Οι μύθοι έχουν μεγάλη δύναμη. Τα πολιτικά αφηγήματα αυτών των εκλογών έχουν ήδη διαμορφωθεί και κυκλοφορούν διάφορες αλήθειες.
Ορισμένες από αυτές έχουν σχηματιστεί για την απόκτηση πολιτικού πλεονεκτήματος, άλλες γιατί στηρίζονται σε επιφανειακές ενδείξεις.
Όλα αυτά τα αφηγήματα βασίζονται σε κάποια δεδομένα, αλλά συνήθως κρύβουν άλλα πιο πολύπλοκα δεδομένα και μια προσεκτική ανάλυση θα μετριάσει την ισχύ των συμπερασμάτων που εξάγονται. Ορισμένες φορές οι αντιπαραθέσεις κρίνονται στο ποιος δείχνει καλύτερος ηγέτης.
Είναι πάντοτε επικίνδυνο να αποδίδει ευρύτερα κίνητρα στον τρόπο που ψηφίζουν οι άνθρωποι και η τυφλή αποδοχή αυτών των αφηγημάτων μπορεί να σπείρει το σπόρο για λανθασμένες εκτιμήσεις στο μέλλον.
Ακολουθούν έξι ιδέες για τις εκλογές που είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες και οι λόγοι που πρέπει να τις αντιμετωπίζει κανείς με προσοχή.
1) Το αποτέλεσμα ήταν η εκδίκηση όσων ήταν υπέρ της παραμονής και μια ψήφος υπέρ του ήπιου Βrexit
Για ορισμένους είναι σίγουρα αλήθεια, αλλά τα στοιχεία από τα exit polls δείχνουν ότι το επιχείρημα αυτό έχει υπερεκτιμηθεί.
Οι δημοσκοπήσεις του Michael Ashcroft δείχνουν ότι το Brexit ήταν το πιο σημαντικό ζήτημα για το 70% όσων ψήφισαν τους Συντηρητικούς. Αλλά όσοι ψήφισαν τους Εργατικούς ήταν πιο πιθανό να επικαλεστούν το Eθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) και τις περικοπές δαπανών ως τους βασικούς λόγους για την ψήφο τους. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που οι Εργατικοί δεν μίλησαν πολλοί για το Brexit.
Για κάποιους, το Brexit θα ήταν το κυρίαρχο ζήτημα, αλλά ενώ οι Εργατικοί είχαν υιοθετήσει έναν πιο ήπιο τόνο, δεν δεσμεύτηκαν σε μια παραμονή στην ενιαία αγορά πριν τις εκλογές και στέλνουν ασαφή μηνύματα από τότε. Τα μεγάλη κέρδη των Εργατικών στο Λονδίνο δικαιολογούν τις εκτιμήσεις πως το Brexit ήταν ένας σημαντικός παράγοντας για την πρωτεύουσα.
Οι υποστηρικτές του ήπιου Brexit μπορούν να επισημάνουν ότι η συνολικός ψήφος των κομμάτων που ήταν υπέρ της εξόδου μόλις που ξεπερνάει το 45%. Είναι ένα ποσοστό ακόμα μικρότερο από το 52% που ψήφισε υπέρ της αποχώρησης στο δημοψήφισμα.
Αλλά – και είναι ένα μεγάλο αλλά – ακόμα και αν υποθέσει κανείς ότι όλοι ψήφισαν ειδικά για το Brexit, η χώρα παραμένει χωρισμένη στα δύο. Προσθέστε την ψήφο για τους Εργατικούς και το 85% ψήφισε κόμμα που υπόσχονται να σεβαστούν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.
2) Οι νέοι έκαναν τη διαφορά
Έχει εδραιωθεί η ιδέα ότι η επιτυχία του Τζέρεμι Κόρμπιν να κινητοποιήσει τους μαθητές και τους νέους (από 18 ως 24 ετών) να προσέλθουν στις κάλπες είναι αυτό που άλλαξε τα πράγματα υπέρ του. Αναμφίβολα βοήθησε σημαντικά και ήταν καθοριστική σε ορισμένες έδρες, αλλά πρόκειται για υπερβολή, εκτός και αν θεωρήσουμε ως νέο οποιονδήποτε κάτω από τα 45.
