Πριν από τρία χρόνια το Podemos «έσκασε μύτη» αιφνίδια στην πολιτική σκηνή της Ισπανίας, κλονίζοντας το κομματικό κατεστημένο και «μπουκάρωντας» σε κοινοβούλια και δημαρχεία. Σήμερα, το ακροαριστερό κίνημα αισθάνεται τους δικούς του κλυδωνισμούς.
Τα μέλη του κόμματος οδεύουν προς ένα κρίσιμο συνέδριο αυτή την εβδομάδα, διαλυμένα από πικρούς εσωτερικούς διχασμούς, αβέβαια για το ποιος μπορεί να ηγηθεί –και προς τα πού. Ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, ο τωρινός ηγέτης, έχει προειδοποιήσει πως θα συνεχίσει μόνο αν το πολιτικό του πρόγραμμα κερδίσει την υποστήριξη της κομματικής βάσης των 450.000.
Επικριτές στους κόλπους του Podemos καλούν σε αλλαγή πορείας έτσι κι αλλιώς. Ένα αδιέξοδο δείχνει αναπόφευκτο. Μια διάσπαση δεν μπορεί να αποκλειστεί. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τα όνειρα του κόμματος να κερδίσει την εξουσία και να αναδιαμορφώσει την ισπανική πολιτική, δείχνουν υπό πρωτοφανή απειλή.
«Αυτό απεικονίζεται σαν μάχη μεταξύ ατόμων και σύγκρουση προσωπικοτήτων. Και αυτό είναι. Αλλά η διαμάχη αντανακλά επίσης και θεμελιώδεις διαφορές επάνω στο τι είδους κόμμα είναι το Podemos –και τι είδους κόμμα θέλει να είναι», επεσήμανε ο José Fernández-Albertos, πολιτικός επιστήμονας στο ερευνητικό κέντρο CSIC.
Αυτές οι διαφορές ενσαρκώνονται στους δύο κορυφαίους ηγέτες του Podemos: τον κ. Ιγκλέσιας, τον γενικό γραμματέα, και τον Ινίγο Ερεχόν, τον αναπληρωτή του. Και οι δύο είναι συνιδρυτές του κόμματος, προέρχονται από την ίδια σχολή πολιτικής επιστήμης στη Μαδρίτη, συνδέονται με μακρόχρονη προσωπική φιλία και σπάνια επικρίνουν ο ένας τον άλλο δημοσίως. Αντίθετα, βασίζονται στις ομάδες των υποστηρικτών τους (γνωστές ως παμπλίστας και ερεχονίστας), για να ανταλλάσσουν όλο και πιο σκληρά πολιτικά χτυπήματα στα media και στο Twitter.
Η ατμόσφαιρα έχει γίνει τόσο τοξική, που κάποιοι από τους πιο πεπειραμένους ηγέτες του Podemos αποφάσισαν πλέον να αποσυρθούν απογοητευμένοι. Η Carolina Bescansa, άλλη μια συνιδρύτρια και το ανώτερο γυναικείο στέλεχος στο Podemos, ανακοίνωσε την παραίτησή της από την ηγεσία του κόμματος νωρίτερα αυτό το μήνα, υπογραμμίζοντας: «Το Podemos γεννήθηκε για να αλλάξει τη χώρα μας, όχι για να διασπαστεί σε παμπλίστας και ερεχονίστας». Ο Nacho Álvarez, ο άνθρωπος που ήταν υπεύθυνος για το οικονομικό πρόγραμμα των Podemos, παραιτήθηκε μαζί της.
Προφίλ: Πάμπλο Ιγκλέσιας
Ηλικία: 38
Θέση: Γενικός γραμματέας του Podemos (Νο. 1 στην κομματική ιεραρχία)
Προηγούμενη θέση: Λέκτορας Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης
Όραμα για το Podemos: Ο Ιγκλέσιας θέλει να κρατήσει το Podemos μια σαφή απόσταση από το συμβατικό Σοσιαλιστικό κόμμα και να εστιάσει στην ενοποίηση της ακροαριστερής βάσης.
Το επόμενο πλήγμα ήρθε την Κυριακή, όταν άλλος ένας συνιδρυτής προειδοποίησε πως η ομάδα που περιβάλλει τον κ. Ιγκλέσιας οδηγεί το κόμμα στην «καταστροφή». Γράφοντας για την ιστοσελίδα eldiario, ο Luis Alegre πρόσθεσε: «Δεν θέλω να παραμείνω σιωπηλός τη στιγμή που βλέπω μια ομάδα συνωμοτών να παίρνουν τον έλεγχο του Podemos».
Πέραν της προσωπικής έχθρας, αυτό που διαχωρίζει τα στρατόπεδα του Ιγκλέσιας και του Ερεχόν είναι ένα δίλημμα που βασανίζει εδώ και καιρό τα κινήματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς: να μείνουν πιστοί στην πολιτική βάση και τις αξίες του κόμματος ή να αμβλύνουν τη γραμμή τους για να διευρύνουν τη στήριξη και να συνδεθούν με την κεντροαριστερά.
