Η Άγκυρα θα ενισχύσει την νομική προστασία που έχει επεκτείνει σε μη Σύρους πρόσφυγες, με μια παραχώρηση που ανοίγει το δρόμο ώστε η ΕΕ να εφαρμόσει πλήρως τη συμφωνία, στέλνοντας πίσω χιλιάδες αιτούντες ασύλου που είναι εγκαταλελειμμένοι στην Ελλάδα αναφέρουν οι Financial Times.
Η ΕΕ επιστράτευσε τη βοήθεια της Τουρκίας με τη μεταναστευτική κρίση το Μάρτιο, υπό ισχυρή πίεση ώστε να βρει μια λύση. Η συμφωνία απαιτεί η ΕΕ να προσφέρει βοήθεια και άλλες παραχωρήσεις ως αντάλλαγμα για τις προσπάθειες της Άγκυρας να αναχαιτίσει το παράνομο λαθρεμπόριο και να δεχθεί την επιστροφή χιλιάδων αιτούντων ασύλου από την Ελλάδα.
Από τότε, οι ροές των μεταναστών από το Αιγαίο έχουν μειωθεί κατά περίπου 80%. Αλλά ένα βασικό στοιχείο της συμφωνίας -η αποστολή αιτούντων ασύλου πίσω στην Τουρκία- μετά βίας έχει εφαρμοστεί λόγω νομικών ερωτημάτων στην Ευρώπη, σχετικά με τη συμπεριφορά ιδιαίτερα απέναντι στους μη Σύρους.
Αν και η Άγκυρα θεωρεί πρόσφυγες τους 2,7 εκατ. Σύρους στην Τουρκία, δεν εφαρμόζει πλήρως τη Σύμβαση της Γενεύης και στην πράξη δεν προσφέρει ένα δρόμο για διεθνή προστασία μη Σύρων από τη Μέση Ανατολή ή την Ασία.
Τα Ηνωμένα Έθνη και οι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις για τους πρόσφυγες, αυτό το αναγνωρίζουν ως μία από τις μεγαλύτερες αποτυχίες μιας βαθιά ελαττωματικής συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας. Κάποιοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι η έλλειψη συγκεκριμένων εγγυήσεων για τους μη Σύρους, αφήνει τη συμφωνία ευάλωτη σε δικαστικές προκλήσεις. Οργανώσεις όπως η Διεθνής Αμνηστία τονίζουν ότι οι πρόσφυγες στην Τουρκία αντιμετωπίζουν «μια λίστα παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Η Άγκυρα είχε αντισταθεί στην πίεση από τις Βρυξέλλες να κάνει αλλαγές στο σύστημα ασύλου. Αλλά σε επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τρίτη, η Τουρκία δεσμεύτηκε ότι οι αιτήσεις ασύλου εκείνων που θα επιστρέψουν θα εξεταστούν πλήρως και σε εύλογο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με αξιωματούχους από το περιβάλλον των διαπραγματεύσεων. Οι Σύροι που θεωρούνταν πρόσφυγες πριν φύγουν για την Ελλάδα, επίσης θα μπορέσουν να διατηρήσουν αυτό το status.
Η υπόσχεση να δοθεί σε Σύρους και μη Σύρους πρόσφυγες, παρόμοιο status, καλύπτει νομικά την Ελλάδα και την ΕΕ, προκειμένου να στείλουν πίσω χιλιάδες αιτούντες ασύλου που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στα ελληνικά νησιά και ακόμη περιμένουν από τις τοπικές αρχές να εξετάσουν τα αιτήματά τους.
Ο Selim Yenel, πρέσβης της Τουρκίας στην ΕΕ, τόνισε: «Λύσαμε το ζήτημα με επιστολή προς την Κομισιόν. Πιστεύουμε πως τώρα δε θα υπάρχει πρόβλημα ώστε η ελληνική/ευρωπαϊκή πλευρά να τους στείλει όλους πίσω. Βοηθήσαμε την ΕΕ νόμιμα και με τη συνείδησή της καθαρή».
Σε επίσημη επίσκεψή του στην Τουρκία, ο Johannes Hahn, αρμόδιος επίτροπος σε θέματα διεύρυνσης, ανέφερε στους Financial Times ότι καλωσορίζει τις επιπρόσθετες εγγυήσεις και υποστήριξε ότι η συμφωνία θα «επιταχύνει τη διαδικασία» επιστροφής παράνομων μεταναστών από τα ελληνικά νησιά.
«Σήμερα συμφωνήσαμε να χορηγήσουμε τις ίδιες εγγυήσεις προστασίας σε μη Σύρους πρόσφυγες, με τους Σύρους πρόσφυγες. Αυτό ήταν κάτι που είχαμε ζητήσει πολλές φορές», πρόσθεσε.
Η Τουρκία μόνο πρόσφατα εισήγαγε περιορισμένα δικαιώματα ασύλου για μη Ευρωπαίους μετανάστες και το νέο σύστημα έχει υπερφορτωθεί από έναν όγκο 140.000 αιτημάτων. Η καταβολή προσπαθειών για ένα «ξεκαθάρισμα» του συστήματος, αποτελεί έναν από τους όρους που έχει θέσει η ΕΕ για να χορηγήσει στους Τούρκους πολίτες βραχυπρόθεσμα δικαιώματα βίζα -μια από τις μεγαλύτερες νίκες για την Άγκυρα, από τη συμφωνία της με την ΕΕ.
Η συνεργασία της Τουρκίας θα μπορούσε να αυξήσει την πίεση στην ΕΕ, ώστε να ανταποκριθεί σε ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα σημεία της συμφωνίας: την υπόσχεση να επιτρέψει την ελεύθερη διέλευση στην ΕΕ, στους Τούρκους πολίτες.
Αν και οι Ευρωπαίοι ηγέτες υπέγραψαν υπέρ της παραχώρησης σε διάσκεψη το Μάρτιο, αυτή παραμένει εξαιρετικά μη δημοφιλής σε πολλά κράτη μέλη, ιδιαίτερα στη Γαλλία. Αν και η Τουρκία ζητά από την ΕΕ να τηρήσει την υπόσχεσή της ή να διακινδυνεύσει άλλη μια αύξηση στις μεταναστευτικές ροές από το Αιγαίο, οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες εξερευνούν πιθανούς συμβιβασμούς.
Το ζήτημα ενδέχεται να φτάσει στο μη περαιτέρω την επόμενη εβδομάδα, όταν η Κομισιόν ετοιμάζεται να αποφασίσει το αν η Άγκυρα έχει ανταποκριθεί στις προϋποθέσεις για μια κατάργηση της βίζα.
Πηγή: Financial Times, Euro2day.gr