Στον Ρίτσαρντ Νίξον πήρε πέντε μήνες να απολύσει τον άνθρωπο που έκανε έρευνα για εκείνον. Στον Ντόναλντ Τραμπ πήρε λιγότερο από τέσσερις. Η διαφορά είναι πως ο κ. Νίξον έκανε ελάχιστα για να κρύψει το κίνητρό του -να σώσει την προεδρία του.
Ο κ. Τραμπ, από την άλλη, λέει ότι απέλυσε τον Τζέιμς Κόμι επειδή δεν διαχειρίστηκε σωστά την περσινή έρευνα στην ηλεκτρονική αλληλογραφία της Χίλαρι Κλίντον. Ακόμη και με τα standards του κ. Τραμπ, αυτό το επιχείρημα ποντάρει σε υπερβολικά μεγάλη ευπιστία. Ο κ. Τραμπ ζητά από το αμερικανικό κοινό να πιστέψει ότι «έπαυσε και απομάκρυνε» τον διευθυντή του FBI επειδή φέρθηκε άδικα στην κ. Κλίντον. Δηλαδή στην ίδια αντίπαλο που, σύμφωνα με τον κ. Τραμπ, πρέπει να φυλακιστεί επειδή δεν διαχειρίστηκε σωστά την αλληλογραφία της. Εδώ, απ’ ό,τι φαίνεται, η κ. Κλίντον είναι το θύμα μιας αντιεπαγγελματικής έρευνας και ο κ. Τραμπ βάζει τα πράγματα στη θέση τους.
Η απόλυση του κ. Κόμι φαινομενικά προκλήθηκε από την αποκάλυψη ότι τον περασμένο Οκτώβριο περιέγραψε εσφαλμένα την απόφασή του να ξανανοίξει την έρευνα στα email της Κλίντον -κίνηση που πολλοί πιστεύουν πως έγειρε την εκλογική πλάστιγγα υπέρ του κ. Τραμπ. Και όμως ο κ. Κόμι, ο οποίος μέχρι την Τρίτη το βράδυ επέβλεπε την έρευνα επάνω στην υποτιθέμενη συμπαιγνία της προεκλογικής εκστρατείας του κ. Τραμπ με τη Ρωσία, για να επηρεάσουν τις εκλογές της προηγούμενης χρονιάς, αποκάλυψε αυτή τη λανθασμένη δήλωση μόλις αυτή την εβδομάδα.
Ο κ. Τραμπ, από την άλλη, γκρίνιαζε στον διευθυντή του FBI πολύ πριν την αποκάλυψη από τον κ. Κόμι. Την περασμένη εβδομάδα ο κ. Τραμπ έγραψε σε tweet: «Ο διευθυντής Κόμι ήταν ό,τι καλύτερο έχει συμβεί ποτέ στη Χίλαρι Κλίντον, γιατί της έδωσε ‘’ελευθέρας’’ για πολλές κακές πράξεις!» Ο κ. Κόμι, με άλλα λόγια, ήταν ήδη στο στόχαστρο του κ. Τραμπ.
Οι συνέπειες είναι δραματικές. Όπως συμβαίνει με όλα τα αμερικανικά σκάνδαλα, οι λεπτομέρειες συσσωρεύονται αλλά τα βασικά παραμένουν απλά. Αφότου απέλυσε τον επικεφαλής της μοναδικής έρευνας που πραγματοποιείται για το θέμα της Ρωσίας από τον εκτελεστικό βραχίονα, ο κ. Τραμπ τώρα θα αρχίσει να ψάχνει τον αντικαταστάτη του κ. Κόμι. Πόσες πιθανότητες υπάρχουν να επιλέξει μια ανεξάρτητη φιγούρα που θα πιάσει την έρευνα για τη Ρωσία από εκεί που την άφησε ο κ. Κόμι; Πόσες πιθανότητες υπάρχουν ο υποψήφιος του κ. Τραμπ για τη θέση να λάβει τις 50 ψήφους που είναι απαραίτητες για να επικυρωθεί η πρόσληψή του από τη Γερουσία;
Ο κ. Τραμπ θα βοηθηθεί στην έρευνά του από τον Τζεφ Σέσιονς, τον γενικό εισαγγελέα που αναγκάστηκε να αυτοεξαιρεθεί από την επίβλεψη της έρευνας του κ. Κόμι, λόγω των μυστικών επαφών του με τον Ρώσο πρέσβη. Πρόκειται για τον ίδιο πρέσβη με τον οποίο ο Μάικλ Φλιν, ο πρώτος σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του κ. Τραμπ, είχε συνομιλίες που ηχογραφήθηκαν κρυφά από το FBI. Η διαρροή του περιεχομένου αυτών των συζητήσεων, με τη σειρά της, οδήγησε στην απόλυση του κ. Φλιν.
