Ενώ κάθεται σε ένα παγκάκι έξω από ένα κουρείο στο Μπανιόλι, ένα «τραχύ» προάστιο της Νάπολης, ο Emanuele Fusco μόνο καυστικά μπορεί να μιλήσει για τον Ματέο Ρέντσι και το δημοψήφισμα για την αλλαγή του ιταλικού συντάγματος, το οποίο θα διεξαχθεί στις 4 Δεκεμβρίου.
Ο 36χρονος μπάρμαν τονίζει πως η κυβέρνηση δεν είναι καθόλου διαφορετική από τις προηγούμενες, που δεν κατάφεραν να αναζωογονήσουν την περιοχή μετά την παρακμή του εργοστασίου χάλυβα, που κάποτε κυριαρχούσε στην τοπική οικονομία.
Σε ό,τι αφορά στο δημοψήφισμα, προβλέπει πως ψηφοφόροι του Μπανιόλι που προέρχονται από την εργατική τάξη –τόσο από την Αριστερά, όπως και ο ίδιος, όσο και από τη Δεξιά- θα προσφέρουν στον κ. Ρέντσι μια τσουχτερή ήττα.
«Μια ψήφος υπέρ του ”Ναι” είναι μόνο ένας τρόπος να εξαπατηθεί ο κόσμος», αναφέρει ο κ. Fusco οργισμένος. «Θα πρέπει να στείλουμε αυτή την κυβέρνηση από εκεί που ήρθε και να δώσουμε σε όλους να καταλάβουν πόσο μας διέλυσαν».
Ένα τέτοιο επίπεδο πικρίας είναι πιθανώς φυσιολογικό σε μια από τις γωνίες της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν τις πιο σκληρές δυσκολίες. Είναι ένδειξη μιας από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κ. Ρέντσι στην μάχη του να κερδίσει ένα δημοψήφισμα που, αν δεν είναι επιτυχές, θα μπορούσε να δώσει πρόωρο τέλος στη θητεία του.
Ο εξαθλιωμένος νότος, ή Mezzogiorno, είναι ο πιο αδύναμος γεωγραφικός κρίκος σε αυτή την εκστρατεία, εν μέσω μεγάλου σκεπτικισμού πως ο 41χρονος πρώην δήμαρχος της Φλωρεντίας έχει εντοπίσει σωστά την απάντηση στα προβλήματα της Ιταλίας.
Η Martina Riccio, μια 32χρονη ερευνήτρια αγορών από το Μπανιόλι που έχει πιάσει κουβέντα με έναν φίλο, είναι απαξιωτική λέγοντας: «Θα άλλαζα μερικά πράγματα στο Σύνταγμα, αλλά δεν θα άφηνα να το αλλάξουν αυτοί που είναι στην εξουσία τώρα».
Προσθέτει: «Πολλοί άνθρωποι ψηφίζουν ”Όχι” γιατί είναι κατά του Ρέντσι, χωρίς καν να γνωρίζουν τι συνεπάγεται αυτό».
Ο Luca Comodo, διευθυντής στην εταιρία δημοσκοπήσεων Ipsos, εξηγεί ότι μια άποψη έχει αρχίσει να κυριαρχεί σε όλη την Ιταλία, πως η απόρριψη του σχεδίου του κ. Ρέντσι είναι ψήφος υπέρ της αλλαγής. Αυτό είναι ιδιαίτερα αληθές στο Mezzogiorno, εξαιτίας της δυσανάλογης οικονομικής ζημιάς που προκάλεσε η βαθιά ύφεση που ακολούθησε την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. «Ο Νότος είναι η περιοχή όπου η διαμαρτυρία και η οργή πολλαπλασιάζονται», εξηγεί.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Demos που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή, οι μεταρρυθμίσεις του κ. Ρέντσι θα απορριφθούν με έντεκα ποσοστιαίες μονάδες διαφορά, έναντι επτά μονάδων διαφορά σε εθνικό επίπεδο.
Απάντηση του κ. Ρέντσι έχει σταθεί να ενισχύσει τις προσπάθειες να πάρει με το μέρος του ψηφοφόρους από τον Νότο, περιλαμβανομένων των πρόσφατων προεκλογικών επισκέψεών του στη Σικελία, τη Σαρδηνία, την Πούλια και την Καμπανία, την περιοχή που περιλαμβάνει την Νάπολη. Έχει προτείνει φοροελαφρύνσεις για εταιρίες που δημιουργούν θέσεις εργασίας στον Νότο, σε απάντηση στο διττό πρόβλημα της έλλειψης επενδύσεων και της υψηλής ανεργίας, ιδιαίτερα στους νέους.
Επιταχύνθηκαν σχέδια για περιφερειακά πρότζεκτς υποδομής, όπως η αναβάθμιση του αυτοκινητόδρομου από το Σαλέρνο μέχρι την επαρχία Ρέτζο-Καλαβρίας και την αναβίωση επίμαχων προτάσεων για την οικοδόμηση μιας γέφυρας που θα ενώνει την Σικελία με την ηπειρωτική Ιταλία. Ο πρωθυπουργός έχει επίσης επιλέξει το σικελικό θέρετρο της Ταορμίνα για την φιλοξενία της διάσκεψης της G7 του χρόνου και έχει πείσει την Apple, την τεχνολογική εταιρία, να ανοίξει εκπαιδευτική ακαδημία στην Νάπολη, για την εκμάθηση κώδικα σε 200 μαθητές.
