FT: Η «απόλυση» Φλιν και η μοιραία έλξη Τραμπ-Πούτιν

Ήταν ένα ομοσπονδιακό δικαστήριο του Σιάτλ αυτό που ανέλαβε να χαράξει τα όρια της εξουσίας του προέδρου στο εσωτερικό, ανατρέποντας εκτελεστικό διάταγμα που απαγόρευε την είσοδο σε μετανάστες από επτά μουσουλμανικές χώρες.

Τώρα, η εξώθηση σε παραίτηση του συμβούλου εθνικής ασφάλειας, Μάικλ Φλιν, καταδεικνύει ορισμένους από τους περιορισμούς στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής. Θα μπορούσε να πει κανείς πως ο πρόεδρος ταπεινώθηκε, αν και η ταπεινότητα και ο κ. Τραμπ δεν είναι λέξεις που μπορούν να ταιριάξουν εύκολα.

Οι πρώτες εβδομάδες της προεδρίας ήταν τόσο καταστροφικές όσο θα μπορούσε να φοβηθεί κανείς. Ο κ. Τραμπ έχει συμπεριφερθεί ως πρόεδρος όπως συμπεριφέρθηκε και στην προεκλογική του καμπάνια.

Το χάος και η ένταση στον Λευκό Οίκο έχει καθρεφτιστεί στο συχνό άδειασμα συμμάχων και την ενίσχυση των αντιπάλων στο εξωτερικό. Η θέση της Αμερικής στον κόσμο δύσκολα θα μπορούσε να έχει υποβαθμιστεί περισσότερο. Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ οι φλόγες συνεχίζουν να καίνε στην Μέση Ανατολή και ο Βορεοκορεάτης δικτάτορος Κιμ Γιονγκ Ουν δοκιμάζει βαλιστικό πύραυλο που μπορεί σύντομα να εξοπλιστεί με μια πυρηνική κεφαλή.

Οι ελπίδες του κ. Τραμπ για κάποιου είδους μεγάλο παζάρι με την Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν έχουν καταρρεύσει. Η απόλυση του κ. Φλιν γιατί είπε ψέματα στον αντιπρόεδρο Μάικ Πενς για τις συνομιλίες του με τον Ρώσο πρέσβη στην Ουάσιγκτον δεν θα κατευνάσει τις ανησυχίες για τις επαφές της κυβέρνησης πριν από την ορκωμοσία.

Ο κ. Τραμπ και οι βοηθοί του είναι αντιμέτωποι με τρεις κατηγορίες ερωτημάτων από τα νομοθετικά σώματα και τις διωκτικές αρχές για τις σχέσεις με τη Ρωσία.

Η πρώτη αφορά το πόσο εκτεταμένες και βαθιές ήταν οι επαφές: ποιος ακριβώς συμμετείχε, ποιο ήταν το αντικείμενο των συζητήσεων και αν έκλεισαν συμφωνίες, έμμεσα ή άμεσα, για την κατεύθυνση της πολιτικής των ΗΠΑ μόλις ο κ. Τραμπ θα έφθανε στον Λευκό Οίκο.

Η δεύτερη σχετίζεται με την εξέταση των οικονομικών διασυνδέσεων του κ. Τραμπ με τη Ρωσία, την εξονυχιστική αυτή έρευνα που έπρεπε να είχε γίνει κατά τη διάρκεια της προεκλογικής καμπάνιας και τώρα θέτει το ζήτημα της πρόσβασης στις φορολογικές δηλώσεις του προέδρου.

Η τρίτη, η οποία έγινε πιο επιτακτική από την μεγάλη καθυστέρηση ανάμεσα στην ανακάλυψη των ψεμάτων του κ. Φλιν από τον Λευκό Οίκο και την απόλυση του, εγείρει το γνώριμο από το σκάνδαλο του Γουότεργκεϊτ ερώτημα: τι ακριβώς γνώριζε ο πρόεδρος και πότε το έμαθε;

Η οργή κατά όσων ευθύνονται για τη διαρροή απόρρητου υλικού δεν θα βοηθήσει τον κ. Τραμπ. Πρόκειται για έναν πολιτικό που χαιρέτισε δημόσια το χάκινγκ των Ρώσων στην προεκλογική καμπάνια των Δημοκρατικών.

Μέχρι τώρα, τα διάσημα «τιτιβίσματα» του κ. Τραμπ κατά των υπηρεσιών και των μέσων ενημέρωσης δεν έχουν κάνει τίποτα περισσότερο από το να επιβεβαιώσουν τα δημοσιεύματα των New York Times, Washington Post και CNN για το βάθος των επαφών με τη Μόσχα.