Αυτή είναι μια «χοντρική» περιγραφή. Το βασικό είναι ότι ο κ. Τραμπ έχει απολύσει τον άνθρωπο που τον ερευνούσε. Η αντίστοιχη κίνηση από τον Νίξον -η επονομαζόμενη «Saturday Night Massacre» κατά την οποία απέλυσε τον ειδικό εισαγγελέα Archibald Cox, είναι το μοναδικό προηγούμενο.
Υπάρχουν τρεις επιπτώσεις από αυτό. Η πρώτη είναι πως θα αυξηθούν οι εκκλήσεις για να οριστεί ένας ειδικός εισαγγελέας που θα συνεχίσει την έρευνα για τη Ρωσία. Ο Νίξον, στη δική του περίπτωση, αναγκάστηκε να το κάνει αυτό -όπως αναγκάστηκε και ο Μπιλ Κλίντον. Ο κ. Τραμπ θα αντισταθεί σε μια τέτοια κίνηση. Μόνο τα μέλη του κόμματός του μπορούν να τον αναγκάσουν να κάνει κάτι τέτοιο. Η πίεση στους Ρεπουμπλικάνους να διατηρήσουν την ακεραιότητα του αμερικανικού δικαστικού συστήματος θα ενταθεί απότομα. Αν ένας Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής, όπως ο Τζον ΜακΚέιν, εξέφραζε διαφωνίες, άλλοι θα ακολουθούσαν. Μέχρι στιγμής κρατιέται η κομματική γραμμή. Αλλά δέχεται τεράστια πίεση.
Η δεύτερη είναι πως θα είναι πλέον αδύνατο για τον κ. Τραμπ να αποβάλει την ιστορία με τη Ρωσία. Στην πολιτική, η μεταφορά πληροφοριών είναι δύναμη. Θα είναι δύσκολο για τον κ. Τραμπ να καταφέρει και πολλά υπό τη σκιά του θέματος της Ρωσίας. Είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι θα είχε απολύσει τον κ. Κόμι, αν πίστευε ότι αποτελεί μικρότερο κίνδυνο. Αφότου κατηγορήθηκε ότι «έγειρε» το εκλογικό αποτέλεσμα υπέρ του κ. Τραμπ, ο κ. Κόμι επεδίωκε να περισώσει τη φήμη του. Τώρα που βγήκε από τη μέση, άλλοι στο FBI μπορεί να πάρουν την πρωτοβουλία.
Έχει αξία να θυμόμαστε ότι ο Νίξον καταστράφηκε από έναν απογοητευμένο αξιωματούχο του FBI, τον Μαρκ Φελτ, που άφησε να διαρρεύσουν πληροφορίες στη Washington Post, σχετικά με την κάλυψη που πρόσφερε στο Watergate. Όπως και να ‘χει, οι συζητήσεις για «ομαλοποίηση» της κυβέρνησης Τραμπ δείχνουν πρόωρες. Μπαίνουμε σε… «νιξονιακά» εδάφη.
Η τρίτη επίπτωση έχει να κάνει με το πώς θα το πάρει αυτό η Μόσχα. Η ρωσική κυβέρνηση ελάχιστα έχει κρύψει ότι επιθυμεί να «μολύνει» την αμερικανική δημοκρατία. Την Τρίτη, ο Βλαντιμίρ Πούτιν σημείωσε άλλη μία νίκη: ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε κάτι που συνήθως συνδέεται με το αντίθετο της δημοκρατίας. Παρενέβη στις διαδικασίες της δικαιοσύνης. Ούτε ο Νίξον δεν απέλυσε τον επικεφαλής του FBI. Για τη Ρωσία μπορεί να μην προέλθει από τις ΗΠΑ η μεγάλη ευκαιρία που αναζητά για να δημιουργήσει μια δική της σφαίρα επιρροής. Ο κ. Τραμπ θα δυσκολευτεί να κάνει οποιαδήποτε γεωπολιτική παραχώρηση, χωρίς να προκαλέσει τα γεράκια του κόμματος όπως τον κ. ΜακΚέιν. Η Ρωσία, όμως, έχει ήδη πάρει αυτό που ήθελε. Η αμερικανική δημοκρατία βρίσκεται σε μια κρίση που όλο και βαθαίνει. Το πότε και το πώς θα φτάσει στο τέλος της, μόνο να το μαντέψουμε μπορούμε.
Πηγή: Financial Times, Euro2day.gr