Οι Εργατικοί είχαν συντριπτικό προβάδισμα στις ηλικίες 18 με 24 και σίγουρα υπήρξαν περιοχές που οι νέοι έκαναν τη μεγάλη διαφορά, αλλά ο πραγματικός αντίκτυπος δεν μπορεί να εκτιμηθεί μέχρι να δημοσιευτούν τα αναλυτικά στοιχεία.
Οι πληροφορίες από τις δημοσκοπήσεις του Aschroft δείχνουν ότι όσον αφορά την ηλικία, υπήρξαν δύο ακόμα ομάδες που ήταν εξίσου και ενδεχομένως περισσότερο σημαντικές. H ψήφος των 30-45 ήταν επίσης υπέρ των Εργατικών και με το προβάδισμα να είναι ακόμα πιο εντυπωσιακό. Το 2010 οι Εργατικοί ήταν περίπου 3% μπροστά σε αυτή την ηλικιακή ομάδα. Το 2015 ήταν κοντά στο 14%. Σε αυτές τις εκλογές το προβάδισμα ήταν 36%.
Οι Τόρις έχασαν επιπλέον έδαφος στις ηλικίες 35 με 44, όπου η διαφορά είναι πλέον 20%.
Οι ηλικιακές αυτές ομάδες μπορεί να ήταν πιο καθοριστικές από αυτήν των 18 με 24. Μόνο σε όσους είναι πάνω από 45 αρχίζουν οι Τόρις να αποκτούν προβάδισμα. Οπότε η ομάδα που πρέπει να εστιάσει κανείς είναι λιγότερο αυτοί κάτω των 24 και περισσότερο αυτοί κάτω των 45. Είναι το προβάδισμα που χτίστηκε σε αυτές της ηλικίες που δεν επέτρεψε στην Τερέζα Μέι να κερδίσει μια πλειοψηφία.
Είναι ενδιαφέρον πως με βάση κάποια δημοσκοπικά στοιχεία, η προσέλευση των μεγαλύτερων στις κάλπες υποχώρησε, κάτι που μπορεί να εξηγεί ορισμένες από τις απώλειες των Συντηρητικών.
3) Οι Εργατικοί κέρδισαν
Από ηθική σκοπιά το επιχείρημα αυτό έχει μια βάση. Από αριθμητική σκοπιά όχι.
Αν και ο κ. Κόρμπιν διέψευσε τους επικριτές και ξεπέρασε τις προσδοκίες με ένα εντυπωσιακό 40% των ψήφων, οι Εργατικοί έχασαν τις εκλογές. Παραμένουν 56 έδρες πίσω από τους Συντηρητικούς.
Στη μάχη για τον έλεγχο των Εργατικών, ο κ. Κόρμπιν πέτυχε μια αποφασιστική νίκη και το κόμμα έχει αναμφίβολα το momentum. Οπότε αν γίνουν σύντομα νέες εκλογές, οι Εργατικοί θα ξεκινήσουν ως το φαβορί. Αλλά έτσι ξεκίνησαν και αυτή τη φορά οι Συντηρητικοί.
4) Οι Εργατικοί θα κέρδιζαν με έναν άλλο ηγέτη
Δεν υπάρχουν στοιχεία για να υποστηρίξει κανείς κάτι τέτοιο και είναι αξιοσημείωτο ότι ακόμα και μεταξύ των πιο σταθερών επικριτικών των Εργατικών, λίγοι υποστηρίζουν αυτή τη θέση.
Αν και μπορεί να είναι σωστό ότι ο κ. Κόρμπιν μπορεί να στοίχισε κάποιους ψήφους, υπάρχουν πολλοί λόγοι να πιστέψει κανείς πως αυτό αντισταθμίστηκε από τους ψηφοφόρους που προσέλκυσε. Διασφάλισε πάνω από το 40% των ψήφων.