Αλλά οι επικριτές λένε ότι εξακολουθεί να έχει ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας. «Υπάρχει πόνος εδώ και όλοι μπορούν να το δουν. Ο κόσμος στον Νότο ψηφίζει με το ένστικτό του», εξηγεί ο Armando Cesaro, επικεφαλής του γραφείου που έχει στην Νάπολη η Forza Italia, το κεντροδεξιό κόμμα του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, που ενθαρρύνει υπέρ του «Όχι».
Ο Venanzio Carpentieri, ηγέτης του Δημοκρατικού κόμματος του κ. Ρέντσι στην περιοχή της Νάπολης, επιμένει πως οικοδομείται στήριξη για το δημοψήφισμα και όχι πως φθίνει. Υποστηρίζει ότι η συνταγματική μεταρρύθμιση θα πρέπει να θεωρείται «εξαιρετική ευκαιρία» για το Mezzogiorno, γιατί θα μειώσει την εξουσία της Γερουσίας στη Ρώμη και των περιφερειακών κυβερνήσεων της Ιταλίας –απελευθερώνοντας το ιταλικό πολιτικό σύστημα που βρίσκεται σε αδιέξοδο.
«Ακόμη περισσότερο απ’ ότι στην υπόλοιπη Ιταλία, ο Νότος χρειάζεται να προχωρήσει σε έναν δρόμο προς τον εκσυγχρονισμό», υποστηρίζει ο κ. Carpentieri. «Η ιδέα ότι η ψήφος του Νότου θα είναι υπέρ του κατεστημένου, είναι μια οπτική ειλικρινά απογοητευτική».
Ο Salvatore Sarnataro, 75χρονος κρεοπώλης στο Μπανιόλι, θα συμφωνούσε. Εκείνος στηρίζει τις μεταρρυθμίσεις του κ. Ρέντσι για έναν απλό λόγο: το τρέχον σύστημα έχει αποτύχει εντυπωσιακά. «Τώρα τα πάμε καλά, με όλους αυτούς τους νόμους, αυτή τη γραφειοκρατία; Εγώ λέω όχι, επομένως θα ψηφίσω ”Ναι”», δηλώνει.
Αλλά η σύνθεση των ψήφων σε περιοχές όπως το Mezzogiorno, μπορεί να είναι απρόβλεπτες, καθώς καθορίζονται από ασαφή δίκτυα στο πλαίσιο των οποίων τοπικοί αξιωματούχοι –κάποιες φορές με δεσμούς με το οργανωμένο έγκλημα- έχουν μεγάλη επιρροή σε συγκεκριμένους ψηφοφόρους, με το να τους υπόσχονται προσωπικά οφέλη σε αντάλλαγμα της στήριξής τους.
Άλλο ένα πρόβλημα για τον κ. Ρέντσι στην Νάπολη, είναι ότι έρχεται αντιμέτωπος με την αντιπολίτευση του Luigi de Magistris, του πρόσφατα επανεκλεγμένου δημάρχου που έχει συγκρουστεί με τον πρωθυπουργό σε μια σειρά μέτωπα, περιλαμβανομένου του καθαρισμού του χαλυβουργείου και της χρήσης του για νέους σκοπούς.
Αφότου ο κ. Ρέντσι αποφάσισε η κεντρική κυβέρνηση να ηγηθεί του πρότζεκτ, ο κ. de Magistris του επιτέθηκε υποστηρίζοντας ότι υπονομεύει τις τοπικές αρχές και πολλοί στην περιοχή πήραν το μέρος του δημάρχου, σε μια ένδειξη ότι ο κόσμος της περιοχής είναι επιφυλακτικός απέναντι στην επανασυγκέντρωση των εξουσιών.
Ωστόσο, ο κ. Ρέντσι έχει ένα ατού με τον Vincenzo De Luca, τον κυβερνήτη της Καμπανίας και παραδοσιακό, αδίστακτο συλλέκτη ψήφων. «Πρόσφερέ τους φρέσκο ψάρι, ανέβασέ τους σε πλοία και κότερα, κάνε ό,τι θέλεις, αλλά μην έρθεις με λιγότερες ψήφους απ’ όσες υποσχέθηκες», αστειεύτηκε πρόσφατα με μια ομάδα δημάρχων του Δημοκρατικού κόμματος, σε συνάντηση κεκλεισμένων των θυρών που ηχογραφήθηκε και δημοσιοποιήθηκε στην καθημερινή εφημερίδα Il Fatto.
Ο κ. Sarnataro, φυσικά, δε χρειάζεται πίεση. «Έχω δει τους φασίστες, τη μοναρχία, τη δημοκρατία, την κεντροδεξιά και την κεντροαριστερά, και είμαι ακόμη κρεοπώλης», αστειεύεται.
«Το σύνταγμα δεν είναι και η Βίβλος».
Πηγή: Financial Times, Euro2day.gr