«Ο Ερεχόν πιστεύει ότι το κόμμα πρέπει να απευθυνθεί σε έναν ευρύτερο συνασπισμό και να γίνει πιο αποδεκτό (σε συμβατικούς ψηφοφόρους). Ο Ιγκλέσιας πιστεύει ότι ο καλύτερος τρόπος να αλλάξει το σύστημα είναι να ενθαρρύνει τους πάντες να εργαστούν σκληρότερα. Ο ίδιος και οι υποστηρικτές του πιστεύουν ότι το ιδεολογικό κέντρο έχει χάσει την ελκυστικότητά του», ανέφερε ο Jorge Galindo, πολιτικός αναλυτής και συντάκτης στον ιστότοπο Politikon.
Στη μεγαλύτερη διάρκεια της ύπαρξης του Podemos, αυτή η διαμάχη είχε παραμεριστεί. Το κόμμα ανέβαινε στις δημοσκοπήσεις, αγωνιζόταν σε αρκετές εκλογικές αναμετρήσεις κάθε χρόνο και ταυτόχρονα ανάπτυσσε μια πανεθνική οργάνωση από το μηδέν. Πιο πρόσφατα, ωστόσο, έχουν υπάρξει σαφείς ενδείξεις πως η υποστήριξη στο Podemos εξισορροπείται.
Στις γενικές εκλογές του Ιουνίου, το Podemos κέρδισε πάνω από το 20% της συνολικής ψήφου –εντυπωσιακές επιδόσεις για ένα τόσο νεαρό κίνημα, αλλά και πάλι ένα εκατ. ψήφους πιο μακριά από τα αποτελέσματα που είχε στις προηγούμενες γενικές εκλογές πριν από έξι μήνες. Και στις δύο περιπτώσεις, απέτυχε να εκπληρώσει τον κυριότερο στόχο του: να αντικαταστήσει τους Σοσιαλιστές ως κορυφαίο κόμμα της ισπανικής Αριστεράς.
Προφίλ: Ινίγο Ερεχόν
Ηλικία: 33
Θέση: Πολιτικός γραμματέας του Podemos (Νο. 2 στην κομματική ιεραρχία)
Προηγούμενη θέση: Ερευνητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης
Όραμα για το Podemos: Ο Ερεχόν θέλει το Podemos να ξεφύγει από την ακροαριστερή γωνία και να μετατραπεί σε ένα ευρύτερο αριστερό κίνημα που μπορεί να ενώσει τις δυνάμεις του με την κεντροαριστερά.
Με τη φρεσκάδα του καινούριου να εξανεμίζεται, μια οικονομική ανάκαμψη σε πλήρη εξέλιξη και καθόλου νέες εκλογές στον ορίζοντα, πολλοί αναλυτές αμφιβάλλουν για το αν το Podemos μπορεί να επεκτείνει τη βάση ψηφοφόρων του, ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει την εσωτερική μάχη αυτού του Σαββατοκύριακου. «Είναι δύσκολο να δούμε έναν κόσμο που δεν έχει ακόμη πειστεί από το Podemos, να προσελκύεται τώρα από αυτό», υποστήριξε ο κ. Fernández-Albertos.
Υπάρχει –όχι μόνο για τους απ’ έξω- μια κάποια ειρωνεία στην παρατήρηση των διχασμών και των κρίσεων στο Podemos. Με τα δικά του λόγια και γραπτά, ο κ. Ιγκλέσιας έχει συχνά εκφράσει την απελπισία του για την τάση της Αριστεράς να χάνεται σε δογματικούς διαπληκτισμούς και αδελφοκτόνες διαμάχες. «Υπάρχουν πάντα φρέσκες φουρνιές αριστερών που χρειάζονται να τους θυμίσουν πως και η ριζοσπαστική πολιτική, όπως και όλα τα άλλα, μετριέται από τα αποτελέσματα», έγραψε ο κ. Ιγκλέσιας σε μια συλλογή με δοκίμιά του, με τίτλο «Πολιτική εν καιρώ κρίσης».
Πάντως παρά τις τρέχουσες εντάσεις, οι αναλυτές συμφωνούν ότι μια διάλυση του Podemos δεν θα συμβεί. «Οι ψηφοφόροι του Podemos δεν πρόκειται να επιστρέψουν στους Σοσιαλιστές στο άμεσο μέλλον, και σίγουρα δεν θα ψηφίσουν τον Μαριάνο Ραχόι. Το κόμμα δεν θα διαλυθεί», επεσήμανε ο κ. Galindo.
Πιο ουσιαστικός κίνδυνος για το κόμμα, πρόσθεσε, είναι το ότι η τρέχουσα αναταραχή σταδιακά θα καταστήσει το Podemos ανούσιο: «Κάλλιστα θα μπορούσε να κολλήσει στο 20% της ψήφου –και αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει σαφές κίνητρο για να συνεργαστεί το Podemos με τους Σοσιαλιστές, αλλά και καμία περίπτωση να γίνει το νέο κυρίαρχο κόμμα της Αριστεράς».
Πηγή: Financial Times, Euro2day.gr