Είναι κάτι στο οποίο δεν υπάρχει αντίρρηση. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν τομείς που είναι αδύναμος και δεν είναι το ίδιο με την άποψη πως όλες οι ψήφοι των Εργατικών ήταν μια αποδοχή της ατζέντας του κ. Κόρμπιν.
Οι άνθρωποι ψήφισαν για μια σειρά από λόγους και η μεγάλη μεταστροφή στις δημοσκοπήσεις τον τελευταίο μήνα δείχνει πως υπήρχε ένα κομμάτι των ψηφοφόρων των Εργατικών που είχε χαθεί αλλά «επέστρεψε σπίτι» γιατί το απώθησε η Τερέζα Μέι.
5) Η ήττα των Τόρις δείχνει πως το κόμμα πρέπει να γίνει πιο φιλελεύθερο κοινωνικά και πιο φιλικό προς τις επιχειρήσεις
Οι Συντηρητικοί έχασαν έδρες και η κα. Μέι βγήκε σίγουρα πληγωμένη, οπότε το παραπάνω φαίνεται σαν μια ορθή εκτίμηση.
Η αίσθηση της ήττας διογκώνεται από το πόσο πολύ υποχώρησαν από την αρχή της προεκλογικής μάχης. Αλλά και εδώ πρέπει να γίνουν κάποιες επισημάνσεις.
Οι ψήφοι που κέρδισαν οι Συντηρητικοί αυξήθηκαν θεαματικά, λαμβάνοντας περισσότερη στήριξη ακόμα και από τον Τόνι Μπλερ το 1997. Δεν τα έκαναν όλα λάθος σε αυτό το κομμάτι και είχαν απήχηση, παρά τις εμφανείς αδυναμίες της κα. Μέι ως επικεφαλής της καμπάνιας.
Αν και οι Συντηρητικοί μπορεί να θέλουν να κάνουν κάποιες προσαρμογές και να προσπαθήσουν να ανακτήσουν ένας μέρος όσων αποκήρυξαν ως την μητροπολιτική ελίτ, τα νούμερα δεν δείχνουν ότι πρέπει να εγκαταλείψουν την ατζέντα Μέι και να επιστρέψουν στο κυνήγι των κοινωνικά επιτυχημένων.
Υπάρχει ωστόσο και ένα παρεπόμενο για τους Εργατικούς και τους Τόρις. Οι εκλογές δείχνουν ένα έθνος που είναι βαθιά διχασμένο πολιτικά, οπότε υπάρχουν δυνητικά μεγάλα κέρδη για την πλευρά που θα καταφέρει να φτάσει στην άλλη άκρη χωρίς να χάσει την απήχηση στον πυρήνα των ψηφοφόρων της.
Μια μικρή προσαρμογή, ειδικά για τους Εργατικούς, θα μπορούσε να αποφέρει μεγάλες ανταμοιβές.
6) Η ανεξαρτησία της Σκωτίας έχει πεθάνει
Δεν έχει. Απλά ξεκουράζεται. Είναι αδιαμφισβήτητο πως οι προοπτικές ενός δεύτερου δημοψηφίσματος ανεξαρτησίας έχουν μειωθεί. Η πτώση του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας (SNP) πιθανότατα απέτρεψε τις άμεσες κινήσεις προς ένα δεύτερο δημοψήφισμα.
Συνολικά, φαίνεται ένα εύλογο στοίχημα ότι τόσο το SNP είναι σε φθίνουσα πορεία και ότι η ανεξαρτησία έχει δεχθεί σοβαρό πλήγμα.
Αλλά το SNP παραμένει το μεγαλύτερο κόμμα στη Σκωτία με μεγάλη διαφορά και το κυριότερο, αν μας έχει δείξει κάτι η τελευταία δεκαετία είναι πως τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν πολύ γρήγορα.
Οι μάχες πρέπει να δοθούν και την στιγμή που μια πλευρά θεωρεί δεδομένο το εκλογικό σώμα, ξυπνάει απότομα.
Πηγή: Financial Times, Euro2day.gr