Παραμένει όμως το επίμονο ερώτημα γιατί ο κ. Τραμπ αρνείται να παραδεχθεί ότι υπάρχει έστω και το παραμικρό ψεγάδι σε έναν Ρώσο ηγέτη που εισέβαλε σε μια γειτονική χώρα και ποδοπάτησε τους κανόνες και τις νόρμες του διεθνούς δικαίου;

Όποια και αν είναι η απάντηση, τα χαμόγελα στη Μόσχα έχουν δώσει τη θέση τους στον προβληματισμό. Οι απαραίτητες έρευνες για τις επαφές της ομάδας του Τραμπ με το Κρεμλίνο θα κρατήσουν για μήνες, αν όχι και περισσότερο. Ο κ. Πούτιν ήλπιζε για μια συμφωνία στην οποία ο Αμερικανός πρόεδρος θα ήρε τις κυρώσεις και θα συναινούσε στον ρεβανσισμό της Ρωσίας με αντάλλαγμα μια θεωρητική συνεργασία στην μάχη κατά του ΙSIS.

Μια τέτοια συμφωνία θα αντιμετώπιζε σε κάθε περίπτωση ισχυρή αντίδραση από μεγάλο τμήμα των Ρεπουμπλικάνων στο Κογκρέσο. Τώρα φαίνεται αδύνατη.

Η αποχώρηση του κ. Φλιν μπορεί να οδηγήσει και σε κάτι θετικό. Ο απόστρατος στρατηγός ήταν αποδεδειγμένα συνομωσιολόγος και ισλαμοφοβικός. Είχε πρωτοστατήσει στην εκστρατεία υπέρ της φυλάκισης της κα. Κλίντον κατά την προεκλογική καμπάνια. Η παρουσία του στον στενό κύκλου του Οβάλ Γραφείου ενίσχυε τις χειρότερες προκαταλήψεις του κ. Τραμπ. Ο κ. Τραμπ είναι πλέον υποχρεωμένος να διορίσει μια πιο συμβατική φιγούρα για ανώτατο σύμβουλο σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.

Οι αισιόδοξοι, δεν υπάρχουν πολλοί στις ημέρες μας, λένε πως τα θεσμικά αντίβαρα του πολιτικού συστήματος των ΗΠΑ έχουν δείξει πως λειτουργούν, αν και μέσω της όχι και τόσο συμβατικής οδού των διαρροών. Η αλλαγή στην κορυφή του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας θα ενισχύσει τις εξουσίες του Τζέιμς Μάτις στο Πεντάγωνο και του Ρεξ Τίλερσον στο υπουργείο Εξωτερικών. Ο κ. Τραμπ μπορεί να αντιμετωπίσει πιέσεις για να αντικαταστήσει τον Στέφεν Μπάνον, την «αδερφή ψυχή» του και τον υπεύθυνο στρατηγικής, από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας. Ο κ. Μπάνον, ένας ακραίος εθνικιστής, φαίνεται να επιθυμεί μια πολιτισμική σύγκρουση με το Ισλάμ και να πιστεύει ότι ο πόλεμος με την Κίνα είναι αναπόφευκτος.

Ωστόσο, ο κ. Τραμπ είναι ακόμα πρόεδρος. Απεχθάνεται τις κύριες αξίες και νόρμες που εκπροσωπεί η αμερικάνικη ηγεσία. Είναι περισσότερο διατεθειμένος να συγκρουστεί με παλιούς συμμάχους – αναλογιστείτε την έκρηξη του κατά του πρωθυπουργού της Αυστραλίας, Μάλκλομ Τέρνμπουλ – από ότι να στηρίξει συμμαχίες.

Στο γράμμα της παραίτησης του ο κ. Φλιν μας δίνει μια εικόνα για τον χαοτικό κόσμο του σημερινού Λευκού Οίκου. Σε τρεις εβδομάδες, ανέφερε, ο πρόεδρος ανέκτησε «την ηγετική θέση της Αμερικής» στον κόσμο. Και ναι, ο απόστρατος στρατηγός θα μπορούσε να προσθέσει πως το πλήθος στην ορκωμοσία του προέδρου ήταν το μεγαλύτερο – πραγματικά το πιο πελώριο – που έχει γνωρίσει η ανθρώπινη ιστορία.

Τα πράγματα δεν μπορούν να συνεχιστούν έτσι, ακούστηκε να λέει αυτήν την εβδομάδα ένας ανήσυχος κυβερνητικός αξιωματούχος. Ο κ. Τραμπ πρέπει να αλλάξει. Μπορεί; Και αν όχι, για πόσο καιρό μπορούν να συνεχιστούν τα πράγματα με αυτόν τον τρόπο; Που έχουμε φτάσει όταν η κοσμοαντίληψη που έχει ένας πρόεδρος των ΗΠΑ φαίνεται τόσο αλλόκοτη όσο και η ιδέα του κ. Τραμπ ως ενός Σιβηριανού υποψηφίου;