολυμερισμού και της συμμόρφωσης προς τους κανόνες της αγοράς που στηρίζουν το εμπορικό σύστημα που δημιούργησαν οι ΗΠΑ. Είναι επονείδιστη. Αγνοεί την πολύ μεγάλη πιθανότητα πως με τον τρόπο αυτό δεν θα μειωθεί το συνολικό έλλειμμα των ΗΠΑ, ειδικά αν ληφθεί υπόψη η δημοσιονομική ανευθυνότητα των ΗΠΑ. Αγνοεί τις αναπόφευκτες δυσμενείς συνέπειες σε τρίτες χώρες.
Η απαίτηση να έχει η Κίνα σχεδόν ακριβώς τους ίδιους δασμούς με τις ΗΠΑ είναι σχεδόν το ίδιο γελοία. Δεν υπάρχουν οικονομικά επιχειρήματα για μια τέτοια πολιτική. Θα ήταν πολύ πιο εύλογη μια απαίτηση για μια κίνηση προς το ίδιο μέσο επίπεδο δασμών με τις ΗΠΑ ή την Ε.Ε.
Θα έπρεπε όντως να γίνει μια σοβαρή συζήτηση για τους όρους με τους οποίους μπορούν να γίνουν ξένες επενδύσεις στην Κίνα και κινεζικές επενδύσεις στις ΗΠΑ. Μια ανάλογη συζήτηση πρέπει να γίνει και για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας και την κυβερνο-κατασκοπεία. Αλλά η Κίνα δεν θα μπορούσε ποτέ να αποδεχτεί την ιδέα ότι οι ΗΠΑ μπορούν να την εμποδίσουν από το να αναβαθμίσει την τεχνολογία της.
H ιδέα ότι οι ΗΠΑ μπορούν να επιμείνουν σε μια απεριόριστη πρόσβαση για επενδύσεις στην Κίνα διατηρώντας παράλληλα το δικαίωμα να περιορίζουν τις κινεζικές επενδύσεις ανάλογα με τις διαθέσεις τους, είναι εξίσου απαράδεκτη.
Τέλος, η ιδέα πως οι ΗΠΑ θα είναι ο δικαστής, ο ένορκος και ο εκτελεστής, ενώ η Κίνα θα στερηθεί όλων των δικαιωμάτων της να απαντήσει ή να διεκδικήσει αποζημίωση στον Π.Ο.Ε., είναι τρελή. Κανένα ισχυρό κράτος δεν θα δεχόταν τέτοια ταπείνωση. Για την Κίνα, θα ήταν μια σύγχρονη εκδοχή των «άνισων συνθηκών» του 19ου αιώνα.
Οι Αμερικανοί δείχνουν βέβαιοι πως μπορούν να αναγκάσουν τους Κινέζους να αποδεχθούν όρους, όσο ηλίθιοι και ταπεινωτικοί και αν είναι. Η Κίνα θα δεχόταν πράγματι μεγαλύτερο πλήγμα από έναν εμπορικό πόλεμο από ότι οι ΗΠΑ. Ο λόγος είναι πως οι εξαγωγές της στις ΗΠΑ είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές των ΗΠΑ στην Κίνα.
Μια πρόσφατη ανάλυση από το Ινστιτούτο Χούβερ υποστηρίζει ότι η ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίαςμπορεί να μειωθεί κατά 0,3% από έναν πόλεμο δασμών. Το κόστος είναι πολύ μεγαλύτερο από ότι για τις ΗΠΑ, αλλά θα είναι ανεκτό για οποιαδήποτε οικονομία με τον δυναμισμό της Κίνας. Για τους ηγέτες της Κίνας, το κόστος μιας άτακτης υποχώρησης θα ήταν πολύ υψηλότερο.
Οι ΗΠΑ ακολουθούν μια λανθασμένη στρατηγική, πολιτικά και οικονομίκα, όχι μόνο γιατί επιδιώκουν να ταπεινώσουν την Κίνα, αλλά γιατί ξεκινούν ταυτόχρονα και έναν εμπορικό πόλεμο κατά δυνητικών συμμάχων τους. Το καλύτερο μονοπάτι για όλους θα ήταν να γίνουν οι συζητήσεις πολυμερείς, αντί για αυστηρά διμερείς.
Η Κίνα θα έπρεπε να αναγνωρίσει πως αν και από μερικές απόψεις παραμένει μια αναπτυσσόμενη χώρα, είναι ταυτόχρονα και μια υπερδύναμη. Θα έπρεπε να ενστερνιστεί αρχές για ένα πιο ανοιχτό και ελεύθερο εμπόριο. Μια επανεκκίνηση της βαλτωμένης πολυμερούς εμπορικής διαπραγμάτευσης, η οποία θα επικεντρώνεται στο άνοιγμα της κινεζικής οικονομίας, θα μπορούσε να είναι προς όφελος όλων. Η Κίνα πρέπει να αναλάβει την πρωτοβουλία. Οι Ευρωπαίοι και οι Ιάπωνες θα έπρεπε να στηρίξουν την ιδέα.
Οι Αμερικανοί που κατανοούν καλύτερα από την κυβέρνηση τους ποιο είναι το εθνικό συμφέρον, πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως οι ΗΠΑ θα βρεθούν απομονωμένες αν επιδιώξουν τη σύγκρουση.
Αυτό συμβαίνει όταν ένας ηγέτης συμπεριφέρεται σαν ένας εγωκεντρικός νταής.
Πηγή πληροφοριών: Financial Times, Euro2day.gr